Ratownik medyczny – uznawanie kwalifikacji

Jesteś obywatelem państw członkowskich Unii Europejskiej, albo Norwegii, Islandii, Lichtensteinu czy też Szwajcarii? Masz kwalifikacje do wykonywania zawodu ratownika medycznego i chcesz wykonywać ten zawód w Polsce? Przeczytaj opis usługi i złóż wniosek o uznanie swoich kwalifikacji

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii lub Norwegii, Islandii, Liechtensteinu (czyli państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym), którzy nabyli w tych państwach (poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej) kwalifikacje do wykonywania zawodu ratownika medycznego, mogą ubiegać się o uznanie swoich kwalifikacji w Polsce i pracować w swoim zawodzie.

Ponadto o uznanie kwalifikacji mogą się ubiegać:

• członkowie rodzin obywateli polskich lub obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii lub Norwegii, Islandii, Liechtensteinu;
• obywatele państw trzecich posiadający status rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
• cudzoziemcy posiadający status uchodźcy lub objęci ochroną uzupełniającą;
• cudzoziemcy przybywający na terytorium RP lub przebywający na tym terytorium w celu połączenia się z rodziną, będący członkami rodziny cudzoziemca zamieszkującego na terytorium RP w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub udzieleniem mu ochrony uzupełniającej;
• obywatele państw trzecich, którzy ubiegają się o przyjęcie na terytorium RP w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji;
• obywatele państw trzecich, którzy zostali przyjęci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celach innych niż wykonywanie pracy zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub prawem krajowym, mający prawo do wykonywania pracy oraz posiadający dokument pobytowy zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1030/2002 oraz obywatel państwa trzeciego, przyjęty na terytorium RP w celu wykonywania pracy zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub prawem krajowym;
• obywatele państw trzecich posiadający zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

W dowolnym momencie

Gdzie załatwisz sprawę

Ministerstwo Zdrowia
ul. Miodowa 15, 00-952 Warszawa

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu ratownika medycznego

Do wniosku dołącz dokumenty potwierdzające kwalifikacje (wykształcenie, doświadczenie zawodowe), sporządzone w języku polskim lub wraz z tłumaczeniem na język polski.

Jeśli nie masz miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, nie masz pełnomocnika zamieszkałego w Polsce lub nie działasz za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, to musisz wskazać w Polsce pełnomocnika do doręczeń. Nie musisz wyznaczać pełnomocnika jeśli wybierzesz elektroniczny sposób załatwienia sprawy.

Ile zapłacisz

Przeprowadzenie postępowania i wydanie decyzji w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego, podlega opłacie w wysokości 35% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w roku wszczęcia postępowania. Opłatę wnosi się na rachunek bankowy Ministerstwa Zdrowia. W 2024 r. wynagrodzenie minimalne wynosi 4242 zł do 30 czerwca i 4300 zł od 1 lipca.

Dokumenty

• Wniosek w postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji składa się w języku polskim. Dokumenty w toku tego postępowania składa się w języku polskim albo w innym języku wraz z tłumaczeniem na język polski. W przypadku dokumentów szczególnie istotnych dla przeprowadzenia postępowania, Minister Zdrowia może wymagać tłumaczenia dokonanego przez tłumacza przysięgłego prowadzącego działalność w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie członkowskim. Tłumaczenie na język polski nie jest wymagane w przypadku dokumentów potwierdzających: imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo oraz nazwę państwa wnioskodawcy.
• Minister Zdrowia wymaga dostarczenia oryginałów dokumentów do wglądu, albo kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem, zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi państwa członkowskiego, które wydało ten dokument, lub dokonało sporządzenia takiej kopii poświadczonej lub tłumaczenia poświadczonego.
• Wymóg złożenia oświadczenia, o znajomości języka polskiego, nie dotyczy osoby, która ukończyła studia wyższe na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne lub studia w zakresie ratownictwa medycznego, prowadzone w języku polskim lub publiczną szkołę policealną lub niepubliczną szkołę policealną o uprawnieniach szkoły publicznej, kształcącą w języku polskim.

2. Analiza formalna: ewentualne wezwanie do uzupełnienia wniosku lub potwierdzenie otrzymania wniosku

Minister Zdrowia dokonuje weryfikacji formalnej wniosku.

1. W przypadku stwierdzenia braków formalnych wzywa do ich usunięcia w terminie wyznaczonym w wezwaniu do uzupełnienia wniosku. Gdy wnioskodawca uzupełni dokumenty w niepełny sposób lub złożone dokumenty zawierają nieprecyzyjne zapisy Minister Zdrowia ponownie wzywa do ich uzupełnienia lub uściślenia.

2. Jeżeli wniosek jest kompletny, Minister Zdrowia zawiadamia wnioskodawcę o otrzymaniu kompletnego wniosku w terminie miesiąca od dnia otrzymania kompletnego wniosku.

Dokumenty

3. Analiza merytoryczna złożonych dokumentów

Podczas weryfikacji merytorycznej, Minister Zdrowia dokonuje sprawdzenia, czy nabyte przez wnioskodawcę za granicą kwalifikacje są odpowiednie do wykonywania zawodu regulowanego, o którego uznanie ubiega się wnioskodawca w Rzeczpospolitej Polskiej. W uzasadnionych przypadkach Minister Zdrowia występuje o dodatkowe informacje do państwa członkowskiego UE, w którym dokument potwierdzający kwalifikacje został wydany lub do ośrodka wsparcia funkcjonującego w państwie wnioskodawcy.

4. Wydanie postanowienia o konieczności odbycia stażu adaptacyjnego lub przystąpienia do testu umiejętności

Po złożeniu pełnej dokumentacji przez wnioskodawcę i ocenie przedstawionych dokumentów, Minister Zdrowia stwierdza, że:

1. Wnioskodawca posiada odpowiednie kwalifikacje do uznania kwalifikacji zawodowych

lub

2. Wnioskodawca nie posiada odpowiednich kwalifikacji do uznania kwalifikacji zawodowych

albo

3. Wnioskodawca w celu uzyskania decyzji o uznaniu kwalifikacji musi odbyć staż adaptacyjny lub przystąpić do testu umiejętności w przypadku, gdy:

1) zakres kształcenia, szkolenia lub egzaminu wymaganego do wykonywania zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej i w państwie wnioskodawcy różnią się w sposób zasadniczy lub

2) zakres zawodu w państwie wnioskodawcy różni się znacząco od zakresu tego zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej, a kształcenie lub szkolenie wymagane w państwie wnioskodawcy różni się znacząco od kształcenia lub szkolenia wymaganego przepisami regulacyjnymi

– chyba że wiedza, umiejętności i kompetencje nabyte przez wnioskodawcę podczas zdobywania doświadczenia zawodowego lub przez potwierdzone efekty uczenia się w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, lub potwierdzone efekty kształcenia w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, mogą wyrównać w całości albo w części te różnice.

W przypadku stwierdzenia różnicy w długości kształcenia o wymiarze co najmniej jednego roku Minister Zdrowia może wymagać od wnioskodawcy wykazania się stażem pracy w danym zawodzie w wymiarze do dwóch razy dłuższym niż stwierdzona różnica, nie dłuższym jednak niż cztery lata (w sytuacji gdy zawód jest regulowany w obu państwach, wymóg minimum dwuletniego doświadczenia zawodowego nie jest wymagany). W celu zniwelowania różnic pomiędzy kwalifikacjami posiadanymi przez wnioskodawcę, a kwalifikacjami określonymi w przepisach dotyczących uprawnień do wykonywania zawodu regulowanego, Minister Zdrowia wydaje postanowienie o konieczności przystąpienia do testu umiejętności lub odbycia stażu adaptacyjnego. W postanowieniu określa się zakres testu umiejętności lub zakres i czas trwania stażu adaptacyjnego oraz różnice programowe, których uzupełnienie jest niezbędne do uzyskania decyzji o uznaniu kwalifikacji, a także wyznacza się wnioskodawcy termin do dokonania wyboru środka kompensacyjnego.

Uwaga!
W przypadku gdy wnioskodawca posiada kwalifikacje zawodowe na poziomie pierwszym, a do wykonywania zawodu regulowanego jest wymagane posiadanie kwalifikacji zawodowych na poziomie czwartym, Minister Zdrowia może zobowiązać wnioskodawcę zarówno do odbycia stażu adaptacyjnego, jak i do przystąpienia do testu umiejętności.

Dokumenty

5. Przekazanie pisemnej informacji o dokonanym wyborze jednego z dwóch środków kompensacyjnych: stażu adaptacyjnego albo testu umiejętności

Wnioskodawca po otrzymaniu postanowienia, w terminie wyznaczonym przez Ministra Zdrowia w postanowieniu, przekazuje Ministrowi Zdrowia pisemną informację odnośnie wybranego środka kompensacyjnego.

W przypadku, gdy wnioskodawca nie udzieli informacji w wyznaczonym przez Ministra Zdrowia terminie, Minister Zdrowia wydaje decyzję negatywną. Po otrzymaniu decyzji negatywnej, wnioskodawca może ponownie wystąpić z wnioskiem o uznanie kwalifikacji.

W przypadku wyboru stażu adaptacyjnego wnioskodawca może wskazać jednostkę ochrony zdrowia, w której zamierza odbywać staż adaptacyjny. W przypadku niezaakceptowania przez Ministra Zdrowia jednostki ochrony zdrowia wskazanej przez wnioskodawcę z powodu niemożności zrealizowania programu stażu adaptacyjnego albo w przypadku niedokonania przez wnioskodawcę wyboru jednostki ochrony zdrowia, wnioskodawca odbywa go w jednostce ochrony zdrowia wskazanej przez Ministra Zdrowia.

Wnioskodawca przed odbyciem stażu adaptacyjnego wnosi opłatę z tytułu kosztów odbycia stażu adaptacyjnego. Opłata uiszczana jest jednorazowo lub w ratach płatnych z góry w terminie do dnia 15 każdego miesiąca za dany okres rozliczeniowy na rachunek bankowy jednostki ochrony zdrowia. Decyzję o trybie płatności podejmuje na wniosek wnioskodawcy kierownik jednostki.

Ile zapłacisz

• Wysokość opłaty za test umiejętności ustalana jest przez Dyrektora CEM
• Wysokość opłaty za staż adaptacyjny jest ustalana przez kierownika jednostki ochrony zdrowia, w której odbywany jest staż

Termin

Wyznaczony przez Ministra Zdrowia w postanowieniu.

6. Skierowanie na odbycie stażu adaptacyjnego albo zawiadomienie o terminie przeprowadzenia testu umiejętności

Minister Zdrowia wydaje wnioskodawcy skierowanie do odbycia stażu adaptacyjnego lub zawiadamia o terminie przeprowadzenia testu umiejętności.

Skierowanie zawiera dane dotyczące:

1) jednostki ochrony zdrowia, w której ma być odbywany staż adaptacyjny

2) okres stażu adaptacyjnego

3) program stażu adaptacyjnego

Termin

Niezwłocznie po otrzymaniu odpowiedzi na postanowienie od wnioskodawcy.

7. Odbycie stażu adaptacyjnego lub przystąpienie do testu umiejętności

Staż adaptacyjny

Staż adaptacyjny jest realizowany pod nadzorem opiekuna stażu adaptacyjnego, którym może być osoba wykonująca zawód ratownika medycznego przez okres nie krótszy niż 4 lata. Wnioskodawca dokumentuje przebieg stażu adaptacyjnego w dzienniku stażu adaptacyjnego otrzymanym od kierownika jednostki. Dziennik stażu adaptacyjnego zawiera m.in.: imię i nazwisko wnioskodawcy; imię i nazwisko opiekuna stażu adaptacyjnego; datę rozpoczęcia stażu adaptacyjnego; tygodniowy wykaz czynności wykonywanych przez wnioskodawcę oraz datę ich wykonywania, potwierdzony podpisem opiekuna stażu adaptacyjnego oraz okresowe oceny opiekuna stażu adaptacyjnego albo kierownika jednostki, podpisane przez sporządzającego z podaniem daty i miejsca sporządzenia oceny.

Oceny umiejętności nabytych w trakcie stażu adaptacyjnego, na podstawie której odbywa się zaliczenie tego stażu, dokonuje opiekun stażu adaptacyjnego i kierownik jednostki, w której zostaje zakończona realizacja programu stażu adaptacyjnego, nie później niż w terminie 14 dni od dnia zakończenia stażu adaptacyjnego. Ocena umiejętności zawiera uzasadnione stwierdzenie o:

1) przygotowaniu do samodzielnego wykonywania zawodu regulowanego albo

2) braku przygotowania do samodzielnego wykonywania zawodu regulowanego.

Kierownik jednostki, w której został zakończony staż adaptacyjny, w terminie 3 dni od dnia, w którym dokonano oceny, informuje wnioskodawcę o ocenie oraz przekazuje Ministrowi Zdrowia informację o zaliczeniu stażu adaptacyjnego albo jego niezaliczeniu, wraz z dziennikiem stażu adaptacyjnego.

Opinia opiekuna stażu jest podstawą do uznania przez Ministra Zdrowia, czy stwierdzone w postanowieniu różnice zostały zniwelowane przez wnioskodawcę w wyniku odbycia stażu.

Test umiejętności

Minister Zdrowia w porozumieniu z dyrektorem CEM wyznacza wnioskodawcy termin przeprowadzenia testu umiejętności. Minister Zdrowia przekazuje dyrektorowi Centrum Egzaminów Medycznych:

1) wykaz osób, które będą przystępować do testu umiejętności w danym terminie w danym medycznym zawodzie regulowanym;

2) informacje o zakresie testu umiejętności, określone w postanowieniu, dotyczące poszczególnych zdających;

3) program kształcenia w danym medycznym zawodzie regulowanym obowiązujący w Rzeczypospolitej Polskiej.

Informacje te, są przekazywane na co najmniej 90 dni przed wyznaczonym terminem testu umiejętności.

Dyrektor CEM zawiadamia zdającego o wysokości opłaty egzaminacyjnej oraz podaje numer rachunku bankowego CEM, na który powinna zostać ona wniesiona. Termin wniesienia opłaty nie może być krótszy niż 14 dni i dłuższy niż 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Test umiejętności opracowuje CEM indywidualnie dla każdego zdającego, a przeprowadza Państwowa Komisja Egzaminacyjna. Test umiejętności jest przeprowadzany 2 razy w roku: od 15 czerwca do 30 czerwca i od 1 grudnia do 15 grudnia. Test umiejętności składa się z egzaminu teoretycznego albo egzaminu praktycznego bądź egzaminu teoretycznego i praktycznego. Egzamin teoretyczny jest przeprowadzany w formie ustnej albo w formie testu. Formę testu umiejętności określa dyrektor CEM po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji. Dyrektor CEM zawiadamia zdającego o miejscu i formie testu umiejętności na co najmniej 14 dni przed wyznaczonym terminem testu umiejętności. W przypadku gdy część teoretyczna egzaminu jest przeprowadzana w formie testu, składa się on z nie mniej niż 20 i nie więcej niż 50 pytań. Test uważa się za złożony z wynikiem pozytywnym, jeżeli zdający uzyska co najmniej 60% maksymalnej możliwej do uzyskania liczby punktów.

W przypadku przeprowadzania egzaminu teoretycznego w formie ustnej obejmuje on od 3 do 4 pytań. Każda odpowiedź jest oceniana odrębnie przez każdego członka Komisji albo zespołu egzaminacyjnego. Odpowiedź może zostać oceniona negatywnie, jeżeli za taka oceną opowie się co najmniej połowa składu Komisji albo zespołu egzaminacyjnego. Uzyskanie przez zdającego oceny negatywnej z którejkolwiek z odpowiedzi powoduje uzyskanie negatywnego wyniku egzaminu ustnego.

Część praktyczna testu umiejętności składa się z 1 do 3 zadań polegających na zademonstrowaniu wybranych czynności właściwych dla ratownika medycznego lub wykonaniu innych zadań potwierdzających nabycie praktycznych umiejętności niezbędnych do wykonywania zawodu ratownika medycznego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Test umiejętności uznaje się za złożony z wynikiem pozytywnym, jeżeli zdający uzyska oceny pozytywne z każdej części wchodzącej w skład testu umiejętności.

Wnioskodawcy, który złożył test umiejętności z wynikiem pozytywnym, dyrektor CEM wydaje zaświadczenie, którego kopię przekazuje Ministrowi Zdrowia. Zaświadczenie jest wydawane w terminie 30 dni od dnia otrzymania kompletnej dokumentacji egzaminacyjnej.

Z przeprowadzonego testu umiejętności sporządza się protokół zawierający opis wykonania zadań, wchodzących w zakres części praktycznej testu umiejętności, oraz wyniki z każdej części testu umiejętności. Kopię protokołu z przeprowadzonego testu umiejętności komisja egzaminacyjna przekazuje Ministrowi Zdrowia, w terminie 14 dni od dnia zakończenia testu umiejętności.

W przypadku nieprzystąpienia do testu umiejętności w wyznaczonym terminie albo złożenia testu umiejętności z wynikiem negatywnym, na pisemny wniosek wnioskodawcy, Minister Zdrowia wydaje postanowienie o dopuszczeniu do przystąpienia do testu umiejętności w najbliższym przypadającym terminie, który jest terminem ostatecznym.

Wynik testu umiejętności jest podstawą do uznania przez Ministra Zdrowia, czy stwierdzone w postanowieniu różnice zostały zniwelowane przez wnioskodawcę.

Termin

• Maksymalny czas trwania stażu adaptacyjnego wynosi 3 lata
• Test umiejętności może być wyznaczony w terminie nie krótszym niż 6 miesięcy od dnia doręczenia postanowienia

8. Wydanie decyzji o uznaniu kwalifikacji lub decyzji odmownej

W sprawie wydawania i doręczenia decyzji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

W przypadku negatywnej oceny przedłożonych dokumentów lub negatywnego wyniku testu umiejętności lub sporządzenia negatywnej oceny stażu adaptacyjnego przez opiekuna stażu, Minister Zdrowia wydaje decyzję o odmowie uznania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, którą doręcza wraz z uzasadnieniem wnioskodawcy.

Dokumenty

Ile zapłacisz

Usługa jest płatna, szczegóły znajdziesz w opisie kroków

Ile będziesz czekać

Decyzję dostaniesz w ciągu 3 miesięcy od kiedy złożysz wszystkie wymagane dokumenty. Termin ten może się wydłużyć o miesiąc w szczególnych przypadkach, o czym poinformuje cię urzędnik.

Jeśli okaże się, że musisz odbyć staż adaptacyjny lub podejść do testu umiejętności, to termin wydania decyzji będzie zawieszony aż do dnia, w którym Ministerstwo Zdrowia otrzyma ocenę z przebiegu twojego stażu adaptacyjnego lub wynik twojego testu umiejętności.

Jak możesz się odwołać

Do postępowania odwoławczego stosuje się przepisy KPA. Od otrzymania decyzji odmownej, wnioskodawca ma 14 dni na złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Po rozpatrzeniu wniosku wydawana jest decyzja uchylająca zaskarżoną decyzję w całości lub w części albo utrzymująca decyzję w mocy. W przypadku utrzymania decyzji w mocy – wnioskodawca może złożyć skargę na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie za pośrednictwem Ministerstwa Zdrowia.

Warto wiedzieć

Osoba, której kwalifikacje zawodowe do wykonywania zawodu regulowanego podlegają uznaniu, jest obowiązana posiadać znajomość języka polskiego w stopniu niezbędnym do wykonywania danego zawodu. Weryfikacja znajomości języka polskiego może być dokonana po wydaniu decyzji w sprawie uznania kwalifikacji, w przypadku osób wykonujących:

• zawody mające wpływ na bezpieczeństwo pacjentów
• inne zawody – jeżeli zachodzi uzasadniona wątpliwość co do wystarczającej do wykonywania zawodu regulowanego albo działalności regulowanej znajomości języka polskiego

Weryfikacji znajomości języka polskiego dokonuje się na wniosek osoby, której kwalifikacje zawodowe do wykonywania zawodu regulowanego podlegają uznaniu. Za weryfikację znajomości języka polskiego jest pobierana opłata, której wysokość ustala jednostka przeprowadzająca weryfikację.