Zawody górnicze – uznawanie kwalifikacji

Jesteś obywatelem państw członkowskich Unii Europejskiej albo Norwegii, Islandii, Lichtensteinu bądź Szwajcarii? Masz kwalifikacje do wykonywania zawodu regulowanego i chcesz wykonywać ten zawód w Polsce? Dowiedz się, jak złożyć wniosek o uznanie swoich kwalifikacji.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Czemu służy uznanie kwalifikacji

Niektóre zawody mają w Polsce status zawodu regulowanego. To oznacza, że aby je wykonywać trzeba mieć określone kwalifikacje i spełnić wymogi formalne wskazane w przepisach prawa – na przykład zdać egzamin lub uzyskać wpis na listę.

Jeśli chcesz wykonywać zawód regulowany w Polsce, a kwalifikacje zawodowe uzyskałeś w innym kraju, potrzebujesz ich oficjalnego uznania. Procedurę uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego przeprowadza organ właściwy dla danego zawodu.

Po uznaniu kwalifikacji, będziesz mieć prawo wykonywania w Polsce zawodu regulowanego lub działalności na takich samych zasadach jak osoby, które kwalifikacje do ich wykonywania uzyskały w Polsce.

Przeczytaj więcej o uznawaniu kwalifikacji zawodowych w Polsce.

Kto może złożyć wniosek o uznanie kwalifikacji

O uznanie kwalifikacji w Polsce mogą wnioskować obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii lub Norwegii, Islandii, Lichtensteinu, którzy nabyli w tych państwach kwalifikacje i doświadczenie do wykonywania zawodu regulowanego.

O uznanie kwalifikacji mogą wnioskować również:

• członkowie rodzin obywateli polskich lub obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii lub Norwegii, Islandii, Lichtensteinu
• obywatele państw trzecich posiadający status rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
• cudzoziemcy posiadający status uchodźcy lub objęci ochroną uzupełniającą
• cudzoziemcy przybywający na terytorium Polski lub przebywający na tym terytorium w celu połączenia się z rodziną, będący członkami rodziny cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Polski w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub udzieleniem mu ochrony uzupełniającej
• obywatele państw trzecich, którzy ubiegają się o przyjęcie na terytorium Polski w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
• obywatele państw trzecich, którzy zostali przyjęci na terytorium Polski w celach innych niż wykonywanie pracy zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub prawem krajowym, mający prawo do wykonywania pracy oraz posiadający dokument pobytowy zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1030/2002 oraz obywatel państwa trzeciego, przyjęty na terytorium Polski w celu wykonywania pracy zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub prawem krajowym
• obywatele państw trzecich posiadający zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych.

Które zawody górnicze są zawodami regulowanymi w Polsce

Musisz wystąpić o uznanie kwalifikacji, jeśli chcesz wykonywać w Polsce zawód:

• kierownika i zastępcy kierownika ruchu zakładu górniczego w poszczególnych rodzajach zakładów górniczych
• kierownika oraz zastępcy kierownika działu ruchu zakładu górniczego albo zakładu w poszczególnych rodzajach zakładów górniczych
• mierniczego górniczego
• geologa górniczego
• geofizyka górniczego w podziemnych zakładach górniczych
• kierownika jednostki ratownictwa górniczego i jego zastępca, kierownik oddziału terenowego jednostki ratownictwa górniczego oraz kierownik zawodowych pogotowi specjalistycznych – w podmiotach zawodowo trudniących się ratownictwem górniczym wykonujących czynności dla zakładów górniczych innych niż podziemne zakłady górnicze
• kierownika jednostki ratownictwa górniczego i jego zastępcy, kierownika okręgowej stacji ratownictwa górniczego i jego zastępcy, kierownika dyżurujących zawodowych zastępów ratowniczych oraz kierownika zawodowych pogotowi specjalistycznych – w podmiotach zawodowo trudniących się ratownictwem górniczym wykonujących czynności dla podziemnych zakładów górniczych
• górnika strzałowego
• strzałowego w:
  • odkrywkowych zakładach górniczych
  • zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi
  • zakładach wykonujących roboty geologiczne w ramach poszukiwania i rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz w zakładach górniczych prowadzących podziemne składowanie dwutlenku węgla
• operatora maszyn do robót strzałowych oraz pojazdów do przewozu osób lub środków strzałowych pod ziemią
• wydawcy środków strzałowych w:
  • podziemnych zakładach górniczych
  • odkrywkowych zakładach górniczych
  • zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi, w zakładach wykonujących roboty geologiczne w ramach poszukiwania i rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz w zakładach górniczych prowadzących podziemne składowanie dwutlenku węgla
• sygnalisty szybowego
• maszynisty maszyn wyciągowych
• rewidenta urządzeń wyciągowych
• maszynisty lokomotyw pod ziemią, kolejek podwieszanych pod ziemią lub kolejek spągowych pod ziemią
• rewidenta urządzeń systemów łączności, alarmowania i bezpieczeństwa
• elektromontera maszyn i urządzeń elektrycznych:
  • o napięciu do 1 kV:
    • pod ziemią w podziemnych zakładach górniczych
    • w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi, w zakładach wykonujących roboty geologiczne w ramach poszukiwania i rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz w zakładach górniczych prowadzących podziemne składowanie dwutlenku węgla
  • o napięciu powyżej 1 kV:
    • pod ziemią w podziemnych zakładach górniczych
    • w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi, w zakładach wykonujących roboty geologiczne w ramach poszukiwania i rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz w zakładach górniczych prowadzących podziemne składowanie dwutlenku węgla
• operatora agregatów cementacyjnych, zasobników oraz urządzeń do intensyfikacji wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego albo składowania dwutlenku węgla w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi, w zakładach wykonujących roboty geologiczne w ramach poszukiwania i rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz w zakładach górniczych prowadzących podziemne składowanie dwutlenku węgla
• ratownika górniczego
• mechanika sprzętu ratowniczego
• rzeczoznawcy do spraw ruchu zakładu górniczego.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Zanim zaczniesz wykonywać zawód regulowany w Polsce.

Gdzie załatwisz sprawę

WYŻSZY URZĄD GÓRNICZY
ul. Księcia Józefa Poniatowskiego 31, 40-055 Katowice

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż wniosek o uznanie kwalifikacji

Złóż wniosek do Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego (Prezes WUG). Możesz to zrobić na piśmie albo w formie elektronicznej na portalu Biznes.gov.pl. Po naciśnięciu na tej stronie przycisku "Załatw online" przejdziesz do e-usługi. Wniosek złożony przez internet musi być podpisany podpisem kwalifikowanym albo profilem zaufanym. 

Do wniosku dołącz dokumenty potwierdzające kwalifikacje (na przykład wykształcenie, doświadczenie zawodowe), sporządzone w języku polskim lub wraz z kopią tłumaczenia na język polski.

Jeśli nie masz miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Polsce lub innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, nie masz pełnomocnika zamieszkałego w Polsce lub nie działasz za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, to musisz wskazać w Polsce pełnomocnika do doręczeń.

Uwaga! Nie musisz wyznaczać pełnomocnika, jeśli zdecydujesz się na załatwienie sprawy elektronicznie.

Ile zapłacisz

• 1505 zł – opłata za postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego, obowiązująca od 1 lipca 2024 roku

Ważne! Wysokość opłaty za postępowanie uznaniowe jest zmienna. Opłata wynosi 35 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w dniu wszczęcia postępowania.

Od 1 lipca 2024​​​​ roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4300 zł.

Gdzie zapłacić: opłatę za postępowanie w sprawie uznawania kwalifikacji zapłać na konto Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.

• 17 zł - opłata skarbowa za pełnomocnictwo (opcjonalnie) 

Jeśli do urzędu składasz pełnomocnictwo to musisz je opłacić. Nie zapłacisz za pełnomocnictwo udzielone mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu.

Gdzie zapłacić: opłatę skarbową za pełnomocnictwo wpłać na konto Urzędu Miasta Katowice. Numer konta sprawdzisz na stronie internetowej urzędu.

Praktyczne informacje na temat pełnomocnictwa.

Dokumenty

O czym musisz pamiętać przy składaniu wniosku:

• Wniosek złóż w języku polskim. Pozostałe dokumenty złóż w języku polskim albo w innym języku wraz z kopią tłumaczenia na język polski. W przypadku dokumentów szczególnie istotnych dla przeprowadzenia postępowania właściwy organ może wymagać kopii tłumaczenia dokonanego przez tłumacza przysięgłego prowadzącego działalność w Polsce lub w państwie członkowskim. Nie musisz dołączać tłumaczenia na język polski dokumentów potwierdzających: imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo oraz nazwę państwa, w którym uzyskałeś kwalifikacje zawodowe do wykonywania zawodu.
• Właściwy organ może żądać przedłożenia poświadczonych kopii dokumentów lub ich oryginałów do wglądu.
• Dowód zapłaty może mieć formę wydruku potwierdzającego dokonanie operacji bankowej.

Termin

Zanim zaczniesz wykonywać zawód regulowany w Polsce.

2. Urząd potwierdzi otrzymanie wniosku

Prezes Wyższego Urzędu Górniczego zawiadomi cię o otrzymaniu wniosku w terminie miesiąca od dnia jego otrzymania.

Dokumenty

3. Urząd sprawdzi twoje dokumenty

Jeżeli twój wniosek zawiera braki formalne (na przykład pomyliłeś się we wniosku, albo nie dołączyłeś potrzebnych dokumentów), urząd wezwie cię do poprawienia błędów. Na poprawki będziesz mieć co najmniej 7 dni. Jeśli nie poprawisz błędów w wyznaczonym terminie, twoja sprawa nie będzie dalej załatwiana.

Urząd sprawdzi też, czy twoje kwalifikacje uzyskane za granicą są odpowiednie do wykonywania zawodu regulowanego w Polsce. W uzasadnionych przypadkach, urząd może wystąpić o dodatkowe informacje do państwa członkowskiego UE, w którym dokument potwierdzający kwalifikacje został wydany lub do ośrodka wsparcia funkcjonującego w państwie członkowskim.

Termin

Do 4 miesięcy.

4. Możesz zostać zobowiązany do odbycia stażu adaptacyjnego lub przystąpienia do testu umiejętności

Prezes Wyższego Urzędu Górniczego na podstawie kompletu dokumentów stwierdzi, czy:

• masz odpowiednie kwalifikacje do uznania kwalifikacji zawodowych
• musisz odbyć staż adaptacyjny lub przystąpić do testu umiejętności, jeśli twoje kwalifikacje są niepełne.

W postanowieniu zobowiązującym do odbycia stażu adaptacyjnego lub przystąpienia do testu umiejętności Prezes WUG określi okres trwania stażu, ustali jego program, a także określi tematykę testu umiejętności.

Program stażu jest ustalany po szczegółowej analizie posiadanych przez ciebie kwalifikacji i umiejętności, które wynikają z dokumentacji zgromadzonej w toku postępowania. Prezes WUG bierze też pod uwagę zakres wiedzy, jaki jest niezbędny do spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków dla wskazanego przez wnioskodawcę zawodu górniczego.

Uwaga! Jeśli posiadasz kwalifikacje zawodowe na poziomie pierwszym, a do wykonywania zawodu regulowanego jest wymagane posiadanie kwalifikacji zawodowych na poziomie czwartym, urząd może zobowiązać cię zarówno do odbycia stażu adaptacyjnego, jak i do przystąpienia do testu umiejętności.

Poziomy kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego sprawdzisz w artykule 18 ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Termin

Od 1 do 2 miesięcy, czyli po uzyskaniu informacji od organów z innego kraju członkowskiego oraz po złożeniu przez wnioskodawcę pełnej dokumentacji i po ocenie przedstawionych dokumentów.

5. Poinformuj Prezesa WUG, że wybierasz staż adaptacyjny lub test umiejętności – jeśli musisz uzupełnić kwalifikacje

Możesz wybrać formę wyrównania różnic pomiędzy posiadanymi kwalifikacjami, a wymaganymi: staż adaptacyjny lub test umiejętności. Po tym, jak urząd otrzyma twoją odpowiedź, dostaniesz skierowanie na staż lub zawiadomienie o terminie testu umiejętności.

Jeśli nie złożysz do Prezesa WUG wniosku o odbycie stażu adaptacyjnego lub o przeprowadzenie testu umiejętności, Prezes WUG wyda decyzję o odmowie uznania twoich kwalifikacji.

Ważne! Ty ponosisz koszty stażu adaptacyjnego lub testu umiejętności.

Ile zapłacisz

Opłata za:

• test umiejętności – koszty są ustalane kwotowo przez organ prowadzący postępowanie
• staż adaptacyjny – opłata jest ustalana przez przedsiębiorcę, który przeprowadza staż.

Termin

• w przypadku stażu – złóż wniosek o staż w terminie określonym w postanowieniu
• w przypadku wyboru testu – złóż wniosek o udział w teście nie później niż na 2 miesiące przed wyznaczonym dniem przeprowadzenia testu.

6. Dostaniesz decyzję o uznaniu kwalifikacji lub decyzję odmowną

Jeśli twoje kwalifikacje do wykonywania zawodu regulowanego zostaną uznane, możesz posługiwać się tytułem zawodowym ustalonym dla danego zawodu regulowanego w Polsce lub jego skrótem.

Jeśli nie spełniasz wymagań do wykonywania zawodu regulowanego, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego wyda decyzję o odmowie uznania kwalifikacji.

Dokumenty

Ile zapłacisz

Usługa jest płatna, szczegóły znajdziesz w opisie kroków

Ile będziesz czekać

Otrzymasz decyzję o uznaniu kwalifikacji w ciągu 3 miesięcy od dnia, kiedy złożysz wszystkie wymagane dokumenty. Termin ten może się wydłużyć o miesiąc w szczególnych przypadkach, o czym poinformuje cię urzędnik.

Jeśli okaże się, że musisz odbyć staż adaptacyjny lub podejść do testu umiejętności, to termin wydania decyzji będzie zawieszony, aż do dnia, w którym urząd otrzyma ocenę z przebiegu twojego stażu adaptacyjnego lub wynik twojego testu umiejętności.

Jak możesz się odwołać

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją wydaną w twojej sprawie, możesz:

• zwrócić się z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy
• złożyć skargę na decyzję do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy złóż – w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji – do Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.

Skargę do sądu administracyjnego złóż – za pośrednictwem Prezesa WUG – w terminie 30 dni od otrzymania decyzji o odmowie uznania kwalifikacji albo decyzji utrzymującej w mocy poprzednią decyzję.

Warto wiedzieć

Jeśli chcesz wykonywać w Polsce zawód regulowany, musisz znać język polski w stopniu niezbędnym do wykonywania tego zawodu.