Elektryk, gazownik, ciepłownik – sprawdzenie kwalifikacji

Pracujesz przy eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych, cieplnych lub gazowych? Twoje kwalifikacje do wykonywania prac na stanowisku dozoru lub eksploatacji urządzeń, instalacji lub sieci muszą być sprawdzone podczas egzaminu. Potwierdzeniem posiadanych przez ciebie kwalifikacji jest świadectwo kwalifikacyjne. Dowiedz się jak je uzyskać.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Kto może złożyć wniosek o sprawdzenie posiadanych kwalifikacji

Wniosek o sprawdzenie kwalifikacji może złożyć:

• osoba zajmująca się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, albo
• pracodawca osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

Eksploatacja jakich urządzeń, instalacji i sieci wymaga sprawdzenia kwalifikacji

Rodzaje urządzeń, instalacji i sieci, które wymagają posiadania przy ich eksploatacji odpowiednich kwalifikacji podzielone są na trzy grupy:

• Grupa 1 - urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, magazynujące, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną
• Grupa 2 - urządzenia wytwarzające, magazynujące, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło oraz inne urządzenia energetyczne
• Grupa 3 - urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe.

Szczegóły znajdziesz w załączniku nr 1 do rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

Jakie osoby podlegają sprawdzeniu kwalifikacji

Sprawdzenie kwalifikacji związanych z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci prowadzone jest dla osób wykonujących prace na stanowiskach:

• eksploatacji (w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym), lub
• dozoru (gdy kierują czynnościami osób wykonujących prace eksploatacyjne lub sprawują nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci).

Kiedy powinieneś sprawdzić kwalifikacje

Jako pracodawca składasz wniosek o sprawdzane kwalifikacji pracowników, jeśli:

• osoba zajmująca się eksploatacją sieci, urządzeń lub instalacji określonych w przepisach, posiada kwalifikacje potwierdzone świadectwem, ale w ciągu kolejnych pięciu lat nie zajmowała się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci, których uprawnienie dotyczy
• dokonałeś modernizacji lub innej istotnej zmiany parametrów urządzeń, instalacji lub sieci.

Jeśli samodzielnie zajmujesz się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci i wykonujesz usługi na rzecz:

• konsumentów,
• mikroprzedsiębiorców,
• małych lub średnich przedsiębiorców

to co 5 lat masz obowiązek sprawdzenia swoich kwalifikacji (musisz zdać egzamin i uzyskać świadectwo kwalifikacyjne).

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Przed przystąpieniem do samodzielnego wykonywania prac w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci, które wymagają posiadania kwalifikacji.

Gdzie załatwisz sprawę

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż wniosek o sprawdzenie kwalifikacji w związku z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci

Złóż wniosek do komisji kwalifikacyjnej uprawnionej (w zakresie, o który się ubiegasz) do przeprowadzenia egzaminu sprawdzającego posiadane przez ciebie kwalifikacje.

Dokumenty

Nie ma jednolitego wzoru wniosku o sprawdzenie kwalifikacji posiadanych przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. Komisje kwalifikacyjne powołane przy różnych instytucjach zwykle udostępniają własne wzory. Możesz tez skorzystać z przykładowego wzoru wniosku zamieszczonego na tej stronie. Wybierz ten, który dotyczy grupy urządzeń, które chcesz obsługiwać.

Wniosek powinien zawierać:

• imię i nazwisko
• datę i miejsce urodzenia
• numer PESEL albo rodzaj i numer dokumentu tożsamości – w przypadku cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL
• adres zamieszkania i adres korespondencyjny, jeżeli jest inny niż adres zamieszkania
• adres poczty elektronicznej, jeżeli taką posiada
• informacje dotyczące:
  • wykształcenia
  • posiadanych kwalifikacji wynikających z dokumentów :
    • świadectwo lub dyplom potwierdzające uzyskanie tytułu zawodowego
    • świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie lub dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe
    • certyfikat kwalifikacji zawodowej lub dyplom zawodowy
    • świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski
    • świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, które obejmuje treści nauczania związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci
    • zaświadczenie o przebiegu nauczania wydane przez szkołę, potwierdzające kształcenie w zawodzie, które obejmuje treści nauczania związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci
    • zaświadczenie wystawione przez pracodawcę, potwierdzające doświadczenie zawodowe i staż pracy umożliwiające nabycie umiejętności związanych z wykonywaniem prac eksploatacyjnych urządzeń, instalacji i sieci
    • zaświadczenie wystawione przez kierownika komórki organizacyjnej urzędu obsługującego Ministra Obrony Narodowej lub jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanej, potwierdzające doświadczenie zawodowe i staż pracy umożliwiające nabycie umiejętności związanych z wykonywaniem prac eksploatacyjnych urządzeń techniki wojskowej lub uzbrojenia
• przebiegu pracy zawodowej związanej z kwalifikacjami objętymi wnioskiem.

Wykaz posiadanych świadectw kwalifikacyjnych załącz do wniosku, jeśli w odpowiednim polu na wniosku zabraknie miejsca na wpis.

Termin

Przed przystąpieniem do samodzielnego wykonywania prac w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci, które wymagają posiadania kwalifikacji.

2. Egzamin sprawdzający kwalifikacje

Komisja kwalifikacyjna organizuje i ustala szczegółową tematykę egzaminu. Zostaniesz o tym powiadomiony pisemnie co najmniej 14 dni przed wyznaczoną datą egzaminu.

Egzamin jest ustny. Podczas egzaminu przedstawiciele komisji kwalifikacyjnej, sprawdzają wiedzę teoretyczną i praktyczną wymaganą do pracy na stanowiskach eksploatacji albo dozoru w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu, kontrolno-pomiarowym dla określonych urządzeń, instalacji i sieci.

Egzamin może zostać przeprowadzony przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, przy zapewnieniu:

• transmisji egzaminu w czasie rzeczywistym dostępnej dla jego uczestników
• wielostronnej komunikacji w czasie rzeczywistym, w ramach której uczestnicy egzaminu mogą wypowiadać się w jego toku.

Komisja kwalifikacyjna większością głosów czy wynik egzaminu jest "pozytywny" czy "negatywny". Z przebiegu egzaminu spisywany jest protokół.

Termin

Termin egzaminu wyznacza komisja kwalifikacyjna.

3. Otrzymasz świadectwo kwalifikacyjne

Na podstawie pozytywnego wyniku egzaminu komisja kwalifikacyjna wyda ci świadectwo kwalifikacyjne. Świadectwo uprawnia cię do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku dozoru albo eksploatacji w określonym zakresie i dla określonych urządzeń.

Dokumenty

Ile zapłacisz

Za sprawdzenie kwalifikacji pobierana jest opłata w wysokości 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę pracowników, obowiązującego w dniu złożenia wniosku.

W 2024 roku płaca minimalna wynosi 4242 zł do 30 czerwca, a od 1 lipca 4300 zł.

Ile będziesz czekać

Świadectwo kwalifikacyjne otrzymasz w ciągu 14 dni od dnia egzaminu. W niektórych komisjach świadectwa kwalifikacyjne są wydawane bezpośrednio po zdanym egzaminie.

Warto wiedzieć

Powołanie komisji

Zobacz jak połować komisję kwalifikacyjną przeprowadzającą egzamin.

Gdy nie zdasz egzaminu

W przypadku negatywnego wyniku egzaminu możesz ponownie do niego przystąpić po złożeniu wniosku oraz zapłaceniu opłaty.

Gdy nie mogłeś być na egzaminie

Jeśli nie przystąpiłeś do egzaminu z przyczyn od ciebie niezależnych, to złóż wniosek do komisji kwalifikacyjnej o wyznaczenie następnego terminu egzaminu lub o zwrot opłaty.

Pracodawco pamiętaj

Nie wolno ci zatrudniać osób bez sprawdzonych kwalifikacji przy samodzielnej eksploatacji sieci oraz urządzeń i instalacji.

Jeśli stwierdzisz, że pracownicy eksploatują urządzenia, instalacje lub sieci niezgodnie z przepisami, musisz ponownie przeprowadzić sprawdzenie ich kwalifikacji.