Pozwolenie na budowę

Planujesz realizację inwestycji budowlanej, na przykład budynku mieszkalnego wielorodzinnego, budynku biurowego lub budynku przemysłowego? Realizacja takiej inwestycji może wymagać pozwolenia na budowę. Przeczytaj jak je uzyskać.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Kiedy potrzebne jest pozwolenie na budowę

Pozwolenie na budowę to decyzja administracyjna, która jest niezbędną do rozpoczęcia i prowadzenia budowy lub wykonywania robót budowlanych.

Pozwolenia na budowę wymaga budowa, rozbudowa, nadbudowa, odbudowa oraz przebudowa obiektów budowlanych.

Pozwolenie na budowę można uzyskać również:

• razem z pozwoleniem na rozbiórkę – jeśli chcesz wykonać rozbiórkę, a następnie wybudować nowy obiekt budowlany, to od razu złóż wniosek o pozwolenie na budowę. Zaznacz we wniosku, że planujesz budowę oraz rozbiórkę. W takim przypadku nie musisz składać odrębnie wniosku o pozwolenie na rozbiórkę oraz wniosku o pozwolenie na budowę
• zamiast zgłoszenia budowy innych robót budowlanych - wniosek o pozwolenie na budowę możesz złożyć zamiast zgłoszenia budowy lub innych robót budowlanych, w tych przypadkach w których zgłoszenie jest wystarczające. Nie musisz podawać powodu swojej decyzji. Do wniosku o pozwolenie na budowę dołącz wymagane dokumenty. Pamiętaj, że zakres i treść projektu budowlanego powinny być dostosowane do specyfiki i charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robót budowlanych. Wniosek o pozwolenie na budowę będziesz musiał złożyć również, jeśli urząd w decyzji o sprzeciwie wobec wykonania robót budowlanych objętych zgłoszeniem nakazał ci uzyskać pozwolenie na budowę
• przy zmianie sposobu użytkowania i wykonywaniu robót budowlanych - jeśli zamierzona zmiana sposobu użytkowania istniejącego obiektu budowlanego lub jego części wymaga przeprowadzenia robót budowlanych, dla których potrzebne jest pozwolenie na budowę, złóż wniosek o pozwolenie na budowę, obejmujący zmianę sposobu użytkowania wraz z niezbędnymi robotami budowlanymi.

Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego. Jeżeli zamierzenie budowlane dotyczy więcej niż jednego obiektu, pozwolenie na budowę może - na twój wniosek - dotyczyć wybranych obiektów lub zespołu obiektów, mogących samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. W takim przypadku będziesz zobowiązany przedstawić projekt zagospodarowania działki lub terenu.

Jednym z kluczowych dokumentów w procesie inwestycyjnym jest projekt budowalny. Projekt budowlany zawiera:

• projekt zagospodarowania działki lub terenu sporządzony na aktualnej mapie do celów projektowych lub jej kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez projektanta, obejmujący:

  • określenie granic działki lub terenu
  • usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, w tym sieci uzbrojenia terenu, oraz urządzeń budowlanych sytuowanych poza obiektem budowlanym
  • sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków
  • układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich
  • informację o obszarze oddziaływania obiektu
• projekt architektoniczno-budowlany obejmujący:
  • układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących i projektowanych obiektów budowlanych
  • zamierzony sposób użytkowania obiektów budowlanych, w tym liczbę projektowanych do wydzielenia lokali, z wyszczególnieniem lokali mieszkalnych
  • charakterystyczne parametry techniczne obiektów budowlanych
  • opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu budowlanego
  • projektowane rozwiązania materiałowe i techniczne mające wpływ na otoczenie, w tym środowisko
  • charakterystykę ekologiczną
  • informację o wyposażeniu technicznym budynku, w tym projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej
  • opis dostępności dla osób niepełnosprawnych
  • informację o minimalnym udziale lokali mieszkalnych, w przypadku budynków mieszkalnych wielorodzinnych
  • postanowienie udzielające zgody na odstępstwo, jeżeli zostało wydane
• projekt techniczny obejmujący:
  • projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami obliczeń statyczno-wytrzymałościowych
  • charakterystykę energetyczną – w przypadku budynków
  • dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych - w zależności od potrzeb
  • inne opracowania projektowe
• w przypadku drogi krajowej lub wojewódzkiej – oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą, zgodnie z przepisami o drogach publicznych - w zależności od potrzeb
• opinie, uzgodnienia, pozwolenia i inne dokumenty.

Uwaga! W postępowaniu dotyczącym pozwolenia na budowę nadzór budowlany zatwierdza wyłącznie projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany.

Zgłoszenie budowy lub robót budowlanych

W niektórych przypadkach pozwolenie na budowę nie jest wymagane - wystarczy zgłoszenie budowy lub robót budowlanych.

Zobacz, kiedy wymagane jest:

• zgłoszenie bez projektu budowlanego
• zgłoszenie z projektem budowlanym.

Pamiętaj jednak, że zamiast zgłoszenia trzeba uzyskać pozwolenie na budowę, jeśli:

• twoja inwestycja wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko
• twoja inwestycja wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000
• jeśli roboty budowlane mają być wykonywane przy obiekcie wpisanym do rejestru zabytków
• jeśli budowa lub roboty budowlane będą wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków - do zgłoszenia dołącz pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku.

Budowa i roboty budowlane bez pozwolenia i bez zgłoszenia

W niektórych przypadkach, nie jest wymagane ani pozwolenie na budowę ani zgłoszenie. Listę takich przypadków znajdziesz poniżej.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Budowę możesz rozpocząć dopiero po otrzymaniu decyzji pozwolenia na budowę. Zatem wniosek złóż odpowiednio wcześniej.

Ważne! Jeśli będziesz wykonywać roboty budowlane przed otrzymaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, będzie to samowola budowlana.

Gdzie załatwisz sprawę

Usługę można zrealizować w:

• starostwa powiatowe
• urzędy wojewódzkie
• urzędy dzielnicowe m.st. Warszawy
• urzędy miast na prawach powiatu

Co zrobić krok po kroku

1. Przygotuj i złóż wniosek

Dokumenty

Do wniosku o pozwolenie na budowę należy załączyć:

• po trzy egzemplarze:
  • projektu zagospodarowania działki lub terenu
  • projektu architektoniczno-budowlanego

- ​wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw lub kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów

• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
• decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
• pozwolenia na wznoszenie lub wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich,  układanie i utrzymywanie kabli lub rurociągów na obszarach morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego oraz układanie i utrzymywanie kabli lub rurociągów w wyłącznej strefie ekonomicznej, jeżeli są one wymagane
• w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych, postanowienie o uzgodnieniu z organem administracji architektoniczno-budowlanej, projektowanych rozwiązań w zakresie:
  • linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych projektowanych od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych,
  • przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu, wyprowadzonych poza granice terenu zamkniętego, portów morskich i przystani morskich, a także podłączeń tych obiektów do sieci użytku publicznego
• w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej:
  • wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego
  • uzasadnienie zarządcy drogi
• umowę urbanistyczną, jeżeli jej zawarcie jest wymagane zgodnie z miejscowym planem rewitalizacji
• w przypadku instalacji radiokomunikacyjnych – oświadczenie projektanta, posiadającego uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności, że instalacja radiokomunikacyjna nie spełnia warunków
• oświadczenie projektanta dotyczące możliwości podłączenia projektowanego obiektu budowlanego do istniejącej sieci ciepłowniczej, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, o treści: „Jestem świadomy(-ma) odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Do projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego dołącza się:

• kopię decyzji o nadaniu projektantowi lub projektantowi sprawdzającemu, jeżeli jest wymagany, uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sporządzającego projekt
• kopię zaświadczenia o wpisaniu na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego aktualnego na dzień:
  • opracowania projektu – w przypadku projektanta
  • sprawdzenia projektu – w przypadku projektanta sprawdzającego

• oświadczenie projektanta i projektanta sprawdzającego o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej.

Jeśli planowane przez ciebie roboty prowadzone będą przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków to złóż odpowiednio:

• pozwolenie na wykonywanie robót budowlanych przy zabytku

• pozwolenie na wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku

W przypadku budowy gazociągu przesyłowego, gazociągu o zasięgu krajowym lub gazociągu budowanego na podstawie umowy międzynarodowej, potrzebujesz zgodę ministra właściwego do spraw energii. Minister ma 60 dni na wyrażenie zgody – licząc od dnia złożenia wniosku. Jeśli nie zrobi tego w tym terminie, uznaje się, że wyraził zgodę na budowę.

W zależności od rodzaju oraz miejsca inwestycji mogą być ci potrzebne pozwolenia, uzgodnienia lub opinie innych organów. Regulują to przepisy szczegółowe. Uzgodnienie, zgody lub opinie powinieneś uzyskać w terminie 14 dni od dnia przedstawienia w odpowiednim organie proponowanych rozwiązań. Jeśli organy te nie zajmą stanowiska w terminie, uznaj to jako brak zastrzeżeń do przedstawionych rozwiązań. Nie dotyczy to przypadków, w których potrzebne są decyzje, a także uzgodnień i opinii przeprowadzanych w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.

Termin

Budowę możesz rozpocząć dopiero po otrzymaniu decyzji pozwolenia na budowę. Zatem wniosek złóż odpowiednio wcześniej.

Ważne! Jeśli będziesz wykonywać roboty budowlane przed otrzymaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, będzie to samowola budowlana.

2. Urząd sprawdzi, czy twój wniosek jest kompletny

Urząd sprawdzi, czy twój wniosek jest kompletny. Ale na tym etapie nie będzie go oceniać merytorycznie. Jeśli twój wniosek ma braki, urząd wezwie cię do ich usunięcia w podanym terminie. Będziesz miał na to co najmniej 7 dni – licząc od dnia otrzymania przez ciebie wezwania. Jeżeli nie usuniesz braków w terminie, urząd pozostawi sprawę bez rozpoznania, czyli nie załatwi twojej sprawy. Aby uzyskać pozwolenie będziesz musiał złożyć nowy wniosek.

Jeżeli nie zapłacisz opłaty skarbowej za wydanie pozwolenia na budowę lub za pełnomocnictwo, urząd wyznaczy ci termin do zapłaty. Będzie to od 7 do 14 dni. Jeśli nie zapłacisz w wyznaczonym terminie opłaty za pozwolenie na budowę, urząd zwróci ci wniosek. Brak opłaty skarbowej za udzielone pełnomocnictwo nie powoduje zwrotu wniosku. Jednak odpowiedni organ podatkowy (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) może przeprowadzić postępowanie egzekucyjne.

Brakujące dokumenty złóż w wyznaczonym terminie w urzędzie, który wezwał cię do usunięcia braków.

Termin

Urząd może wezwać cię do usunięcia braków formalnych wniosku w terminie 14 dni od dnia jego złożenia.

3. Urząd ustali strony postępowania administracyjnego

Ustalenie stron

Urząd ustala strony postępowania administracyjnego. Nie zawsze sprawa o pozwolenie na budowę toczyć się będzie tylko pomiędzy tobą, a urzędem. Poza tobą stronami będą: właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu objętego wnioskiem o pozwolenie na budowę. Obszar oddziaływania obiektu określa projektant. Przygotowuje on informację o obszarze oddziaływania projektowanego obiektu, którą umieści w projekcie budowlanym. Jednak, to urząd ostatecznie ustali granice obszaru oddziaływania oraz strony postępowania. Pamiętaj, że strony mają prawo do czynnego udziału na każdym etapie postępowania.

Co do zasady stronami w postępowaniu o udzielenie pozwolenia na budowę nie są organizacje społeczne, w tym ekologiczne. Ale, w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę wymagającym udziału społeczeństwa, stroną mogą być organizacje ekologiczne, które wyrażą chęć uczestniczenia w tym postępowaniu na przykład gdy na tym etapie jest potrzebne wykonanie ponownej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko lub na obszar Natura 2000.

Zawiadomienie stron

Urząd wyśle do stron postępowania zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego. Jeśli liczba stron przekracza 20 – to urząd może zawiadomić strony o swoich decyzjach i innych czynnościach przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania. Urząd np. wywiesi informację w budynku urzędu, opublikuje ogłoszenie na swoich stronach internetowych, czy też w lokalnej prasie. Po 14 dniach od publikacji obwieszczenia uznaje się, że strony zostały poinformowane. Pamiętaj, urząd musi uprzedzić strony na piśmie, że będzie w ten sposób informował je o przebiegu postępowania.

Nie trzeba uprzedzać stron w przypadku postępowania dotyczącego budowy obiektu liniowego, którego przebieg został ustalony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a także wykonywania innych robót budowlanych dotyczących obiektu liniowego. Jednak inwestor, współwłaściciele, właściciele, użytkownicy wieczyści i zarządcy nieruchomości, na których mają być wykonane roboty budowlane, informowani są o wszczęciu postępowania indywidualnie.

Dokumenty

4. Urząd oceni, czy może wydać pozwolenie na budowę

Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego organ urząd sprawdza:

• zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego z:
  • ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu
  • wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
  • ustaleniami uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej
• zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi
• kompletność projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego, w tym dołączenie:
  • wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń
  • informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
  • kopii zaświadczenia o wpisie do centralnego rejestru potwierdzającego możliwość wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
  • oświadczenia projektanta dotyczące możliwości podłączenia projektowanego obiektu budowlanego do istniejącej sieci ciepłowniczej oraz oświadczenie projektanta, posiadającego uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności - w przypadku instalacji radiokomunikacyjnych
• posiadanie przez projektanta i projektanta sprawdzającego odpowiednich uprawnień budowlanych oraz aktualność zaświadczenia

Jeżeli złożone przez ciebie dokumenty nie spełnią tych wymagań, to urząd nakaże ci usunięcie wskazanych nieprawidłowości. Musisz to zrobić w terminie podanym przez urząd w postanowieniu.

Urząd odmówi wydania pozwolenia na budowę, jeśli:

• rozpocząłeś wykonywanie robót budowlanych przed uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę
• nie uzupełniłeś braków w dokumentacji lub w załączonych dokumentach
• na terenie, którego dotyczy projekt zagospodarowania działki lub terenu, znajduje się obiekt budowlany, w stosunku do którego wydano ostateczną decyzję o nakazie rozbiórki

Dodatkowe uzgodnienie twojego wniosku z konserwatorem zabytków

Jeśli wniosek o pozwolenie na budowę dotyczy obiektów budowlanych oraz obszarów ujętych w gminnej ewidencji zabytków – ale niewpisanych do rejestru zabytków – to urząd musi uzgodnić go z wojewódzkim (albo miejskim) konserwatorem zabytków. Konserwator ma 30 dni na zajęcie stanowiska – termin ten liczy się od doręczenia mu przez urząd wniosku o pozwolenie na budowę. Jeśli nie zrobi tego w terminie, urząd uzna, że konserwator nie wniósł zastrzeżeń do przedstawionych we wniosku rozwiązań projektowych.

Kiedy musisz złożyć nowy raport o oddziaływaniu inwestycji na środowisko

Jeśli w trakcie oceny twojego wniosku urząd stwierdzi, że dokonałeś w nim zmian w stosunku do wymagań określonych w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (jeśli do jej wydania było wymagane sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko), będziesz musiał złożyć nowy raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Taki nakaz otrzymasz w formie postanowienia.

Kto może zapoznać się z dokumentami twojej sprawy

Przed wydaniem decyzji urząd zawiadomi wszystkie strony postępowania o zebraniu kompletu materiałów. Strony mogą zapoznać się i wypowiedzieć co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań Również ty masz takie prawo. Jeśli jest ryzyko, że otrzymasz decyzję odmowną, to urząd w zawiadomieniu wskaże zależne od ciebie warunki, których nie spełniłeś. Aby je spełnić, możesz w terminie wyznaczonym przez urząd złożyć dodatkowe dokumenty.

5. Otrzymasz pozwolenie na budowę

Urząd wydaje decyzję w oparciu o przepisy KPA. Decyzja nie ma ustalonego wzoru.

W decyzji o pozwoleniu na budowę urząd może w w razie potrzeby:

• określić szczególne warunki zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych
• określić czas użytkowania tymczasowych obiektów budowlanych
• określić terminy rozbiórki istniejących obiektów budowlanych nieprzewidzianych do dalszego użytkowania i tymczasowych obiektów budowlanych
• określa szczegółowe wymagania dotyczące nadzoru na budowie
• zamieścić informację o konieczności uzyskania pozwolenia na użytkowanie lub złożenia zawiadomienia o zakończeniu budowy.

Ponadto, w pouczeniu do decyzji urząd poinformuje cię, o obowiązkach i warunkach związanych z przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego.

Wraz z decyzją o pozwoleniu na budowę urząd wyda ci egzemplarz projektu budowlanego. Natomiast 1 egzemplarz projektu przekazywany jest do nadzoru budowlanego, a ostatni pozostaje w urzędzie, który wydał pozwolenie na budowę. Dokumenty urząd może wysłać ci pocztą lub też możesz sam odebrać je w urzędzie. Może też zrobić to twój pełnomocnik. Projekt zostanie ostemplowany pieczątkami urzędu.

Jeśli realizujesz inwestycję o wysokim stopniu skomplikowania, to urząd może nakazać ci ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego, a także nadzoru autorskiego.

Kiedy pozwolenie na budowę będzie ostateczne

Decyzja podlega wykonaniu jeżeli jest ostateczna (tj. upłynął termin 14 dni na wniesienie odwołania – licząc od dnia doręczenia decyzji wszystkim stronom), albo gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron lub wszystkie strony zrzekły się prawa do wniesienia odwołania.

Opóźnienie w wydaniu decyzji

W przypadku gdy urząd nie wyda decyzji w sprawie pozwolenia na budowę:

• w terminie 65 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji albo
• w zakresie realizacji inwestycji kolejowej, w terminie 45 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji
• w zakresie realizacji inwestycji zlokalizowanych na terenach zamkniętych ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej, służących bezpieczeństwu i obronności państwa, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji

– organ wyższego stopnia wymierza temu urzędowi karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki. Kara jest nakładana w drodze postanowienia.

Dokumenty

6. Otrzymasz dziennik budowy

Dziennik budowy należy prowadzić tak aby z zawartych w nim wpisów wynikała kolejność przebiegu robót budowlanych, zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót budowlanych. Wpisów dokonuje sie w porzadku chronologicznym, w sposób trwały i czytelny. Dziennik budowy musi być prowadzony odrębnie dla każdego obiektu budowlanego, w przypadku którego wymagane jest pozwolenie na budowę albo zgłoszenie a w przypadku obiektów liniowych lub sieciowych dziennik prowadzi się odrębnie dla każdego wydzielonego odcinka robót budowlanych.

Dziennik budowy jest wydawany przez właściwy organ w terminie 3 dni od dnia wystąpienia inwestora, w przypadku gdy:

• decyzja o pozwoleniu na budowę jest wykonalna albo
• inwestor nabył prawo do wykonywania robót budowlanych na podstawie zgłoszenia, albo
• decyzja o legalizacji obiektu budowlanego lub jego części jest wykonalna, albo
• decyzja o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych jest wykonalna.

Musisz wystąpć do urzędu o dziennik budowy, który jest wydawany tylko na wniosek inwestora.

W dzienniku budowy rejetrowane są:

• przebieg robót budowlanych, oraz
• zdarzenia i okoliczności zachodzące w toku wykonywania robót budowlanych, mające znaczenie przy ocenie technicznej prawidłowości wykonywania tych robót.

Wpisów w dzienniku budowy mogą dokonywać:

• uczestnicy procesu budowlanego
• geodeta uprawniony wykonujący na terenie budowy czynności geodezyjne na potrzeby budownictwa
• upoważnieni pracownicy organów nadzoru budowlanego i innych organów uprawnionych do kontroli przestrzegania przepisów na terenie budowy, w ramach dokonywanych czynności kontrolnych.

Dziennik budowy może być prowadzony w formie:

• papierowej - otrzymujesz dziennik budowy opieczętowany na każdej stronie a na stronie tytułowej wpisany jest: numer dziennika, data wydania oraz liczba stron dziennika, imię i nazwisko lub nazwa (firma) inwestora, rodzaj i adres budowy, numer i data zgłoszenia
• elektronicznej - otrzymujesz dostęp do systemu Elektroniczny Dziennik Budowy - system EDB.

Uwaga! Dziennik budowy prowadzony w postaci papierowej można kontynuować w postaci elektronicznej jednak dziennik budowy prowadzony w postaci elektronicznej można kontynuować tylko w postaci elektronicznej.

Na kolejnych stronach dziennika budowy dokonuje się wpisów dotyczących przebiegu robót budowlanych a każdy wpis oznacza się datą i podpisem osoby dokonującej wpisu, z podaniem imienia, nazwiska, wykonywanej funkcji i nazwy jednostki organizacyjnej lub organu, który reprezentuje, a w przypadku osoby wykonującej czynności geodezyjne na terenie budowy podaje się również numer i zakres posiadanych uprawnień zawodowych. Wpisów w dzienniku dokonuje się w sposób trwały i czytelny na oryginałach i kopiach stron. Zamieszcza się je w porządku chronologicznym, w sposób uniemożliwiający dokonanie uzupełnień. W przypadku konieczności wprowadzenia poprawek do dokonanych już wpisów niewłaściwy tekst należy skreślić w sposób umożliwiający jego odczytanie i wprowadzić właściwą treść, z uzasadnieniem wprowadzonej zmiany. Pod każdym wpisem w dzienniku osoba, której dotyczy wpis, potwierdza podpisem i datą zapoznanie się z jego treścią, natomiast odmowę potwierdzenia dokonujący wpisu stwierdza adnotacją.

Jeżeli w trakcie wykonywania robót budowlanych następuje zmiana kierownika budowy, kierownika robót, inspektora nadzoru inwestorskiego lub projektanta sprawującego nadzór autorski, w dzienniku dokonuje się wpisu określającego stan zaawansowania i zabezpieczenia przekazywanej budowy, rozbiórki lub montażu. Wpis ten potwierdza się datą i podpisami osoby przekazującej i osoby przejmującej obowiązki.  

Do dziennika budowy należy załączać protokoły związane z budową lub sporządzone w trakcie wykonywania robót budowlanych.

Ważne! Dziennik w formie papierowej budowy powinien znajdować się na stałe na terenie budowy i być dostępny dla osób upoważnionych.

Dokumenty

Termin

Dziennik otrzymasz w ciągu 3 dni – licząc od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na budowę stała się wykonalna.

7. Rozpoczęcie robót budowlanych

Musisz zawiadomić urząd oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych.

Dokumenty

Do zawiadomienia należy dołączyć:

• informację wskazującą imiona i nazwiska osób, które będą sprawować funkcję:
  • kierownika budowy
  • inspektora nadzoru inwestorskiego – jeżeli został on ustanowiony – oraz w odniesieniu do tych osób dołącza kopie zaświadczeń, wraz z kopiami decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności
• oświadczenie projektanta i projektanta sprawdzającego o sporządzeniu projektu technicznego, dotyczącego zamierzenia budowlanego zgodnie zobowiązującymi przepisami, zasadami wiedzy technicznej, projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym oraz rozstrzygnięciami dotyczącymi zamierzenia budowlanego.

Przed rozpoczęciem robót budowlanych inwestor jest obowiązany:

• zapewnić sporządzenie projektu technicznego, w przypadku:
  • robót budowlanych objętych decyzją o pozwoleniu na budowę,
  • budowy
  • przebudowy
  • instalowania
• ustanowić kierownika budowy w przypadku:  
  • robót budowlanych objętych decyzją o pozwoleniu na budowę,
  • budowy oraz instalowania
  • przebudowy
  • robót budowlanych objętych decyzją o legalizacji budowy,
  • robót budowlanych objętych decyzją o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych
• ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego w przypadku:
  • gdy taki obowiązek wynika z decyzji o pozwoleniu na budowę
  • robót budowlanych objętych decyzją o legalizacji budowy
  • robót budowlanych objętych decyzją
  • obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego
• przekazać kierownikowi budowy projekt budowlany, w tym projekt techniczny, o ile jest wymagany.

Organ administracji architektoniczno-budowlanej może wyłączyć, w drodze decyzji, obowiązek ustanawiania kierownika budowy, jeżeli jest to uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub innymi ważnymi względami.

Ile zapłacisz

Wysokość opłaty zależy od rodzaju inwestycji, na którą ma być wydana decyzja o pozwoleniu na budowę i wynosi:

• 1 zł za każdy m² powierzchni użytkowej – jednak nie więcej niż 539 zł – w przypadku budynku przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza i leśna
• 14 zł – w przypadku budynku służącego celom gospodarczym w gospodarstwie rolnym
• 48 zł – w przypadku innego budynku
• 20 zł – w przypadku studni oraz urządzeń do usuwania nieczystości stałych i ścieków
• 112 zł – w przypadku budowli związanych z produkcją rolną
• 2143 zł  - w przypadku sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, gazowych, cieplnych oraz dróg, z wyjątkiem dróg dojazdowych, dojść do budynków i zjazdów z drogi o długości powyżej 1 km
• 105 zł – w przypadku sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, gazowych, cieplnych oraz dróg o długości do 1 km
• 155 zł  - w przypadku innych budowli
• 91 zł – w przypadku urządzeń budowlanych związanych z obiektem budowlanym

W przypadku wydawania pozwolenia na budowę obejmującą więcej niż jeden obiekt budowlany, opłatę skarbową pobiera się od każdego obiektu odrębnie.

W przypadku wydawania pozwolenia na budowę budynku o funkcji mieszanej, przy obliczaniu opłaty skarbowej nie bierz pod uwagę powierzchni mieszkalnej tego budynku. Jeżeli wniosek o wydanie pozwolenia na budowę dotyczy przebudowy lub remontu obiektu budowlanego, to opłata skarbowa wynosi 50% opłat określonych powyżej.

Nie płacisz opłaty skarbowej za wydanie decyzji dotyczącej:

• pozwolenia na budowę budynków mieszkalnych (w przypadku budowy budynku o funkcji mieszanej, przy obliczaniu wysokości opłaty nie uwzględnia się powierzchni części mieszkalnej w tym budynku)
• pozwolenia na budowę lub remont obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych wskutek działalności spowodowanej ruchem zakładu górniczego lub klęsk żywiołowych
• pozwolenia na budowę budynków przeznaczonych na cele naukowe, socjalne i kulturalne
• pozwolenia na remont obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków

Opłaty skarbowej nie płacą też jednostki budżetowe i samorządowe oraz organizacje pożytku publicznego.

Opłatę zapłać składając wniosek. Masz prawo dostarczyć dowód zapłaty w ciągu 3 dni od dnia złożenia wniosku. Jako dowód zapłaty możesz dołączyć wydruk potwierdzający dokonanie operacji bankowej. Jeśli nie chcesz przekazać urzędowi oryginału dowodu uiszczenia opłaty skarbowej, to możesz zażądać jego zwrotu. W takim przypadku urząd na złożonym przez ciebie wniosku dokona adnotacji o uregulowaniu opłaty i zwróci ci dowód uiszczenia opłaty – będzie na nim adnotacja urzędu o zapłacie opłaty. 

Gdzie zapłacić: opłatę skarbową za pozwolenie na budowę wpłać na konto urzędu miasta lub gminy, właściwego dla siedziby urzędu, w którym składasz wniosek (numer konta sprawdzisz na stronie urzędu miasta lub gminy). Na przykład jeśli wniosek składasz do Starostwa Powiatowego w Poznaniu, opłatę wpłać na konto Urzędu Miasta Poznania.

• 17 zł – opłata skarbowa za pełnomocnictwo (opcjonalnie)

Jeśli do urzędu składasz pełnomocnictwo to musisz je opłacić. Nie zapłacisz za pełnomocnictwo udzielone mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu.

Gdzie zapłacić: opłatę skarbową za pełnomocnictwo wpłać na konto urzędu miasta lub gminy, właściwego dla siedziby urzędu, w którym składasz pełnomocnictwo (numer konta sprawdzisz na stronie urzędu miasta lub gminy). Na przykład jeśli pełnomocnictwo składasz do Urzędu Miasta Poznania to opłatę zapłać również na konto Urzędu Miasta Poznania.

Praktyczne informacje na temat pełnomocnictwa.

Ile będziesz czekać

Twoja sprawa zostanie załatwiona najpóźniej w ciągu 65 dni.

Urząd zapłaci karę, jeśli nie wyda ci decyzji w terminie 65 dni (45 dni w przypadku inwestycji kolejowej) od dnia złożenia wniosku. Kara wynosi 500 zł za każdy dzień zwłoki. Urząd nie zapłaci kary tobie, jako wnioskodawcy, tylko wojewodzie nadzorującemu urząd, który wydał ci decyzję. Kara nie jest naliczana w przypadku inwestycji wymagających przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania na środowisko.

Jak możesz się odwołać

Możesz odwołać się od otrzymanej decyzji w sprawie pozwolenia na budowę.

Odwołanie złóż do:

• urzędu wojewódzkiego – jeśli decyzję w pierwszej instancji wydało ci starostwo albo urząd miasta na prawach powiatu
• Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego – jeśli decyzję w pierwszej instancji wydał ci urząd wojewódzki

Odwołanie złóż za pośrednictwem urzędu, który wydał ci decyzję w sprawie pozwolenia na budowę. Masz na to 14 dni licząc od dnia otrzymania decyzji. Odwołanie możesz złożyć ty – jako inwestor, a także inne strony postępowania, niezadowolone z decyzji urzędu.

Pamiętaj również o tym, że możesz zrezygnować ze składania odwołania od decyzji. Jeśli zrobią to wszystkie strony uczestniczące w postępowaniu to decyzja szybciej będzie ostateczna.

W przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego wstrzymanie wykonania pozwolenia na budowę może zostać uzależnione od złożenia przez skarżącego kaucji. Kaucja ma zabezpieczyć roszczenia inwestora z powodu wstrzymania wykonania decyzji. Jeżeli skarga w całości lub w części zostanie uznana za zasadną to kaucja podlega zwrotowi. Natomiast, w przypadku jej oddalenia kaucję przeznacza się na zaspokojenie roszczeń inwestora.

Warto wiedzieć

Jakie budowy nie wymagają ani pozwolenia ani zgłoszenia

• obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej:
  • parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80m
  • suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21m2

• wiat o powierzchni zabudowy do 50m2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny, lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000m2powierzchni działki
• wolno stojących altan o powierzchni zabudowy do 35m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500m2 powierzchni działki
• altan działkowych i obiektów gospodarczych
• wiat przystankowych i peronowych
• parterowych budynków o powierzchni zabudowy do 35m2, służących jako zaplecze do bieżącego utrzymania linii kolejowych, położonych na terenach stanowiących własność Skarbu Państwa, z wyjątkiem budynków sytuowanych na obszarze Natura 2000
• stanowisk postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk włącznie, z wyjątkiem sytuowanych na obszarze Natura 2000;
• gospodarczych obiektów budowlanych o powierzchni zabudowy do 35m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80m, oraz stawów i zbiorników wodnych o powierzchni nieprzekraczającej 500m2 i głębokości nieprzekraczającej 2m od naturalnej powierzchni terenu przeznaczonych wyłącznie na cele gospodarki leśnej i położonych na gruntach leśnych Skarbu Państwa, z wyjątkiem sytuowanych na obszarze Natura 2000
• wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych
• parkometrów z własnym zasilaniem
• zjazdów z dróg powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach
• przepustów o przekroju wewnętrznym do 0,85m2;
• przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 50m2
• obiektów budowlanych będących urządzeniami melioracji wodnych
• opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub liniowych umocnień brzegów rzek i potoków górskich oraz brzegu morskiego, brzegu morskich wód wewnętrznych, niestanowiących konstrukcji oporowych
• pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych
• telekomunikacyjnych linii kablowych
• urządzeń pomiarowych, wraz z ogrodzeniami i drogami wewnętrznymi, państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej służby hydrogeologicznej
  • posterunków: wodowskazowych, meteorologicznych, opadowych oraz wód podziemnych
  • punktów: obserwacyjnych stanów wód podziemnych oraz monitoringu jakości wód podziemnych
  • piezometrów obserwacyjnych i obudowanych źródeł

• obiektów małej architektury, z wyjątkiem obiektów małej architektury w miejscach publicznych
• ogrodzeń o wysokości nieprzekraczającej 2,20m
• obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy, oraz ustawianie barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych, badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych
• tymczasowych obiektów budowlanych stanowiących wyłącznie eksponaty wystawowe, niepełniących jakichkolwiek funkcji użytkowych, usytuowanych na terenach przeznaczonych na ten cel
• znaków geodezyjnych, a także obiektów triangulacyjnych, poza obszarem parków narodowych i rezerwatów przyrody
• poligonowych obiektów budowlanych, w szczególności stanowisk obronnych, przepraw, budowli ziemnych, budowli fortyfikacyjnych, instalacji tymczasowych oraz obiektów kontenerowych, lokalizowanych na terenach zamkniętych wyznaczonych przez Ministra Obrony Narodowej do prowadzenia ćwiczeń wojskowych z wykorzystaniem obozowisk polowych oraz umocnień terenu do pozoracji bezpośredniego prowadzenia walki
• obudowy ujęć wód podziemnych
• punktów ładowania
• urządzeń sytuowanych w pasie drogowym dróg publicznych, wraz z fundamentami, konstrukcjami wsporczymi oraz przynależnymi elementami wyposażenia:
  • służących do zarządzania drogami, w tym do wdrażania inteligentnych systemów transportowych
  • służących do zarządzania ruchem drogowym, w tym urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego

• bankomatów, biletomatów, wpłatomatów, automatów sprzedających, automatów przechowujących przesyłki lub automatów służących do wykonywania innego rodzaju usług o wysokości do 3m włącznie
• obiektów kontenerowych zlokalizowanych na terenach zamkniętych wyznaczonych decyzją Ministra Obrony Narodowej, wraz z instalacjami i przyłączami oraz związanych z nimi sieciami:
  • elektroenergetycznymi
  • wodociągowymi
  • kanalizacji sanitarnej
  • cieplnymi

• naziemnych zbiorników będących obiektami budowlanymi, służących do przechowywania paliw płynnych klasy III, na potrzeby własne użytkownika, o pojemności do 5m3
• przydomowych tarasów naziemnych o powierzchni zabudowy do 35m2
• stawów i zbiorników wodnych o powierzchni nieprzekraczającej 1000m2 i głębokości nieprzekraczającej 3m, położonych w całości na gruntach rolnych.

Uzyskania pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia nie wymaga również odbudowa zniszczonych w wyniku działania żywiołu:

• obiektów budowlanych lub obiektów liniowych w zakresie infrastruktury telekomunikacyjnej o nieznacznym oddziaływaniu lub w zakresie infrastruktury technicznej
• obiektów budowlanych podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych oraz linii elektroenergetycznych, lub przyłączy telekomunikacyjnych.

Jakie roboty budowlane nie wymagają ani pozwolenia ani zgłoszenia

• przebudowa:
  • budynków, których budowa wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, oraz budynków mieszkalnych jednorodzinnych z wyłączeniem przebudowy przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych
  • niektórych obiektów nie wymagających decyzji o pozwoleniu na budowę a wymagających zezwolenia
  • polegającej na dociepleniu budynków o wysokości nieprzekraczającej 12m
  • urządzeń budowlanych

• remont:
  • obiektów budowlanych, z wyłączeniem remontu budowli, których budowa wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę
  • budynków, których budowa wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę – w zakresie przegród zewnętrznych albo elementów konstrukcyjnych
  • urządzeń budowlanych
• instalowanie:
  • na obiektach budowlanych stanowiących albo niestanowiących całości techniczno-użytkowej urządzeń, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, a także związanego z tymi urządzeniami osprzętu i urządzeń zasilających, o wysokości nieprzekraczającej 3m
  • krat na obiektach budowlanych, z wyłączeniem instalowania krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego
  • pomp ciepła, wolno stojących kolektorów słonecznych, urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50kW z zastrzeżeniem, że do urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 6,5kW stosuje się obowiązek uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej, zwany dalej „uzgodnieniem pod względem ochrony przeciwpożarowej”, projektu tych urządzeń oraz zawiadomienia organów Państwowej Straży Pożarnej
  • wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji, z wyłączeniem instalacji gazowych
• utwardzanie powierzchni gruntu na działkach budowlanych.

Jak długo ważna jest decyzja o pozwoleniu na budowę

Decyzja o pozwoleniu na budowę wygaśnie, jeśli:

• nie rozpoczniesz budowy w okresie 3 lat od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna
• przerwiesz budowę na okres dłuższy niż 3 lata

W takich przypadkach możesz rozpocząć budowę albo wznowić ją dopiero po uzyskaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę.

Gdzie znaleźć informacje o złożonych wnioskach oraz wydanych pozwoleniach na budowę

Na stronach internetowych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego znajdziesz Rejestr Wniosków, Decyzji i Zgłoszeń w sprawach budowlanych. Rejestr zawiera dane (wprowadzone po 1 stycznia 2016 r.) dotyczące m.in. wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę. Rejestr zawiera wyłącznie rozstrzygnięcia wydane przez właściwy urząd w pierwszej instancji.

Budowa obiektu odbiegającego od przepisów

Obiekt budowlany – realizowany na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę – powinien być zaprojektowany i budowany zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi. Jeśli nie możesz zrealizować inwestycji zgodnie z tymi przepisami, możesz spróbować uzyskać zgodę na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych.

Pozwolenie na budowę istniejącego tymczasowego obiektu budowlanego

Możesz złożyć wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę tymczasowego obiektu budowlanego przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu budowy. Po złożeniu takiego wniosku możesz powstrzymać się od rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce tymczasowego obiektu budowlanego, do czasu zakończenia postępowania w przedmiocie pozwolenia na budowę. Obiekty tymczasowe, to np. strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe.

Dodatkowe informacje

Dodatkowe informacje na temat złozenia wniosku o pozwolenie na budowę mozna uzyskac na portalu e-Budownictwo.