Koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż od Ministra Klimatu i Środowiska

Chcesz wydobywać surowce strategiczne takie jak np. węgiel kamienny, rudy metali czy sól kamienna? Tego typu złoża objęte są tzw. własnością górniczą, czyli ich właścicielem jest Skarb Państwa. Złoża te znajdują się pod ścisłą kontrolą państwa. To oznacza, że zanim zaczniesz wydobywać złoża z konkretnych kopalin, postaraj się o koncesję od ministra właściwego do spraw środowiska. Sprawdź poniżej, jak możesz to zrobić.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

O koncesję możesz się starać, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, także z kapitałem zagranicznym.

Minister właściwy do spraw środowiska udziela koncesji na wydobywanie dla większości kopalin objętych własnością górniczą. Dotyczy to:

• węglowodorów
• węgla kamiennego
• metanu jako kopaliny towarzyszącej
• węgla brunatnego
• rud metali (poza darniowymi rudami żelaza)
• metali w stanie rodzimym
• rud pierwiastków promieniotwórczych
• siarki rodzimej
• soli: kamiennej, potasowej i potasowo-magnezowej
• gipsu i anhydrytu
• kamieni szlachetnych
• pierwiastków ziem rzadkich
• gazów szlachetnych
• wodoru
• wszystkich kopalin ze złóż znajdujących się w granicach obszarów morskich Polski

Pamiętaj, że sposób uzyskania koncesji na wydobywanie węglowodorów odbywa się inaczej.

Użytkowanie górnicze

Aby móc prowadzić prace na danym terenie, oprócz koncesji, potrzebujesz  ustanowienia tzw. użytkowania górniczego. Użytkowanie górnicze jest to prawo do korzystania z przestrzeni, w której ma być prowadzona eksploatacja złoża. Aby je uzyskać należy zawrzeć z Ministrem Klimatu i Środowiska umowę użytkowania górniczego. Umowa zależy od koncesji. To oznacza, że obowiązuje ona od momentu uzyskania koncesji aż do jej wygaśnięcia, cofnięcia lub utraty mocy. W umowie znajduje się m.in. kwota wynagrodzenia, jakie zapłacisz Skarbowi Państwa.

Zanim uzyskasz użytkowanie górnicze, może okazać się, że konieczny będzie przetarg. Tak dzieje się między innymi wtedy, gdy o uprawnienia do tego samego złoża stara się więcej przedsiębiorców. Informacje o przetargu znajdziesz w ministerstwie właściwy do spraw środowiska oraz na stronie Biuletynu Informacji Publicznej. Jeśli wcześniej rozpoznałeś i udokumentowałeś złoże, na które chcesz uzyskać koncesję, możesz żądać aby traktowano cię z pierwszeństwem przed innymi konkurentami.

Jeśli chcesz złożyć ofertę w przetargu na ustanowienie użytkowania górniczego, to podaj w niej następujące informacje:

• nazwę i siedzibę twojej firmy
• przedmiot przetargu
• przestrzeń, której ma dotyczyć użytkowanie górnicze
• proponowany czas obowiązywania umowy o użytkowaniu górniczym
• twoje techniczne i finansowe możliwości
• zakres, harmonogram i sposób prowadzenia przez ciebie działalności
• proponowane wynagrodzenie za przyznanie ci uprawnień

W swojej ofercie możesz również dodać inne informacje, które według ciebie mają znaczenie.

Termin na złożenie oferty jest nie krótszy niż 90 dni od daty zamieszczenia ostatniego obwieszczenia o przetargu. Przetarg rozstrzyga komisja przetargowa powołana przez ministra właściwego do spraw środowiska. Po rozstrzygnięciu przetargu wszyscy jego uczestnicy są niezwłocznie informowani o jego wynikach. Uczestnicy mogą złożyć protest w ciągu 14 dni od dnia pisemnego ogłoszenia wyników przetargu, który jest rozpatrywany w czasie kolejnych 14 dni. Jeśli wygrasz przetarg, minister podpisze z tobą umowę o ustanowieniu użytkowania górniczego.

Pamiętaj, że warunkiem umowy jest uzyskanie przez ciebie koncesji w terminie w niej wyznaczonym.

Klauzula poufności

Jeśli w postępowaniu podajesz informacje, które są tajemnicą przedsiębiorstwa (zgodnie z przepisami o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), zgłoś wniosek, aby miały one tzw. klauzulę poufności.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

W dowolnym momencie

Gdzie załatwisz sprawę

Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Departament Geologii i Koncesji Geologicznych
Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż wniosek o udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż

We wniosku zamieść swoje podstawowe dane oraz informacje na temat planowanej eksploatacji złoża. Do wniosku dołącz wymagane dokumenty. Wniosek złóż w jednym egzemplarzu. Pamiętaj, że minister właściwy do spraw środowiska może zażądać od ciebie kopii wniosku i załączników.

Dokumenty

Pamiętaj:

• dowód istnienia prawa do nieruchomości możesz zastąpić dowodem przyrzeczenia prawa; zasada ta nie dotyczy węgla brunatnego
• dołącz też dowody potwierdzające określone okoliczności we wniosku, np. wyciągi z odpowiednich rejestrów
• załączniki graficzne opracuj zgodnie z wymaganiami dla map górniczych, w tym z granicami podziału terytorialnego kraju
• przygotuj w razie potrzeby kopię wniosku z załącznikami
• organ koncesyjny może zażądać przedstawienia dokumentacji geologicznej złoża, na które starasz się uzyskać koncesję

2. Ministerstwo oceni formalnie i merytorycznie twój wniosek

Ministerstwo sprawdzi, czy twój wniosek jest prawidłowy. Oceni też, czy spełniasz warunki i gwarantujesz prowadzenie działalności zgodnie z koncesją.

Jeżeli twój wniosek zawiera braki formalne (np. pomylisz się we wniosku, albo nie dołączysz potrzebnych dokumentów), to ministerstwo wezwie cię do poprawienia błędów w podanym terminie. Będzie to co najmniej 7 dni. Jeśli nie poprawisz błędów w wyznaczonym terminie, to twoja sprawa nie będzie dalej załatwiana.

Ministerstwo może też zbadać – w oparciu o twoje dokumenty – twoją wiarygodność finansową. Twój wniosek przejdzie też ocenę pod kątem tego, czy teren, na którym chcesz działać, znajduje się w obszarach chronionych, np. parków narodowych, krajobrazowych, obszarów Natura 2000.

3. Ministerstwo przekaże twój wniosek do uzgodnienia z odpowiednimi instytucjami

Przed wydaniem decyzji w twojej sprawie, Minister Klimatu i Środowiska uzgodni twój wniosek z Ministrem Aktywów Państwowych. Twój wniosek trafi też do odpowiedniego – ze względu na miejsce twojej działalności – wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (jeśli prowadzisz działalność poza granicami obszarów morskich Polski). Chodzi o to, żeby sprawdzić czy twoja działalność jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (gdy brak jest planu zagospodarowania przestrzennego).

W przypadku, gdy planujesz wydobycie kopaliny z gruntów pod wodami śródlądowymi i z terenów zagrożonych powodzią lub zalaniem, twój wniosek zostanie uzgodniony z odpowiednim urzędem odpowiedzialnym za utrzymanie wód. Kolejnym krokiem jest załatwienie opinii urzędu, który wydaje pozwolenia Jeżeli starasz się o koncesję na obszarze morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i pasa nadbrzeżnego, twój wniosek zostanie uzgodniony z dyrektorem danego urzędu morskiego, a gdy sprawa dotyczy wyłącznej strefy ekonomicznej – z ministrem odpowiedzialnym za gospodarkę morską.

Ważne!

Jeśli twój wniosek nie przejdzie pomyślnie etapu uzgodnień, nie dostaniesz koncesji.

Dokumenty

4. Dostaniesz decyzję o udzieleniu koncesji oraz umowę o ustanowieniu użytkowania górniczego

Przed wydaniem koncesji ministerstwo prześle ci projekt umowy o ustanowieniu użytkowania górniczego. Jeśli projekt ci odpowiada, dostaniesz gotową umowę. Po podpisaniu umowy zwróć ją do ministerstwa. Następnie ministerstwo kończy postępowanie administracyjne w sprawie udzielenia koncesji. Jeśli żadna ze stron postępowania nie wniesie zastrzeżeń i spełniłeś pozostałe wymagania, Minister Klimatu i Środowiska  może udzielić ci koncesji oraz podpisać umowę o ustanowieniu użytkowania górniczego.

Ministerstwo prześle ci oryginał koncesji wraz z umową o ustanowieniu użytkowania górniczego (za potwierdzeniem odbioru). Ponadto kopie koncesji otrzymają:

• pozostałe strony postępowania
• dany wójt, albo burmistrz lub prezydent miasta, starosta lub marszałek – odpowiedni ze względu na lokalizację planowanej działalności
• instytucje zajmujące się nadzorem górniczym
• Wyższy Urzędu Górniczy
• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
• Rejestr Obszarów Górniczych
• Ministerstwo Aktywów Państwowych
• urząd morski i ministerstwo odpowiedzialne za gospodarkę morską, jeżeli koncesja dotyczy terytorium morskiego Polski

Twoja koncesja określa m.in.:

• rodzaj i sposób wykonywania planowanej działalności
• przestrzeń prowadzonej eksploatacji: nazwa złoża, zasięg obszaru i terenu górniczego
• termin rozpoczęcia działalności lub określenie okoliczności je oznaczających
• czas obowiązywania koncesji

W twojej koncesji mogą się też znaleźć:

• wymogi dotyczące wydobycia w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska
• minimalny stopień wykorzystania zasobów
• działania w zakresie racjonalnej gospodarki złożem

Pamiętaj!
Możesz nie dostać koncesji, jeśli twoja działalność:

• jest niezgodna z interesem publicznym, np. zagraża bezpieczeństwu kraju (dotyczy to też interesu surowcowego), środowisku, w tym właściwemu zarządzaniu złożami kopalin
• uniemożliwia wykorzystanie nieruchomości lub obszarów morskich Polski zgodnie z zapisami w planie miejscowym, planach zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych (oraz morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej)  lub przepisach odrębnych, a gdy nie ma planu – w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub przepisach odrębnych.

Ponadto nie dostaniesz koncesji, jeśli twój wniosek dotyczy tej samej przestrzeni, która już jest objętą inną koncesją na wydobywanie kopaliny udzieloną innemu przedsiębiorcy.

Dokumenty

5. Minister przekaże decyzję o koncesji do Państwowego Instytutu Geologicznego, aby twój teren został wpisany do rejestru obszarów górniczych

Informacja o terenach objętych eksploatacją złóż gromadzona jest w „rejestrze obszarów górniczych i zamkniętych podziemnych składowisk dwutlenku węgla”. Rejestr zawiera m.in. podstawowe informacje o obszarze i terenie górniczym w ramach koncesji na wydobywanie kopaliny ze złoża.

Minister prześle dokumenty w ciągu 2 tygodni od dnia, kiedy decyzja o koncesji stanie się ostateczna (niemożliwe jest już odwołanie). Dokumentacja zawiera:

• kopię decyzji o udzieleniu koncesji na wydobywanie kopaliny ze złoża
• mapy obszaru górniczego i terenu górniczego
• kopię decyzji o zatwierdzeniu lub kopię zawiadomienia o przyjęciu dokumentacji geologicznej złoża kopaliny

Jeśli Instytut otrzyma komplet dokumentów, to wpisze twój teren do rejestru w ciągu 14 dni. Ponadto na każdej mapie znajdzie się dopisek o wpisie do rejestru. Mapy z informacją o wpisie trafią do ciebie, danego starosty lub marszałka, nadzoru górniczego oraz wójta (albo burmistrza lub prezydenta miasta) także w ciągu 14 dni.

Dokumenty

Termin

Rejestr Obszarów Górniczych wpisze twoją koncesję w ciągu 14 dni od dnia otrzymania kompletu dokumentów z ministerstwa.

6. Przekazanie do publicznej wiadomości informacji o wydanej decyzji oraz możliwość wniesienia odwołania przez organizacje ekologiczne

Minister niezwłocznie po wydaniu decyzji podaje do publicznej wiadomości informacje o wydanej decyzji i o możliwościach zapoznania się z jej treścią oraz z dokumentacją sprawy. Ponadto minister udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie obsługującego go urzędu treść tej decyzji na okres 14 dni.

Organizacje ekologiczne lub strony postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach mają prawo do wniesienia odwołania od wydanej koncesji, jeżeli została ona poprzedzona decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach wydaną w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa.

Prawo wniesienia odwołania dotyczy tych organizacji ekologicznych, które prowadzą działalność statutową w zakresie ochrony środowiska lub ochrony przyrody przez minimum 12 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania w sprawie zezwolenia na inwestycję. Odwołanie mogą złożyć także te organizacje, które nie brały udziału w postępowaniu prowadzonym przez organ pierwszej instancji. W postępowaniu odwoławczym organizacja ekologiczna uczestniczy na prawach strony. Odwołanie przysługuje w zakresie, w jakim organ właściwy do wydania zezwolenia na inwestycję jest związany decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach.

Ile zapłacisz

• 616 zł - opłata skarbowa od wydania koncesji
• 17 zł – opłata skarbowa za pełnomocnictwo (tylko, jeśli wniosek składa pełnomocnik) Jeśli do urzędu składasz pełnomocnictwo to musisz je opłacić. Nie zapłacisz za pełnomocnictwo udzielone mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu. Praktyczne informacje na temat pełnomocnictwa

Opłatę wpłać na rachunek bankowy Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Centrum Obsługi Podatnika 21 1030 1508 0000 0005 5000 0070

Opłatę przelej na konto 95 1030 1508 0000 0005 5002 4055

Ile będziesz czekać

Nie dłużej niż miesiąc. Termin może się wydłużyć do 2 miesięcy (dostaniesz o tym informację).

Jak możesz się odwołać

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją wydaną przez Ministra Klimatu i Środowiska, możesz:

• zwrócić się z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od dnia doręczenia ci decyzji

albo

• od razu wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia otrzymania decyzji.

W przypadku ponownego rozpatrzenia sprawy minister właściwy do spraw środowiska może:

• uchylić wydaną decyzję w całości lub w części
• utrzymać ją w mocy

Jeżeli nadal nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem, to możesz złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie za pośrednictwem ministra właściwego do spraw środowiska.

Pamiętaj, że możesz zrzec się odwołania. Jeżeli wszystkie strony postępowania tak zrobią, to decyzja szybciej staje się ostateczna i prawomocna. Zrzeczenie się odwołania powoduje, że nie masz już możliwości zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego.

Warto wiedzieć

Opłata eksploatacyjna

Jeśli masz już koncesję i rozpocząłeś eksploatację złoża, to masz obowiązek zapłacić opłatę eksploatacyjną. Kwotę obliczasz samodzielnie. W tym celu pomnóż stawkę opłaty dla danego rodzaju kopaliny przez ilość kopaliny wydobytej w okresie rozliczeniowym ze złoża bilansowego i pozabilansowego.
Stawki opłat dla kopalin znajdziesz w corocznym Obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie stawek opłat z zakresu przepisów prawa geologicznego i górniczego. Za okres rozliczeniowy uznaje się półrocze liczone odpowiednio od 1 stycznia do 30 czerwca i od 1 lipca do 31 grudnia.
Opłatę wnieś przed upływem miesiąca następującego po danym półroczu na rachunki bankowe gminy, na terenie której prowadzisz działalność oraz rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zwrot opłaty skarbowej

Jeśli nie dostaniesz koncesji, to możesz starać się o zwrot opłaty skarbowej. Wniosek możesz złożyć w ciągu 5 lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiła zapłata.

Opłata za zmianę koncesji

Ta opłata dotyczy przedłużenia terminu ważności lub rozszerzenia zakresu twojej koncesji. Jej kwota wynosi połowę opłaty za udzielenie koncesji, czyli 308 zł. Opłatę wnieś na rachunek bankowy, którym w przypadku Ministerstwa Klimatu i Środowiska jest Burmistrz Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy.

Sprawdzaj dokumentację

Pamiętaj, żeby mieć aktualną dokumentację mierniczo-geologiczną. Uzupełniaj ją w trakcie robót.