Zgłoś zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części

Chcesz zmienić sposób użytkowania budynku lub lokalu? Musisz zgłosić zmianę sposobu użytkowania. Dowiedz się jak to zrobić.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Kto może zgłosić zmianę sposobu użytkowania 

Jeśli chcesz zmienić sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, musisz zgłosić taką zmianę do odpowiedniego starosty, prezydenta miasta na prawach powiatu albo wojewody. Aby to zrobić, musisz mieć prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, czyli być inwestorem, właścicielem lub zarządcą obiektu budowlanego.

Co jest zmianą sposobu użytkowania 

Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części to:

• podjęcie albo zaprzestanie w obiekcie budowlanym lub jego części takiej działalności, która zmienia warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń
• podjęcie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zaliczanej do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Ważne! Nie możesz zmienić sposobu użytkowania domu jednorodzinnego lub jego części, zlokalizowanego na nieruchomości o powierzchni do 1500 m2, jeśli nieruchomość ta została sprzedana lub oddana w użytkowanie wieczyste przez Krajowy Zasób Nieruchomości.

Kiedy potrzebne jest pozwolenie na budowę lub zgłoszenie budowy lub robót budowalnych 

Jeśli zmiana sposobu użytkowania wymaga przeprowadzenia robót budowlanych, dla których potrzebne jest pozwolenie na budowę, to złóż wniosek o pozwolenie na budowę obejmujący zmianę sposobu użytkowania.

Przeczytaj, jak złożyć wniosek o pozwolenie na budowę.

Jeżeli zmiana sposobu użytkowania wymaga przeprowadzenia robót budowlanych, dla których potrzebne jest zgłoszenie budowy lub robót budowlanych, to urząd zajmując się twoim zgłoszeniem zmiany sposobu użytkowania uzna je za zgłoszenie budowy lub robót budowlanych.

Co się stanie jeśli zmienisz sposób użytkowania bez zgłoszenia

Gdy organ nadzoru budowlanego ustali, że zmieniłeś sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia, przeprowadzi postępowanie legalizacyjne.

W takiej sytuacji otrzymasz postanowienie:

• wstrzymujące użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części
• nakazujące przedstawienie w wyznaczonym terminie dokumentów wymienionych w postanowieniu.

Jeśli zastosujesz się do obowiązków określonych w postanowieniu, twoja samowola budowlana zostanie zalegalizowania. Jednocześnie, organ nadzoru ustali wysokość opłaty legalizacyjnej.

Jeśli nie wykonasz obowiązków określonych w postanowieniu, organ nadzoru budowlanego nakaże przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

Stanie się tak, jeśli:

• nie wykonasz w terminie obowiązku przedłożenia dokumentów
• będziesz użytkował obiekt budowlany lub jego część, pomimo nakazu wstrzymania użytkowania
• zmienisz sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pomimo wniesienia sprzeciwu przez organ administracji architektoniczno-budowlanej.

Przeczytaj jak przeprowadzić legalizację samowoli polegającej na zmianie sposobu użytkowania bez zgłoszenia.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Zgłoszenie złóż zanim zaczniesz przeprowadzać zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

Gdzie załatwisz sprawę

Usługę można zrealizować w:

• starostwa powiatowe
• urzędy wojewódzkie
• urzędy dzielnicowe m.st. Warszawy
• urzędy miast na prawach powiatu

Co zrobić krok po kroku

1. Przygotuj i złóż zgłoszenie oraz wymagane dokumenty

Wniosek możesz złożyć na piśmie albo w formie elektronicznej – za pośrednictwem portalu e-Budownictwo. Wniosek złożony przez internet musi być podpisany profilem zaufanym.

Przeczytaj instrukcję użytkownika portalu e-Budownictwo.

Dokumenty

Niektóre załączniki musisz złożyć w oryginale, jest to pełnomocnictwo (jeśli cię dotyczy) i oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Pozostałe dokumenty możesz dołączone również w postaci skanów lub zdjęć tych dokumentów.

Dokumenty, które składasz w oryginale, mogą mieć formę dokumentu elektronicznego opatrzonego podpisem kwalifikowanym, profilem zaufanym lub podpisem osobistym. Dokumenty zawierające podpis elektroniczny są oryginałami.

Opis i rysunek powinien określać usytuowanie obiektu budowlanego w stosunku do granic nieruchomości i innych obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej i sąsiednich nieruchomościach. Część obiektu budowlanego, w której zamierza się dokonać zmiany sposobu użytkowania powinien być oznaczony.

Zwięzły opis techniczny powinien określać rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi, w tym wielkościami i rozkładem obciążeń, a w razie potrzeby, również danymi technologicznymi.

Decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, dołącz jedynie w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W niektórych sytuacjach musisz dołączyć ekspertyzę techniczną, wykonaną przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności. Jest tak, jeśli zmiana sposobu użytkowania ma polegać na podjęciu bądź zaprzestaniu działalności zmieniającej warunki:

• bezpieczeństwa pożarowego
• powodziowego
• pracy
• zdrowotne
• higieniczno-sanitarne
• ochrony środowiska
• wielkość lub układ obciążeń.

W przypadku zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, polegającej na podjęciu lub zaniechaniu działalności zmieniającej warunki bezpieczeństwa pożarowego, do zgłoszenia dołącz ekspertyzę rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Termin

Zgłoszenie złóż zanim zaczniesz przeprowadzać zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

2. Urząd sprawdzi kompletność twojego zgłoszenia

Jeśli twoje zgłoszenie ma braki, urząd wyśle ci postanowienie wzywające do ich usunięcia. Urząd poda w nim termin, w którym masz to zrobić. Jeśli nie usuniesz braków w terminie, otrzymasz decyzję o sprzeciwie wobec zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania.

Uzupełniane dokumenty złóż w tym urzędzie, w którym złożyłeś zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania.

3. Urząd wyrazi milczącą zgodę albo wyda decyzję o sprzeciwie na zmianę sposobu użytkowania

Jeśli twoje zgłoszenie spełnia wszystkie wymagania, urząd przyjmie zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania tak zwaną milczącą zgodą. Milcząca zgoda oznacza, że nie otrzymasz żadnego pisma o zgodzie na zmianę sposobu użytkowania. Urząd może jednak, przed upływem 30 dni, wydać ci zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.

Dostaniesz decyzję o sprzeciwie na zmianę sposobu użytkowania, jeśli:

• zmiana sposobu użytkowania wymaga wykonania robót budowlanych, które mogą być prowadzone tylko na podstawie pozwolenia na budowę
• zamierzony sposób użytkowania jest niezgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzją o warunkach zabudowy lub decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz innymi aktami prawa miejscowego
• zmiana sposobu użytkowania może spowodować niedopuszczalne:
  • zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia
  • pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków
  • pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych
  • wprowadzenie i zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich (gdy twoja inwestycja oddziałuje na sąsiednie działki).

4. Zmień sposób użytkowania

Możesz zmienić sposób użytkowania:

• po 30 dniach od złożenia zgłoszenia pod warunkiem, że urząd nie wniósł sprzeciwu w tym terminie
• po otrzymaniu zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.

Jeśli urząd nie wydał takiego zaświadczenia z urzędu, a chcesz uzyskać potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania, to złóż wniosek o jego wydanie. Wniosek złóż do urzędu, w którym zgłaszałeś zmianę sposobu użytkowania.

Zmiany sposobu użytkowania musisz przeprowadzić w ciągu 2 lat od złożenia zgłoszenia o zmianie sposobu użytkowania. W przeciwnym razie będziesz musiał ponownie zgłosić zmianę sposobu użytkowania.

Urząd może wnieść decyzję o sprzeciwie w terminie 30 dni od złożenia przez ciebie kompletnego zgłoszenia. Jeśli zrobi to za późno, możesz uznać to za brak sprzeciwu.

Jeżeli zamierzona zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga wykonania robót budowlanych:

• objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę – rozstrzygnięcie w sprawie zmiany sposobu użytkowania następuje w decyzji o pozwoleniu na budowę
• objętych obowiązkiem zgłoszenia – można je rozpocząć po upływie 21 od zgłoszenia.

Ile zapłacisz

Usługa jest bezpłatna.

• 17 zł – opłata skarbowa za pełnomocnictwo (opcjonalnie)

Gdzie zapłacić: jeśli podlegasz opłacie skarbowej wpłać pieniądze na konto urzędu miasta lub gminy, właściwego dla siedziby urzędu, w którym składasz pełnomocnictwo. Numer konta sprawdzisz na stronie internetowej urzędu miasta lub gminy. Na przykład, jeśli pełnomocnictwo składasz do Urzędu Miasta Poznania, wpłać pieniądze na konto Urzędu Miasta Poznania.

Pełnomocnictwa — praktyczne wskazówki

Ile będziesz czekać

Możesz rozpocząć zmianę sposobu użytkowania po 30 dniach od dnia złożenia zgłoszenia, pod warunkiem, że urząd nie wniósł w tym czasie sprzeciwu. Jeśli urząd nie ma podstaw do wniesienia sprzeciwu, jeszcze przed upływem 30 dni może ci wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu. Ono również uprawnia cię do rozpoczęcia zmian.

Pamiętaj! Termin 30-dniowy liczony jest od złożenia kompletnego zgłoszenia, czyli jeśli zgłoszenie było uzupełniane, to termin liczony jest od daty tego uzupełnienia lub od upływu terminu wskazanego w postanowieniu o uzupełnieniu zgłoszenia.

Ważne! Termin 30 dni nie oznacza, że w tym czasie urząd doręczy ci decyzję o sprzeciwie. Wystarczy, że urząd nada ją na poczcie albo wprowadzi do systemu informatycznego i wyśle ci ją elektronicznie, żeby uznać sprzeciw za wniesiony. Najlepiej po upływie terminu zadzwoń do urzędu i dowiedz się, czy urząd przyjął twoje zgłoszenie

Jak możesz się odwołać

Możesz się odwołać tylko od decyzji o sprzeciwie wobec zamierzonej zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Odwołanie złóż za pośrednictwem urzędu, który wydał ci decyzję. Masz na to 14 dni – licząc od dnia otrzymania decyzji.

Twoim odwołaniem zajmie się:

• urząd wojewódzki – jeśli zgłoszenie złożyłeś do starostwa albo urzędu miasta na prawach powiatu
• Główny Urząd Nadzoru Budowlanego – jeśli zgłoszenie złożyłeś do urzędu wojewódzkiego.

Uwaga! Osoby, które nie były wnioskodawcą, a są niezadowolone z twojego zgłoszenia (na przykład twoi sąsiedzi), mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu naprawczym w nadzorze budowlanym. Taki tryb wynika z orzecznictwa sądów – postanowienia NSA z dnia 18 września 2007 r. (sygnatura II OSK 2023/06).

Warto wiedzieć

Przeczytaj, jak uzyskać pozwolenie na użytkowanie.