Nauczyciel – uznawanie kwalifikacji

Jesteś obywatelem państw członkowskich Unii Europejskiej albo Norwegii, Islandii, Lichtensteinu bądź Szwajcarii? Masz kwalifikacje do wykonywania zawodu nauczyciela i chcesz pracować w polskiej szkole lub przedszkolu? Dowiedz się, jak złożyć wniosek o uznanie swoich kwalifikacji.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Czemu służy uznanie kwalifikacji

Jeśli chcesz wykonywać w Polsce zawód nauczyciela, a kwalifikacje zawodowe uzyskałeś w innym kraju, potrzebujesz ich oficjalnego uznania. Procedurę uznania kwalifikacji nauczyciela przeprowadza w Polsce Minister Edukacji Narodowej. 

Po uznaniu kwalifikacji, będziesz mieć prawo wykonywania w Polsce zawodu nauczyciela na takich samych zasadach jak osoby, które kwalifikacje do jego wykonywania uzyskały w Polsce.

Przeczytaj więcej o uznawaniu kwalifikacji zawodowych w Polsce.

Kto może złożyć wniosek o uznanie kwalifikacji

O uznanie kwalifikacji w Polsce mogą wnioskować obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii, Norwegii, Islandii, Lichtensteinu, którzy nabyli w tych państwach kwalifikacje i doświadczenie do wykonywania zawodu nauczyciela.

O uznanie kwalifikacji mogą wnioskować również:

• członkowie rodzin obywateli polskich lub obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii lub Norwegii, Islandii, Lichtensteinu
• obywatele państw trzecich posiadający status rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
• cudzoziemcy posiadający status uchodźcy lub objęci ochroną uzupełniającą
• cudzoziemcy przybywający na terytorium Polski lub przebywający na tym terytorium w celu połączenia się z rodziną, będący członkami rodziny cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Polski w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub udzieleniem mu ochrony uzupełniającej
• obywatele państw trzecich, którzy ubiegają się o przyjęcie na terytorium Polski w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
• obywatele państw trzecich, którzy zostali przyjęci na terytorium Polski w celach innych niż wykonywanie pracy zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub prawem krajowym, mający prawo do wykonywania pracy oraz posiadający dokument pobytowy zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1030/2002 oraz obywatel państwa trzeciego, przyjęty na terytorium Polski w celu wykonywania pracy zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub prawem krajowym
• obywatele państw trzecich posiadający zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Złóż wniosek zanim zaczniesz wykonywać zawód nauczyciela w Polsce.

Gdzie załatwisz sprawę

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
Aleja Jana Chrystiana Szucha 25, 00-918 Warszawa

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych

Złóż wniosek do Ministra Edukacji Narodowej. Możesz to zrobić na piśmie albo w formie elektronicznej na portalu Biznes.gov.pl. Po naciśnięciu na tej stronie przycisku "Załatw online" przejdziesz do e-usługi. Wniosek złożony przez internet musi być podpisany podpisem kwalifikowanym albo profilem zaufanym. 

Do wniosku dołącz dokumenty potwierdzające kwalifikacje (na przykład wykształcenie, doświadczenie zawodowe), sporządzone w języku polskim lub wraz z kopią tłumaczenia na język polski.

Jeśli w twoim państwie zawód nauczyciela nie jest zawodem regulowanym, musisz dodatkowo udokumentować wykonywanie zawodu w swoim państwie przez rok w pełnym wymiarze czasu pracy albo odpowiednio dłużej w niepełnym wymiarze czasu pracy, w okresie ostatnich dziesięciu lat. Nie, musisz dokumentować doświadczenia, jeśli masz dokument poświadczający ukończenie kształcenia regulowanego na poziomie wymaganym do uznania kwalifikacji nauczyciela.

Jeśli nie masz miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Polsce lub innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, nie masz pełnomocnika zamieszkałego w Polsce lub nie działasz za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej, to musisz wskazać w Polsce pełnomocnika do doręczeń.

Uwaga! Nie musisz wyznaczać pełnomocnika, jeśli zdecydujesz się na załatwienie sprawy elektronicznie.

Dokumenty

O czym musisz pamiętać przy składaniu wniosku:

• Dokumenty dołącz w formie kopii . Właściwy organ może żądać przedłożenia poświadczonych kopii dokumentów lub ich oryginałów do wglądu.
• Wniosek złóż w języku polskim. Pozostałe dokumenty złóż w języku polskim albo w innym języku wraz z kopią tłumaczenia na język polski.
• W przypadku dokumentów szczególnie istotnych dla przeprowadzenia postępowania, Minister Edukacji i Nauki może wymagać kopii tłumaczenia dokonanego przez tłumacza przysięgłego prowadzącego działalność w Polsce lub w państwie członkowskim Nie musisz dołączać tłumaczenia na język polski dokumentów potwierdzających: imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo oraz nazwę państwa wnioskodawcy.
• Dokumenty dotyczące niekaralności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione umyślnie, zakazu wykonywania zawodu, zawieszenia prawa wykonywania zawodu, na podstawie orzeczenia sądu lub w wyniku postępowania dyscyplinarnego powinny być wystawione nie wcześniej niż trzy miesiące przed ich złożeniem. Jeżeli w twoim państwie nie są wydawane ww. dokumenty, to złóż oświadczenie, że spełniasz te wymogi.
• Dowód zapłaty może mieć formę wydruku potwierdzającego dokonanie operacji bankowej.

Termin

Złóż wniosek zanim zaczniesz wykonywać zawód nauczyciela w Polsce.

2. Urząd sprawdzi twój wniosek

Urzędnik w ciągu miesiąca zawiadomi cię, że otrzymał twój wniosek.

Jeżeli twój wniosek zawiera braki formalne (na przykład pomyliłeś się we wniosku, albo nie dołączyłeś potrzebnych dokumentów), urząd wezwie cię do poprawienia błędów. Na poprawki będziesz mieć co najmniej 7 dni. Jeśli nie poprawisz błędów w wyznaczonym terminie, twoja sprawa nie będzie dalej załatwiana.

Urząd sprawdzi też, czy twoje kwalifikacje uzyskane za granicą są odpowiednie do wykonywania zawodu regulowanego w Polsce. W uzasadnionych przypadkach, urząd może wystąpić o dodatkowe informacje do państwa członkowskiego UE, w którym dokument potwierdzający kwalifikacje został wydany lub do ośrodka wsparcia funkcjonującego w państwie członkowskim.

Dokumenty

3. Możesz zostać zobowiązany do odbycia stażu adaptacyjnego lub przystąpienia do testu umiejętności

Minister Edukacji Narodowej na podstawie kompletu dokumentów stwierdzi, czy:

• masz odpowiednie kwalifikacje do uznania kwalifikacji zawodowych
• musisz odbyć staż adaptacyjny lub przystąpić do testu umiejętności, jeśli twoje kwalifikacje są niepełne.

W postanowieniu zobowiązującym do odbycia stażu adaptacyjnego lub przystąpienia do testu umiejętności Minister Edukacji Narodowej określi okres trwania stażu, ustali jego program, a także określi tematykę testu umiejętności.

Program stażu jest ustalany po szczegółowej analizie posiadanych przez ciebie kwalifikacji i umiejętności, które wynikają z dokumentacji zgromadzonej w postępowaniu. Minister Edukacji Narodowej bierze też pod uwagę zakres wiedzy, jaki jest niezbędny do spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków dla wykonywania zawodu nauczyciela.

Uwaga! Jeśli posiadasz kwalifikacje zawodowe na poziomie pierwszym, a do wykonywania zawodu regulowanego jest wymagane posiadanie kwalifikacji zawodowych na poziomie czwartym, urząd może zobowiązać cię zarówno do odbycia stażu adaptacyjnego, jak i do przystąpienia do testu umiejętności.

Poziomy kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego sprawdzisz w artykule 18 ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Dokumenty

4. Poinformuj Ministra Edukacji Narodowej, że wybierasz staż adaptacyjny lub test umiejętności – jeśli musisz uzupełnić kwalifikacje

Możesz wybrać formę wyrównania różnic pomiędzy posiadanymi kwalifikacjami, a wymaganymi: staż adaptacyjny lub test umiejętności. Po tym, jak urząd otrzyma twoją odpowiedź, dostaniesz skierowanie na staż lub zawiadomienie o terminie testu umiejętności.

Jeśli nie złożysz wniosku o odbycie stażu adaptacyjnego lub o przeprowadzenie testu umiejętności, Minister Edukacji Narodowej wyda decyzję o odmowie uznania twoich kwalifikacji.

Ważne! Ty ponosisz koszty stażu adaptacyjnego lub testu umiejętności.

Staż adaptacyjny jest przebrowadzany w języku polskim i nie może trwać dłużej niż trzy lata.

5. Dostaniesz decyzję o uznaniu kwalifikacji

Jeśli twoje kwalifikacje do wykonywania zawodu regulowanego zostaną uznane, możesz posługiwać się tytułem zawodowym ustalonym dla danego zawodu regulowanego w Polsce lub jego skrótem.

Jeśli nie spełniasz wymagań do wykonywania zawodu regulowanego, Minister Edukacji Narodowej wyda decyzję o odmowie uznania kwalifikacji.

Minister Edukacji Narodowej może odmówić ci uznania kwalifikacji zawodowych, jeśli posiadasz kwalifikacje zawodowe na poziomie pierwszym, a w Polsce jest wymagane posiadanie formalnych kwalifikacji odpowiadających poziomowi piątemu.

Poziomy kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego sprawdzisz w artykule 18 ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Dokumenty

Ile zapłacisz

• 1633,10 zł – opłata za postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego, obowiązująca od 1 stycznia 2025 roku

Ważne! Wysokość opłaty za postępowanie uznaniowe jest zmienna. Opłata wynosi 35 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w dniu wszczęcia postępowania.

W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4666 zł.

Gdzie zapłacić: opłatę za postępowanie w sprawie uznawania kwalifikacji zapłać na rachunek bankowy Ministerstwa Edukacji Narodowej.

• 17 zł - opłata skarbowa za pełnomocnictwo (opcjonalnie) 

Jeśli do urzędu składasz pełnomocnictwo to musisz je opłacić. Nie zapłacisz za pełnomocnictwo udzielone mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu.

Gdzie zapłacić:  opłatę skarbową za pełnomocnictwo wpłać na konto urzędu miasta lub gminy, właściwego dla siedziby urzędu, w którym składasz pełnomocnictwo. Numer konta sprawdzisz na stronie internetowej urzędu miasta lub gminy. Na przykład, jeśli pełnomocnictwo składasz do Urzędu Miasta Poznania to opłatę zapłać również na konto Urzędu Miasta Poznania.

Praktyczne informacje na temat pełnomocnictwa

Ile będziesz czekać

Otrzymasz decyzję o uznaniu kwalifikacji w ciągu 3 miesięcy od dnia, kiedy złożysz wszystkie wymagane dokumenty. Termin ten może się wydłużyć o miesiąc w szczególnych przypadkach, o czym poinformuje cię urzędnik.

Jeśli okaże się, że musisz odbyć staż adaptacyjny lub podejść do testu umiejętności, to termin wydania decyzji będzie zawieszony, aż do dnia, w którym urząd otrzyma ocenę z przebiegu twojego stażu adaptacyjnego lub wynik twojego testu umiejętności.

Jak możesz się odwołać

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją wydaną w twojej sprawie, możesz:

• zwrócić się z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy
• złożyć skargę na decyzję do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy złóż – w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji – do Ministra Edukacji Narodowej.

Skargę do sądu administracyjnego złóż – za pośrednictwem Ministra Edukacji Narodowej – w terminie 30 dni od otrzymania decyzji o odmowie uznania kwalifikacji albo decyzji utrzymującej w mocy poprzednią decyzję.