Personel (SZWO i F-gazy) – uzyskanie certyfikatu

Chcesz instalować np. klimatyzację w budynkach? W takim przypadku uzyskaj certyfikat dla urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych i pomp ciepła. Dokument potwierdza twoje przygotowanie do zawodu i jest obowiązkowy w państwach Unii Europejskiej. Sprawdź poniżej, jak to zrobić.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Przestrzeganie przepisów ochrony środowiska jest już wymogiem w wielu firmach. Dotyczy to także branży klimatyzacji. Państwa UE dążą bowiem do zmniejszenia emisji do atmosfery szkodliwych gazów, takich jak substancje zubożające warstwę ozonową (tzw. szwo) i fluorowane gazy cieplarniane, potocznie nazywane F-gazami. Chodzi tutaj o substancje chemiczne, które wywołują efekt cieplarniany lub niszczą warstwę ozonową.

Kto może ubiegać się o certyfikat

Jeśli jako instalator masz kontakt z tymi gazami (np. podczas kontroli szczelności, odzysku, instalacji, konserwacji, serwisowania, naprawiania lub likwidacji), koniecznie uzyskaj certyfikat dla personelu. Dokument potwierdzi, że spełniasz wymagania do pracy w zawodzie do określonej grupy urządzeń, które zawierają gazy szkodliwe dla atmosfery.

Certyfikat dla personelu musisz uzyskać, jeśli:

• jesteś pracownikiem firmy, w imieniu której zajmujesz się kontrolą szczelności, odzyskiem, instalacją, konserwacją lub serwisowaniem, naprawą i likwidacją urządzeń zawierających szwo lub F-gazy
• prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą i będziesz fizycznie wykonywał czynności na urządzeniach zawierających szwo lub F-gazy
• pracujesz na swoich urządzeniach i tylko na własne potrzeby
• zajmujesz się kontrolą szczelności, odzyskiem, instalacją, naprawą (w tym konserwacją lub serwisowaniem) oraz likwidacją agregatów chłodniczych samochodów ciężarowych i przyczep chłodni, które zawierają fluorowane gazy cieplarniane.

Jeśli prowadzisz  działalność gospodarczą, to uzyskaj zarówno certyfikat dla personelu, jak i certyfikat dla przedsiębiorcy. Dzięki temu możesz wykonywać usługi dla osób trzecich (nie tylko na potrzeby twojej firmy).

Jakie warunki trzeba spełnić

Uzyskasz certyfikat dla personelu, jeśli:

• masz ukończone 18 lat
• nie masz prawomocnego wyroku skazującego za przestępstwo przeciwko środowisku
• zdasz egzamin teoretyczny i praktyczny.

Pamiętaj, że jeśli posiadasz już certyfikat wydany przez inne państwo unijne, to – zgodnie z zasadą swobody świadczenia usług i swobody przedsiębiorczości – możesz się nim posługiwać w Polsce. Dokumentem tym możesz się posługiwać, jeśli uzyskasz jego tłumaczenie przysięgłe na język polski.

Urząd Dozoru Technicznego wydaje też certyfikaty dla systemów ochrony przeciwpożarowej lub rozdzielnic elektrycznych zawierających szwo lub f-gazy.

Egzamin

Zanim uzyskasz certyfikat dla personelu, najpierw zdaj egzamin potwierdzający twoje umiejętności. Możesz też wziąć udział w nieobowiązkowym szkoleniu przygotowującym zanim podejdziesz do egzaminu.

Przed przystąpieniem do egzaminu sprawdź również wiedzę i umiejętności z zakresu certyfikatu. Dowiesz się, czy możesz bez szkolenia przystąpić do egzaminu. Pomoże ci w tym tabela zakresu umiejętności i wiedzy znajdująca się na stronie internetowej UDT.

Sprawdź:

• listę ośrodków, które mają uprawnienia do przeprowadzania szkoleń.
• listę ośrodków, które mają uprawnienia do przeprowadzania egzaminów.

Egzaminy odbywają się co najmniej raz na dwa miesiące i składają się z dwóch części: teoretycznej (test wyboru) i praktycznej. Jeśli zdasz egzamin, to otrzymasz dokument, który potwierdza twoją wiedzę oraz umiejętności w danym zakresie.

Jeśli nie uda ci się zdać egzaminu, to masz prawo go powtórzyć w ciągu:

• 30 dni od daty egzaminu – jeżeli nie masz zaliczonej części teoretycznej
• 14 dni od daty egzaminu – jeżeli masz zaliczoną tylko część teoretyczną (powtórnie zdajesz część praktyczną).

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Wniosek złóż przed rozpoczęciem pracy w danym zawodzie.

Wniosek złóż też wtedy, gdy:

• uczestniczysz w szkoleniu
• już pracujesz pod nadzorem osoby z certyfikatem, która bierze odpowiedzialność za twoją pracę, ale nie dłużej jak 24 miesiące.

Gdzie załatwisz sprawę

Usługę można zrealizować w:

• oddziały Urzędu Dozoru Technicznego
• URZĄD DOZORU TECHNICZNEGO

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż wniosek o certyfikat dla personelu

Wypełnij wniosek oraz dołącz do niego następujące dokumenty:

• zaświadczenie lub oświadczenie o nieskazaniu prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko środowisku (pobierz przykładowy wzór oświadczenia)
• dokument potwierdzający złożenie przez ciebie egzaminu z wynikiem pozytywnym
• dowód opłaty za rozpatrzenie twojego wniosku, wydanie certyfikatu oraz wpisanie ciebie do rejestru wydanych certyfikatów.

Dokumenty

W oświadczeniu o niekaralności koniecznie umieść klauzulę: „Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Termin

Wniosek złóż przed rozpoczęciem pracy w danym zawodzie.

Wniosek złóż też wtedy, gdy:

• uczestniczysz w szkoleniu
• już pracujesz pod nadzorem osoby z certyfikatem, która bierze odpowiedzialność za twoją pracę, ale nie dłużej jak 24 miesiące.

2. Urząd oceni formalnie i merytorycznie twój wniosek

Jeśli twój wniosek będzie niekompletny, to urząd wezwie ciebie (najczęściej telefonicznie) do uzupełnienia brakujących informacji. Dlatego we wniosku podaj dodatkowo dokładne dane teleadresowe (w tym numer telefonu oraz adres e-mail).

3. Uzyskasz certyfikat dla personelu

Jeśli spełniasz wymagania, to uzyskasz certyfikat. Następnie zostaniesz wpisany do rejestru wydanych certyfikatów dla personelu.

Certyfikat jest ważny bezterminowo.

Urząd może odmówić ci wydania certyfikatu, jeśli okaże się, że jesteś osobą skazaną za przestępstwo przeciwko środowisku.

Dokumenty

Dostaniesz certyfikat w postaci plastikowej karty identyfikacyjnej. Urząd prześle ci dokument pocztą na adres wskazany we wniosku.

Ile zapłacisz

• 187,38 PLN - opłata za wydanie certyfikatu. Przelew wyślij na numer konta biura lub oddziału UDT, do którego składasz wniosek. Numer konta znajdziesz w tabeli poniżej. W tytule przelewu wpisz: „FG1 + FG2 Opłata za wydanie certyfikatu dla personelu – imię i nazwisko".

Ile będziesz czekać

Urząd wyda ci certyfikat. Pamiętaj, aby wziąć pod uwagę czas potrzebny na przesłanie dokumentu pocztą. Urząd opublikuje też twoje dane w rejestrze na stronie internetowej UDT, co dodatkowo potwierdza, że przyznano ci certyfikat.

Jak możesz się odwołać

Jeśli urząd odmówi ci  wydania certyfikatu i wpisania do rejestru, to masz prawo odwołać się do Komitetu Odwoławczego. Masz na to 2 tygodnie od dnia, kiedy dostaniesz zawiadomienie.

Odwołanie złóż w tym samym urzędzie, który zajmował się twoją sprawą.

Komitet Odwoławczy rozpatrzy twoją sprawę w ciągu 30 dni od dnia doręczenia odwołania.

Komitet Odwoławczy może:

• uznać twoje odwołanie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania w danym oddziale UDT,
• oddalić twoje odwołanie.

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją o oddaleniu twojego odwołania, to możesz złożyć skargę do sądu administracyjnego.

Skargę złóż za pośrednictwem Komitetu Odwoławczego. Masz na to 30 dni od dnia doręczenia ci zawiadomienia o oddaleniu odwołania.

Warto wiedzieć

Zmiana danych

Złóż wniosek o zmianę danych, jeśli chcesz zmienić dane osobowe znajdujące się na twoim certyfikacie. Wniosek złóż do UDT. Do wniosku dołącz aktualny certyfikat, w którym chcesz zmienić dane oraz dokument potwierdzający zmianę danych osobowych. Koszt zmiany danych certyfikatu dla personelu to 50 zł (dowód przelewu dołącz do wniosku).

Wymiana certyfikatu

Jeśli masz certyfikat dla personelu, który uprawnia cię do:

• instalowania oraz konserwacji lub serwisowania stacjonarnych urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła – możesz złożyć wniosek o jego wymianę na szerszy zakres (o naprawę i likwidację);
• pracy przy stacjonarnych systemach ochrony przeciwpożarowej – możesz złożyć wniosek o jego wymianę na szerszy zakres (o naprawę i likwidację);
• zajmowania się odzyskiem rozdzielnic wysokiego napięcia – możesz złożyć wniosek o jego wymianę na szerszy zakres (instalowanie, konserwacja lub serwisowanie, naprawa i likwidację oraz odzysk stacjonarnych rozdzielnic elektrycznych).

Pamiętaj, że za wymianę certyfikatu zapłacisz 50 zł (dołącz dowód przelewu do wniosku).

Wtórnik certyfikatu

Jeśli zgubisz lub uszkodzisz certyfikat tak, że będzie nieczytelny, to możesz złożyć wniosek o wydanie drugiego egzemplarza – tzw. wtórnika. Wniosek złóż w tym urzędzie, który wydał ci certyfikat.

Za duplikat zapłacisz 50 zł. Do wniosku dołącz dowód uiszczenia opłaty.

Ważne! Jeśli po otrzymaniu wtórnika znajdziesz zagubiony dokument, to koniecznie oddaj go do urzędu.

Cofnięcie certyfikatu

Urząd może cofnąć ci certyfikat oraz wykreślić ciebie z rejestru wydanych certyfikatów, jeśli okaże się, że masz prawomocny wyrok skazujący za przestępstwo przeciwko środowisku.