Kto może być pracownikiem, a kto - pracodawcą
Poznaj podstawowe pojęcia prawa pracy. Dowiedz się kim jest pracownik i pracodawca i co należy rozumieć przez stosunek pracy. Sprawdź jakie cechy musi spełniać stosunek pracy.
Kto może być pracownikiem
Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie pracy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Pracownikiem może być:
- osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat
- osoba fizyczna, która nie ukończyła 18 lat na warunkach określonych w Kodeksie pracy dotyczących zatrudniania pracowników młodocianych
- osoba fizyczna, która ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, o ile stosunek pracy nie sprzeciwia się dobru tej osoby.
Zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 15 lat. Na szczególnych zasadach i przy spełnieniu określonych warunków dodatkowych, przepisy prawa pracy dopuszczają możliwość wykonywania pracy i innych zajęć zarobkowych przez dzieci.
Kto może być pracodawcą
Pracodawcą może być osoba prawna (na przykład spółka akcyjna), jednostka organizacyjna (na przykład oddział osoby prawnej, filia spółki), choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Status pracodawcy będzie miał zatem taki podmiot, który powierza pracę innej osobie fizycznej (zatrudnia ją) w ramach stosunku pracy - w tym osoba fizyczna.
Co to jest stosunek pracy
Stosunek pracy to więź prawna łącząca pracodawcę i pracownika, w ramach której pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Podstawą do powstania stosunku pracy może być:
- umowa: umowa o pracę, spółdzielcza umowa o pracę
- akt powołania, akt mianowania
- akt wyboru.
Przeczytaj, jak zatrudnić pracownika na umowę o pracę.
Jeśli nie masz pewności czy dana relacja jest stosunkiem pracy, sprawdź czy posiada następujące cechy:
- polega na wykonywaniu pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania (pod kierownictwem pracodawcy)
- praca jest wykonywana w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę
- praca jest wykonywana przez pracownika za wynagrodzeniem (odpłatnie)
- pracownik świadczy pracę osobiście
- praca wykonywana jest w sposób ciągły i powtarzający się
- ryzyko gospodarcze i techniczne związane z pracą wykonywaną przez pracownika ponosi pracodawca.
Pamiętaj! Praca powierzona na tych warunkach jest uznawana za zatrudnienie w ramach stosunku pracy, bez względu na nazwę łączącej strony umowy.