Co to jest mechanizm podzielonej płatności (MPP) i jak go stosować

Na czym polega mechanizm podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności (MPP), czyli split payment, polega na tym, że płatność za towar lub usługę, zrealizowana przez nabywcę specjalnym przelewem – tak zwanym komunikatem przelewu, nie trafia w całości na rachunek odbiorcy, ale zostaje rozdzielona na kwotę netto i podatek VAT.

Kwota netto trafia na rachunek sprzedawcy, a kwota podatku VAT - na jego rachunek VAT.

Rachunek VAT jest tworzony przez bank automatycznie, jako dodatkowe konto, do każdego rachunku założonego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli do twojego rachunku rozliczeniowego w banku lub w SKOK.

Kto może stosować MPP

Mechanizm podzielonej płatności mogą stosować wyłącznie podatnicy VAT, którzy opłacają transakcje przelewem w PLN.

W zależności od wartości transakcji i rodzaju towarów lub usług, których ta transakcja dotyczy, split payment może mieć charakter dobrowolny albo obowiązkowy.

Mechanizmu podzielonej płatności nie możesz stosować, jeśli:

• jesteś konsumentem (nie prowadzisz działalności gospodarczej)
• jesteś przedsiębiorcą, który otrzymuje faktury bez kwoty podatku VAT, na przykład od podatników zwolnionych z VAT
• rozliczasz się gotówką lub kartą.

Uwaga! Nie możesz zastosować mechanizmu podzielonej płatności w przypadku otrzymania przed dostawą towarów czy świadczeniem usług dokumentu zwanego potocznie fakturą „pro forma”. Dokument ten nie jest fakturą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Dobrowolny split payment

Jeśli jesteś przedsiębiorcą, podatnikiem VAT i kupujesz towary od innego przedsiębiorcy, płacąc za fakturę możesz zastosować podzieloną płatność. Jeśli się na to zdecydujesz, wybierasz komunikat przelewu, a bank rozdziela twój przelew na dwa różne rachunki twojego dostawcy: rachunek rozliczeniowy i rachunek VAT.

Przeczytaj, jakie korzyści daje stosowanie MPP.

Możesz opłacać w ten sposób wszystkie faktury od dostawców albo tylko wybrane, a pozostałe regulować tradycyjnie - opłacając przelewem kwotę brutto faktury.

Pamiętaj! Decyzję o podziale płatności podejmuje nabywca.

Obowiązkowy split payment

Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności mają podatnicy VAT, którzy:

• sprzedają lub nabywają towary lub usługi "wrażliwe", czyli towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług i jednocześnie
• kwota należności ogółem z faktury, czyli wartość brutto całej faktury, przekracza 15 tys. zł.

Towary lub usługi „wrażliwe” objęte obowiązkowym MPP to między innymi dostawa płyt, arkuszy, folii i pasów z tworzyw sztucznych, wszelkiego rodzaju wyrobów ze stali, srebra, złota, aluminium, miedzi, elektronicznych układów scalonych, komputerów, dysków twardych, telefonów, telewizorów, aparatów fotograficznych i kamer cyfrowych, części do silników spalinowych, różnego rodzaju odpadów i surowców wtórnych, paliw, a także usługi budowlane i sprzedaż detaliczna części samochodowych.

Musisz stosować MPP, jeśli choćby jedna pozycja na fakturze, której całkowita wartość brutto przekracza 15 tys. zł, dotyczy towarów lub usług wrażliwych.

W takim wypadku obowiązkowa podzielona płatność dotyczy wyłącznie kwoty należności z tytułu nabycia towarów lub usług wrażliwych. Pozostałą część należności możesz uregulować z zastosowaniem MPP lub bez dzielenia płatności.

Na zasadzie wyjątku od powyższej reguły, MPP nie jest stosowany:

• w transakcjach realizowanych na podstawie umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, jeżeli sprzedawcą na dzień dokonania dostawy był podmiot prywatny (nie publiczny)
• w przypadku dokonania potrącenia, wierzytelności w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane.

Pamiętaj! Jeżeli jesteś sprzedawcą i wystawiasz fakturę na kwotę przekraczającą lub równą 15 000 zł obejmującą dostawę towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT musisz zawrzeć na tej fakturze oznaczenie "mechanizm podzielonej płatności".

Jak zapłacić za fakturę stosując MPP

Transakcje objęte MPP muszą być realizowane przez rachunki rozliczeniowe w banku lub rachunki imienne w SKOK otwarte w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli rachunki lub konta firmowe.

Te rachunki widnieją w Wykazie podatników VAT, czyli na Białej liście podatników VAT.

Jeżeli znalazłeś rachunek swojego kontrahenta w Wykazie, możesz mu zapłacić za fakturę stosując podzieloną płatność. Przelew dotrze do odbiorcy tylko wtedy, gdy wskażesz na fakturze numer rachunku firmowego. Jeśli zlecisz przelew w MPP kontrahentowi, który podał na fakturze numer rachunku osobistego (ROR), przelew wróci na twój rachunek firmowy.

Z kolei jeśli to ty wystawiłeś fakturę, sprawdź czy twój rachunek jest w Wykazie, bo tylko wtedy kupujący może ci na za nią zapłacić w MPP.

Przeczytaj więcej o białej liście podatników VAT – nowym narzędziu do sprawdzania kontrahentów.

Pamiętaj! Jeśli kupujący płaci ci za transakcję objętą obowiązkiem podzielenia płatności, musisz mieć rachunek VAT, żeby ją przyjąć. Twój bank lub SKOK otworzył ci taki rachunek, o ile korzystasz z konta firmowego. Nie musisz znać jego numeru ani umieszczać go na fakturze - rozdzielenie płatności na kwotę netto i VAT następuje w systemie banku. Nie musisz robić oddzielnych przelewów na rachunek rozliczeniowy dostawcy i jego rachunek VAT - płatność w MPP realizujesz jednym przelewem.

Nie masz rachunku VAT, jeśli w swojej firmie używasz konta osobistego (prywatnego, ROR). W tym przypadku nie możesz sprzedawać i nabywać towarów lub usług, które są objęte obowiązkowym MPP.

Kwota VAT wpłacona w systemie MPP trafia na rachunek VAT odbiorcy. Zarówno sam rachunek VAT, jak i środki na nim zgromadzone cały czas należą do ciebie. Urząd skarbowy nie może nimi dysponować, sprawuje jednak nadzór nad ich uwolnieniem, czyli przekazaniem ich na twój rachunek firmowy. Do tego czasu nie możesz nimi dowolnie dysponować.

Przeczytaj, kiedy i jak przenieść pieniądze z rachunku VAT.

Komunikat przelewu MPP

Jeśli chcesz lub musisz zapłacić za transakcję z wykorzystaniem MPP, możesz to zrobić tylko za pomocą specjalnego przelewu - komunikatu przelewu. Wpisujesz w nim:

• kwotę podatku VAT (lub część)
• kwotę sprzedaży brutto (lub część)
• numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność
• NIP dostawcy.

Pamiętaj! Jeżeli płatność dotyczy zaliczki na poczet dostaw towarów bądź usług - w miejscu numeru faktury wpisujesz zwrot „zaliczka”. Jeżeli płacisz za więcej niż jedną fakturę, to w miejscu numeru faktury wpisujesz okres, z w którym wystawione były faktury. Okres ten nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc.

W przypadku płatności podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych płatnikowi tego podatku w komunikacie przelewu wpisz:

• kwotę podatku, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności
• numer dokumentu związanego z płatnością (z dokumentu wystawionego przez płatnika)
• numer NIP płatnika podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw.

Przy płatności bank pobierze wskazaną kwotę podatku z twojego rachunku VAT (jeśli masz na nim środki z VAT, który został zapłacony przez twoich nabywców lub zwrócony przez urząd skarbowy). Jeżeli środków na rachunku VAT będzie za mało, to pozostałą część bank ściągnie z twojego rachunku firmowego.

Pamiętaj! Możesz opłacić przy pomocy jednego komunikatu przelewu kilka faktur objętych MPP, pod warunkiem że zostały wystawione w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc. W takim przypadku komunikat przelewu obejmuje wszystkie faktury z tego okresu i zawiera kwotę odpowiadającą sumie kwot podatku wykazanego na fakturach, za które dokonujesz płatności. W komunikacie przelewu, zamiast informacji o numerze faktury wpisujesz okres, za który dokonujesz płatności.

Wpłaty i wypłaty z rachunku VAT

Jakie środki mogą zasilić rachunek VAT	Co możesz opłacić ze środków zgromadzonych na rachunku VAT
zapłata podatku VAT z faktury opłaconej z wykorzystaniem MPP	należny podatek VAT do urzędu skarbowego, w tym podatku VAT z tytułu importu towarów
przelew między własnymi rachunkami VAT podatnika, w tym prowadzonych w różnych bankach	zwrot kwoty VAT z tytułu korekty faktury – przy użyciu komunikatu przelewu
zwrot kwoty VAT z urzędu skarbowego	składki z tytułu ubezpieczenia społecznego (ZUS oraz KRUS)
zwrot kwoty VAT z tytułu korekty faktury – przy użyciu komunikatu przelewu	dodatkowe zobowiązanie podatkowe, a także odsetki za zwłokę w podatku VAT lub odsetek za zwłokę od dodatkowego zobowiązania podatkowego
w przypadku przedstawiciela grupy VAT - środki z rachunku VAT członka grupy VAT	podatek dochodowy od osób prawnych oraz zaliczek na ten podatek, a także odsetki za zwłokę w podatku dochodowym od osób prawnych oraz odsetek od zaliczek na ten podatek
wpłaty podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw przez podatnika na konto płatnika	podatek dochodowy od osób fizycznych oraz zaliczki na ten podatek, a także odsetki za zwłokę w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz odsetek od zaliczek na ten podatek podatek akcyzowy, przedpłaty podatku akcyzowego, wpłaty dzienne, a także odsetki za zwłokę w podatku akcyzowym oraz odsetek od przedpłat podatku akcyzowego należności celne oraz odsetki za odsetki za zwłokę od tych należności podatek VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych na rachunek VAT płatnika, czyli zarejestrowanego odbiorcy lub podmiotu prowadzącego skład podatkowy podatek VAT oraz należności celnych z tytułu importu towarów na rzecz przedstawicieli bezpośrednich i pośrednich (agencji celnych) w przypadku członka grupy VAT – w celu przekazania środków ze swojego rachunku VAT na rachunek VAT przedstawiciela grupy VAT podatek od wydobycia niektórych kopalin oraz odsetki za zwłokę od tego podatku podatek od sprzedaży detalicznej oraz odsetki za zwłokę od tego podatku opłatę od środków spożywczych (podatek cukrowy) oraz dodatkową opłatę podatek tonażowy oraz odsetki za zwłokę od tego podatku opłatę za napoje alkoholowe o pojemności nieprzekraczającej 300 ml, dodatkową opłatę oraz odsetki za zwłokę od tych opłat

Kiedy i jak można przenieść pieniądze z rachunku VAT

Jeżeli nie będziesz mógł wykorzystać pieniędzy na rachunku VAT do rozliczenia z urzędem skarbowym, ZUS lub opłaty należności celnych, to możesz złożyć bezpłatny wniosek do urzędu skarbowego o uwolnienie tych środków, czyli przekazanie ich na twój rachunek firmowy. We wniosku wskazujesz kwotę, jaką chcesz wypłacić z rachunku VAT.

Ze środków przekazanych z rachunku VAT na rachunek firmowy możesz korzystać bez ograniczeń.

Przeczytaj, jak złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT.

Urząd ma 60 dni na podjęcie decyzji. Jeśli wyrazi zgodę, ty i twój bank otrzymacie postanowienie. Na jego podstawie bank powinien niezwłocznie przelać środki z rachunku VAT na twój rachunek rozliczeniowy.

W czasie, w którym urząd rozpatruje twój wniosek możesz wykorzystywać środki z rachunku VAT, żeby zapłacić za faktury w podzielonej płatności lub żeby zapłacić VAT należny. Bank przeleje wówczas na twoje konto firmowe kwotę do wysokości środków posiadanych na rachunku VAT na dzień otrzymania informacji o postanowieniu naczelnika urzędu skarbowego.

Urząd skarbowy może odmówić wydania zgody na przeniesienie pieniędzy z rachunku VAT, tylko gdy:

• posiadasz zaległości (do wysokości tej zaległości) podatkowe
• zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązania podatkowe nie zostaną wykonane lub zostanie określone ci dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Pamiętaj, że na postanowienie, w którym urząd wyraża zgodę na uwolnienie środków przysługuje ci zażalenie, na przykład jeżeli uwolniona kwota będzie inna niż ta, o którą wnioskowałeś. Na złożenie zażalenia masz 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego odmówi ci wydania zgody na przeniesienie środków z rachunku VAT możesz odwołać się od takiej decyzji. Na złożenie odwołania masz 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Zażalenie lub odwołanie wnosisz za pośrednictwem twojego urzędu skarbowego do właściwej ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę firmy izby administracji skarbowej. W zażaleniu lub odwołaniu musisz opisać zarzuty przeciw decyzji i treść twojego żądania.

Jakie korzyści daje stosowanie MPP

Domniemanie dochowania należytej staranności

Jeśli nieświadomie będziesz przeprowadzał transakcje VAT z nieuczciwym kontrahentem, a urząd skarbowy będzie kwestionował prawo do obniżenia naliczonego podatku VAT, korzystanie z MPP będzie ważnym dowodem na to, że dochowałeś należytej staranności.

Brak sankcji za przelew na rachunek bankowy nie ujęty w Wykazie Podatników VAT

Zapłata z zastosowaniem MPP za fakturę VAT na kwotę ponad 15 tys. zł brutto na rachunek nie ujęty w Wykazie Podatników VAT umożliwi płacącemu zaliczenie tej płatności do kosztów podatkowych oraz wyłączy odpowiedzialność solidarną płacącego za podatek VAT wynikający z tej faktury.

Brak karnych odsetek za zwłokę

Do zaległości w podatku VAT powstałej za okres rozliczeniowy, za który wykazałeś kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika z faktur zapłaconych w MPP, nie będą mieć zastosowania podwyższone 150% odsetki od zaległości podatkowych.

Zwolnienia z karnych odsetek nie stosuje się w przypadku, gdy kwota zaległości podatkowej w podatku VAT przekracza dwukrotność kwoty podatku naliczonego wykazanej przez podatnika w złożonej deklaracji podatkowej.

Zwrot różnicy podatku w przyspieszonym terminie

Przy korzystaniu z MPP, zwrot podatku na rachunek VAT otrzymasz w przyśpieszonym terminie - 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji.

Jeśli złożysz wniosek o zwrot na rachunek VAT, urząd nie może przedłużyć terminu zwrotu.

Egzekucja sądowa i administracyjna

Środki zgromadzone na rachunku VAT są wolne od egzekucji sądowych i administracyjnych z tytułów innych niż podatek VAT, odsetki od zaległości w VAT, podatek dochodowy i odsetki od tego podatku, podatek akcyzowy i odsetek od podatku akcyzowego, należności celnych i odsetek od należności celnych oraz składek ZUS, czyli z wyjątkiem tych wszystkich należności publiczno-prawnych, które można opłacać z rachunku VAT.

Sankcje VAT

Do wysokości kwot zapłaconych w podzielonej płatności nie stosuje się sankcji w VAT.

Obniżenie kwoty zobowiązania (skonto)

Jeżeli zapłata zobowiązania podatkowego nastąpi w całości z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin określony dla zapłaty podatku, kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku do zapłaty można obniżyć. Obniżenie wylicza się według wzoru:

S = Z * r * (n/360)

gdzie:
S - oznacza kwotę, o którą obniża się kwotę zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu podatku, wyrażoną w zaokrągleniu do pełnych złotych
Z - oznacza kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania
r - oznacza stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą na dwa dni robocze przed dniem zapłaty podatku
n - oznacza liczbę dni od dnia, w którym obciążono rachunek bankowy albo rachunek
w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, z wyłączeniem tego dnia, do dnia, w którym upływa termin do zapłaty podatku, włącznie z tym dniem

Sankcje za niestosowanie obowiązkowego MPP

Sankcja dla sprzedawcy

Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno – skarbowego stwierdzi, że jako sprzedawca (firma), pomimo obowiązku, nie oznaczyłeś faktury zwrotem „mechanizm podzielonej płatności”, ustali ci dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Będzie to kwota odpowiadająca 30% kwoty podatku VAT z faktury, przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług objętych MPP. Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą za te wykroczenie poniosą odpowiedzialność przewidzianą w kodeksie karnym skarbowym i mogą otrzymać grzywnę w wysokości do 180 stawek dziennych (może być to nawet 5,4 mln zł).

Jeśli źle oznaczyłeś fakturę, możesz uniknąć sankcji, jeżeli twój kontrahent (nabywca) opłacając ją, zastosuje podzieloną płatność.

Sankcje dla kupującego

Jeżeli jako kupujący, pomimo obowiązku, nie rozliczysz się w systemie MPP, urząd skarbowy ustali ci dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku VAT przypadającej na towaru lub usługi objęte MPP. Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, poniosą za te wykroczenie odpowiedzialność przewidzianą w kodeksie karnym skarbowym i mogą otrzymać grzywnę w wysokości do 720 stawek dziennych (może być to nawet 21,6 mln zł).

Pamiętaj! Nawet jeżeli zapłacisz za fakturę poza systemem MPP (np. zwykłym przelewem), możesz uniknąć sankcji, jeżeli sprzedawca prawidłowo rozliczy podatek VAT przypadający na tę sprzedaż.

Jeśli zapłacisz za fakturę z pominięciem MPP, taki wydatek (płatność) nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodu. Jeżeli jednak na fakturze, która powinna zostać opłacona w mechanizmie podzielonej płatności, nie ma właściwego oznaczenia (czyli „mechanizm podzielonej płatności”), sankcja w postaci wyłączenia płatności z kosztów uzyskania przychodów nie ma zastosowania.

Gdzie szukać więcej informacji

Jeśli szukasz odpowiedzi na konkretne pytanie dotyczące mechanizmu podzielonej płatności, zadaj je lub zgłoś swój problem Krajowej Informacji Skarbowej. Skontaktuj się z konsultantami KIS:

• telefonicznie:

  • 22 330 03 30 (z telefonów komórkowych)
  • 801 055 055 (z telefonów stacjonarnych)
  • +48 22 330 03 30 (z zagranicy)
• zadaj pytanie przez formularz elektroniczny
• skorzystaj z czatu.