Kiedy przedsiębiorca potrzebuje koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej

Co to jest reglamentacja działalności gospodarczej

Reglamentacja działalności gospodarczej oznacza, że przedsiębiorca nie ma pełnej swobody zakładania i prowadzenia określonych rodzajów działalności.

Najczęściej powodem ograniczenia swobody działalności gospodarczej są kwestie istotne dla funkcjonowania państwa, w szczególności bezpieczeństwo oraz interes publiczny. Może to być na przykład chęć ochrony zasobów naturalnych kraju, ochrona interesów konsumentów czy zapobieganie praktykom monopolistycznym.

Przedsiębiorca, który planuje prowadzić działalność reglamentowaną, musi uzyskać prawo do jej podjęcia i wykonywania oraz musi spełnić szczegółowe warunki, określone w przepisach prawa.

Ocenę, czy przedsiębiorca spełnia takie warunki, przeprowadza właściwy organ, na przykład minister czy prezes urzędu publicznego.

Ten sam organ później weryfikuje, czy firma działa zgodnie z ustawowymi warunkami, a w przypadku koncesji oraz niektórych zezwoleń – także z treścią wydanej decyzji i warunkami zapisanymi w koncesji lub zezwoleniu. Oznacza to, że taki organ może przeprowadzać kontrole działalności gospodarczej, a w ostateczności – pozbawić przedsiębiorcę prawa do dalszego wykonywania działalności reglamentowanej.

W Polsce reglamentacja może mieć formę:

• koncesji
• zezwolenia
• wpisu do rejestru działalności regulowanej.

W przypadku niektórych działalności gospodarczych możesz potrzebować licencji. Dotyczy to przede wszystkim firm, których prowadzenie wymaga posiadania specjalnego wykształcenia lub uprawnień do wykonywania określonych zawodów, na przykład rzeczoznawcy majątkowego, adwokata, architekta, doradcy podatkowego. W praktyce licencja ma taki sam skutek jak zezwolenie – oznacza zgodę na podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej, a jednocześnie potwierdza posiadanie określonych uprawnień.

Ważne! Za uzyskanie koncesji, zmiany oraz promesy koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej jest pobierana opłata skarbowa. Jej wysokość jest różna i zależy od rodzaju reglamentowanej działalności.

Kiedy trzeba uzyskać koncesję, zezwolenie lub wpis do rejestru działalności regulowanej

Przed złożeniem wniosku o koncesję, zezwolenie lub wpis do rejestru działalności regulowanej musisz zarejestrować swoją działalność w:

• CEIDG, jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą
• Krajowym Rejestrze Sądowym, jeśli działasz jako spółka osobowa lub kapitałowa.

Jeśli jesteś przedsiębiorcą wpisanym do CEIDG, to wniosek o wpis do rejestru działalności regulowanej możesz złożyć również w urzędzie gminy, wskazując organ prowadzący właściwy rejestr.

Koncesja na wykonywanie działalności gospodarczej

Udzielenie koncesji

Koncesja to pozwolenie na działalność gospodarczą objęte największymi rygorami. O koncesję może ubiegać się każdy przedsiębiorca – także ten, który już prowadzi działalność gospodarczą lub posiada koncesję na wykonywanie innego rodzaju działalności.

Pamiętaj! Jeżeli odmówiono ci wcześniej koncesji, to masz prawo ponownie o nią wystąpić.

Jaka działalność wymaga koncesji?

Przedmiot działalności	Organ koncesyjny
działalność górnicza podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji albo podziemne składowanie odpadów poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóż poszukiwanie i/lub rozpoznawanie złóż kopalin (z wyłączeniem węglowodorów) wydobywanie kopalin ze złóż: koncesja wydawana przez ministra koncesja wydawana przez marszałka województwa koncesja wydawana przez starostę	Minister właściwy do spraw środowiska lub starosta lub marszałek województwa
broń – wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym	Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
działalność energetyczna dystrybucja energii elektrycznej (DEE) dystrybucja paliw gazowych (DPG) obrót energią elektryczną (OEE) obrót gazem ziemnym z zagranicą (OGZ) obrót paliwami ciekłymi (OPC) obrót paliwami ciekłymi z zagranicą (OPZ) obrót paliwami gazowymi (OPG) przesyłanie i dystrybucję ciepła (PCC) skraplanie gazu ziemnego i regazyfikację skroplonego gazu w instalacjach skroplonego gazu (SGZ) wytwarzanie ciepła (WCC) wytwarzanie energii elektrycznej (WEE) wytwarzanie energii elektrycznej w kogeneracji (CHP) wytwarzanie energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii (OZE) wytwarzanie paliw ciekłych (WPC)	Prezes Urzędu Regulacji Energetyki
ochrona osób i mienia	Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
radio i telewizja – rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, z wyłączeniem programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, które nie są rozprowadzane naziemnie, satelitarnie lub w sieciach kablowych	Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
prowadzenia kasyna gry	Minister właściwy do spraw finansów
przewozy lotnicze	Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego

Sprawdź listę rodzajów działalności gospodarczej wymagających uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wraz ze wskazaniem odpowiednich aktów prawnych.

Wniosek o udzielenie lub zmianę koncesji powinien zawierać następujące dane:

• firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu
• adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej
• numer w rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP)
• określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja
• informacje oraz dokumenty określone w odrębnych przepisach regulujące działalność gospodarczą wymagającą koncesji.

Pamiętaj! Wszelkie zmiany objęte zgłoszeniem do organu koncesyjnego trzeba zgłaszać temu organowi w terminie 14 dni od dnia ich powstania.

Koncesja jest decyzją administracyjną. Organ wydający koncesję może udzielić koncesji, odmówić udzielenia koncesji, ograniczyć jej zakres w stosunku do złożonego wniosku, odmówić zmiany koncesji.

Przed wydaniem decyzji organ sprawdza, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania konkretnej działalności gospodarczej. Może na przykład:

• wezwać cię do uzupełnienia, w wyznaczonym terminie, brakującej dokumentacji poświadczającej, że spełniasz warunki określone przepisami prawa, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia
• dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie koncesji w celu stwierdzenia, czy spełniasz warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją
• dokonać sprawdzenia, czy dajesz rękojmię prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją.

Jeśli nie spełniasz wszystkich wymagań albo zachodzi obawa zagrożenia obronności lub bezpieczeństwa państwa i obywateli, to najprawdopodobniej nie otrzymasz koncesji – organ wyda decyzję o odmowie udzielenia koncesji albo koncesja będzie miała ograniczony zakres. Możesz również otrzymać odmowę zmiany koncesji.

Organ może także odmówić lub ograniczyć koncesję, jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozprawy albo przetargu udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub wydano decyzję o stwierdzeniu niedopuszczalności wykonywania praw z udziałów albo akcji przedsiębiorcy i jest to w interesie publicznym.

Po udzieleniu ci koncesji organ może kontrolować, czy prowadzisz swoją działalność zgodnie z jej treścią i warunkami. Jeśli okaże się, że nie dotrzymujesz warunków koncesji, organ może ci ją ograniczyć, czasowo wstrzymać jej udzielenie, a w niektórych przypadkach – cofnąć koncesję.

Uwaga! Przedsiębiorca, któremu cofnięto koncesję, może wystąpić z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji w takim samym zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu koncesji.

Kontrola koncesji

Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione w szczególności do:

• wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność gospodarcza objęta koncesją, w dniach i godzinach, w których ta działalność jest wykonywana lub powinna być wykonywana
• żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz
• udostępniania danych mających związek z przedmiotem kontroli.

Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie.

Promesa koncesji

Jeśli zamierzasz podjąć działalność gospodarczą, która wymaga koncesji, to przed jej uzyskaniem możesz ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji – tak zwaną promesę. W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może być krótszy niż 6 miesięcy. W tym czasie organ nie może ci odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie, chyba że:

• zmianie uległy dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy
• nie zostały spełnione wszystkie warunki określone w promesie
• nie zostały spełnione warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją
• jest to uzasadnione ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli.

Sprawdź listę rodzajów działalności gospodarczej wymagających uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wraz ze wskazaniem odpowiednich aktów prawnych.

Zezwolenie na wykonywanie działalności gospodarczej

Dana działalność może wymagać zezwolenia, tylko jeśli zostało to wprost określone w przepisach. Zezwolenia są wydawane po sprawdzeniu, czy przedsiębiorca jest w stanie i ma możliwości techniczne lub organizacyjne wykonywania określonej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca musi spełniać warunki wykonywania tej działalności określone w przepisach prawem.

Zezwolenie ma formę decyzji administracyjnej i jest wydawane w trybie postępowania administracyjnego. Może zawierać warunki specjalne, które także trzeba spełnić.

Uwaga! Jeżeli spełniasz wszystkie wymagania wykonywania określonej działalności, to organ ma obowiązek udzielić ci zezwolenia.

Rodzaje działalności wymagające zezwolenia to między innymi:

Przedmiot działalności	Organ wydający zezwolenie
Alkohol detaliczna sprzedaż alkoholu obrót hurtowy alkoholem do 18% obrót hurtowy alkoholem powyżej 18% sprzedaż alkoholu podczas imprez zamkniętych wyprzedaż hurtową zapasów napojów alkoholowych do 18% zawartości alkoholu wyprzedaż detaliczną zapasów napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży wyprzedaż hurtową zapasów napojów alkoholowych powyżej 18% zawartości alkoholu	wójt, burmistrz lub prezydent miasta (dla sprzedaży detalicznej) oraz marszałek województwa lub minister właściwy do spraw gospodarki (dla sprzedaży hurtowej)
Apteki prowadzenie apteki ogólnodostępnej prowadzenie hurtowni farmaceutycznej prowadzenie punktu aptecznego prowadzenie hurtowni farmaceutycznej produktów leczniczych weterynaryjnych	Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny
Akcyza jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca nabywanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca prowadzenie działalności jako podmiot pośredniczący prowadzenie składu podatkowego wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego wysyłanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany wysyłający	Naczelnik urzędu skarbowego
Odpady przetwarzanie odpadów zbieranie odpadów zbieranie odpadów dla przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów	Marszałek województwa, starosta lub regionalny dyrektor ochrony środowiska

Sprawdź listę rodzajów działalności gospodarczej wymagających uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wraz ze wskazaniem odpowiednich aktów prawnych.

Wpis do rejestru działalności regulowanej

Działalność regulowana jest najprostszą formą reglamentacji działalności gospodarczej w Polsce. Wymaga od przedsiębiorcy:

• spełnienia określonych warunków jej prowadzenia
• złożenia wniosku o wpisu do rejestru działalności regulowanej
• złożenia oświadczenia o spełnianiu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności (jako załącznik do wniosku).

Pamiętaj! Przechowuj wszystkie dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do wykonywania działalności regulowanej – na potrzeby kontroli.

Rejestry działalności regulowanej są jawne i każdy może je przeglądać za pośrednictwem organu, który je prowadzi. W rejestrze są ujawnione dane dotyczące firmy, numer NIP lub – na wniosek organu – inne dane, ale tylko te, które są zgodne z przepisami o ochronie danych osobowych.

Przedmiot działalności	Organ prowadzący rejestr
Wyrób i rozlew wyrobów winiarskich. Wyrób i rozlew napojów spirytusowych. Wyrób, oczyszczanie, skażanie, odwadnianie alkoholu etylowego
Przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania	Marszałek województwa
Konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin	Wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa
Usługi detektywistyczne	Minister właściwy do spraw wewnętrznych
Prowadzenie: indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej grupowej praktyki lekarskiej	Okręgowa rada lekarska
Prowadzenie: indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych albo grupowej praktyki pielęgniarek	Naczelna Rada Pielęgniarek
Prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców. Organizowanie kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne	Starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności
Organizowanie imprez turystycznych	Marszałek województwa
Działalność telekomunikacyjna	Prezes UKE

Sprawdź listę rodzajów działalności gospodarczej wymagających uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wraz ze wskazaniem odpowiednich aktów prawnych.

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej odmawia wpisu do rejestru, gdy:

• wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem
• wykreślono przedsiębiorcę z rejestru tej działalności regulowanej w wyniku wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku
• w przypadkach określonych w szczegółowych przepisach.

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru w terminie 7 dni od dnia wpłynięcia wniosku wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej, dla której rejestr jest prowadzony.

W przypadku zaprzestania wykonywania działalności regulowanej musisz złożyć do organu prowadzącego rejestr wniosek o wykreślenie cię z rejestru. Jeśli w ogóle zamierzasz zrezygnować z prowadzenia działalności gospodarczej, wystarczy, że dokonasz wyrejestrowania w CEIDG albo wykreślenia z KRS (w zależności od formy prawnej prowadzonej działalności).