Obniżone składki ZUS przez 24 miesiące

Kto może płacić preferencyjne składki na ZUS

Możesz płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli spełnisz łącznie dwa warunki:

• podejmujesz działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmujesz ją ponownie, po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia
• nie wykonujesz działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowałeś na etacie i wykonywałeś czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.

Drugi warunek dotyczy całego 24-miesięcznego okresu korzystania z obniżonych składek na ZUS. Oznacza to, że od dnia, w którym rozpoczniesz działalność na rzecz byłego pracodawcy, tracisz prawo do ustalania preferencyjnej podstawy i płacenia niższych składek.

Ważne! Z możliwości obniżenia składek na ZUS nie możesz skorzystać, jeżeli aktualnie lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych:

• prowadziłeś pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych
• wykonywałeś działalność twórczą lub artystyczną
• prowadziłeś działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne albo takiej, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych
• byłeś wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej
• prowadziłeś publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie Prawa oświatowego.

Uwaga! Z obniżonych składek nie może skorzystać osoba z tobą współpracująca, między innymi członek rodziny lub osoba współpracująca na podstawie umowy. Składki za osobę współpracującą zawsze opłacasz od kwoty nie niższej od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Na czym polega obniżenie składek na ZUS

Standardowo przedsiębiorca płaci składki na ubezpieczenie społeczne od zadeklarowanej przez siebie podstawy. Minimalna podstawa, którą może zadeklarować, to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto. Wysokość składek jest określona jako odpowiedni procent z tej podstawy. Na przykład składka emerytalna to 19,52% podstawy.

Jednak nowe firmy jednoosobowe lub wspólnicy spółki cywilnej mogą przez pełne 24 miesiące kalendarzowe płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne, liczone od obniżonej podstawy.

Obniżona podstawa nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

W 2024 roku obniżona podstawa to:

• 30% z 4242 zł, czyli 1272,6 zł - od stycznia do czerwca 2024 roku
• 30% z 4300 zł, czyli 1290 zł - od lipca do grudnia 2024 roku.

Jeśli korzystasz z preferencyjnych składek i prowadzenie działalności gospodarczej jest jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, to nie opłacasz za siebie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Obniżenie składek na ZUS dotyczy wyłącznie składek płaconych przez przedsiębiorcę za siebie. Za zatrudnionych pracowników i zleceniobiorców musisz płacić składki normalnej wysokości.

Przeczytaj, jaka jest różnica, pomiędzy składkami standardowymi, a preferencyjnymi w 2024 roku.

Podstawa wymiaru składki	1272,60 zł 30% minimalnego wynagrodzenia brutto od 1.01.2024	4694,40 zł 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto
Składka emerytalna (19,52%)	248,41 zł	916,35 zł
Składka rentowa (8,00%)	101,81 zł	375,55 zł
Składka (dobrowolna) chorobowa (2,45%)	31,18 zł	115,01 zł
Składka wypadkowa (1,67%)*	21,25 zł	78,40 zł
Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy (2,45%)	0	115,01 zł
Razem	402,65 zł	1600,32 zł

* Wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe jest zmienna i zależy od wielkości przedsiębiorstwa i branży. W tabeli podano stopę dla przedsiębiorcy zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 osób.

Składka zdrowotna przy obniżonych składkach na ubezpieczenie społeczne

Oprócz składek na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorca korzystający z obniżonych składek na ZUS płaci składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Jeżeli rozliczasz się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej).

Jeżeli rozliczasz podatek dochodowy od osób fizycznych w formie podatku liniowego (19%), zapłacisz składkę zdrowotną w wysokości 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej).

Ważne! Jeśli rozliczasz się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub liniowo, a twój dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, to wysokość składki zdrowotnej w tym miesiącu wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia.

Minimalne wynagrodzenie w 2024 roku wynosi:

• od stycznia 2024 roku - 4242 zł brutto
• od lipca 2024 roku - 4300 zł brutto.

Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna w 2024 roku, za każdy miesiąc roku składkowego od 1 lutego 2024 roku do 31 stycznia 2025 roku, wynosi 381,78 zł.

Jeśli rozliczasz podatek dochodowy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, twoja miesięczna składka zdrowotna wyniesie 9% zryczałtowanej podstawy.

W zależności od twoich przychodów będzie to kwota:

Przychód	Składka
poniżej 60 tys. zł	419,46zł
od 60 tys. zł do 300 tys. zł	699,11 zł
Powyżej 300 tys. zł	1258,39 zł

Jeśli płacisz kartę podatkową to podstawą wymiaru twojej składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, a składka zdrowotna w 2024 roku wyniesie za każdy miesiąc roku składkowego od 1 lutego 2024 roku do 31 stycznia 2025 roku, 381,78 zł.

Dodatkowo przedsiębiorców obowiązuje roczne rozliczenie składki zdrowotnej.

Roczną podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest dochód z działalności gospodarczej za dany rok kalendarzowy rozumiany jako różnica między przychodami a kosztami uzyskania tych przychodów, pomniejszony o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Jeśli po rozliczeniu rocznym okaże się, że:

• zapłaciłeś wyższe składki zdrowotne niż roczna składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalona od rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej - możesz ubiegać się o zwrot nadpłaty
• kwota wpłaconych przez ciebie składek na ubezpieczenie zdrowotne jest niższa niż roczna składka - musisz dopłacić różnicę.

W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub podatkiem liniowym, jeśli roczna podstawa wymiaru składki będzie niższa niż iloczyn liczby miesięcy w roku kiedy podlegałeś ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia, to będzie cię obowiązywać minimalna roczna podstawa wymiaru składek.

W 2024 roku minimalna roczna podstawa wymiaru składek wyniesie 50 904 zł.

Przeczytaj więcej o zasadach ustalania wysokości składki zdrowotnej.

Jak długo możesz płacić obniżone składki

Z preferencyjnych stawek ZUS można korzystać przez pełne 24 miesiące. Pełne miesiące oznaczają, że jeśli założysz firmę na przykład piątego dnia danego miesiąca, to okres korzystania z ulgi liczysz od następnego pełnego miesiąca.

Zawieszenie działalności gospodarczej nie przerywa biegu 24 miesięcy, czyli okres zawieszenia działalności wlicza się do okresu 24 miesięcy, w którym możesz płacić obniżone składki.

Przeczytaj, na czym polega zawieszenie działalności gospodarczej zarejestrowanej w CEIDG.

Kiedy i jak zgłosić się do ZUS

Bezpośrednio po rozpoczęciu działalności możesz skorzystać z Ulgi na start albo od razu zgłosić chęć płacenia preferencyjnych składek ZUS (od obniżonej podstawy).

W drugim wypadku najprościej jest złożyć formularz zgłoszeniowy w trakcie rejestracji firmy w CEIDG. Wystarczy, że zaznaczysz „ZUA” w punkcie 12.2 „Dołączam zgłoszenia ZUS”, a następnie wpiszesz kod tytułu ubezpieczenia zaczynający się od cyfr 05 7.

Możesz również zgłosić się do ubezpieczeń społecznych ZUS na formularzu, ZUS ZUA z kodem ubezpieczenia zaczynającym się od cyfr 05 7.

Trzy ostatnie cyfry kodu są różne w zależności od twoje sytuacji:

• 05 70 xx (ostatnie dwie cyfry dotyczą prawa do emerytury lub renty oraz orzeczenia o niepełnosprawności, jeśli go nie posiadasz, wpisujesz 00)
• 05 72 2x, jeśli masz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (piąta cyfra oznacza, że masz ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, szósta cyfra wskazuje stopień niezdolności do pracy, w zależności od stopnia 1, 2 lub 3).

Wypełniony formularz możesz przekazać:

• w formie papierowej – pod warunkiem, że będziesz rozliczać składki maksymalnie za 5 osób. W takim wypadku formularze możesz złożyć osobiście w placówce ZUS, przez pełnomocnika lub wysłać pocztą
• w Programie Płatnik – wypełnij formularz i podpisz go kwalifikowanym podpisem elektronicznym
• w aplikacji ePłatnik na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) – jeśli masz konto na PUE – podpisz dokumenty kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub Profilem Zaufanym.

Od 1 stycznia 2023 roku musisz mieć profil informacyjny na Platformie Usług Elektronicznych PUE ZUS i przekazać ZUS swój adres elektroniczny.

Przeczytaj, jak wypełnić formularz ZUS ZUA.

Obniżone składki, a Ulga na start

Jeśli dopiero rozpoczynasz działalność, to zanim zaczniesz płacić obniżone składki przez 24 miesiące, możesz skorzystać z Ulgi na start, dzięki której płacisz tylko składkę zdrowotną przez 6 miesięcy.

Pamiętaj! Od stycznia 2022 roku zmienił się sposób obliczania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. Obecnie jest ona powiązana z przyjęta formą opodatkowania i wysokością osiąganego dochodu.

Przeczytaj, kto może skorzystać z Ulgi na start.

Jeśli upłynął okres Ulgi na start lub zrezygnowałeś z niej wcześniej, to możesz korzystać z preferencyjnych składek ZUS przez 24 miesiące.

Rozpoczęcie okresu opłacania preferencyjnych składek liczysz:

• od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniami społecznymi, ale dzień ten nie może być wcześniejszy od dnia, w którym zgłosisz wniosek o rezygnację z Ulgi na start przed upływem 6 miesięcy
• od następnego dnia po upływie 6 miesięcy korzystania z Ulgi na start.

Przykład 1

Pan Jacek rozpoczął działalność gospodarczą 1 czerwca 2019 roku. Chce korzystać z ulgi na start tylko do 30 września 2019 roku. Zamierza zgłosić się do ubezpieczeń społecznych (na druku ZUS ZUA) od 20 października 2019 roku. Jeśli tak zrobi, ZUS obejmie go ubezpieczeniami społecznymi od 20 października. Będzie mógł skorzystać z opłacania składek od preferencyjnej podstawy przez 24 miesiące, czyli do 31 października 2021 roku.

Przykład 2

Pani Lidia rozpoczęła działalność gospodarczą 1 maja 2019 roku. Przez 6 miesięcy korzystała z ulgi na start. Po tym okresie chce opłacać składki od preferencyjnej podstawy. Okres 24 miesięcy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od takiej podstawy rozpoczął się 1 listopada 2019 roku i potrwa do 31 października 2021 roku.

Jakie składki trzeba płacić po 24 miesiącach

Po zakończeniu okresu, w którym płaciłeś obniżone stawki ZUS, możesz przejść na standardowe składki ZUS lub – jeśli spełniasz warunki – płacić Mały ZUS Plus.

Przeczytaj, czy spełniasz warunki, aby płacić Mały ZUS Plus.

Jeśli nie spełniasz warunków Małego ZUS Plus, musisz płacić standardowe stawki ZUS.

Wszystkie formalności związane z zakończeniem korzystania z ulgi załatwiasz w ZUS. Możesz to także zrobić elektronicznie za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).

Jeżeli skończył się 24-miesięczny okres, w którym możesz korzystać z obniżonych składek i musisz zacząć płacić składki standardowe, to:

• w ciągu 7 dni od zakończenia tego okresu wyrejestruj się ze składek obniżonych – złóż formularz ZUS ZWUA z kodem ubezpieczenia, który podałeś przy zgłoszeniu, czyli 05 70 albo 05 72, który oznacza preferencyjne zasady płacenia składek. Jako przyczynę wyrejestrowania wpisz kod 600, oznaczający „inną przyczynę wyrejestrowania”.

Jeśli okres, w którym płaciłeś preferencyjne składki, skończył się na przykład 31 marca, jako datę wyrejestrowania wpisz 1 kwietnia.

• w ciągu 7 dni od zakończenia tego okresu zgłoś się do składek standardowych – złóż formularz ZUS ZUA, podając kod tytułu ubezpieczenia 05 10 xx lub 05 12 2x, jeśli masz ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Jeśli opłacałeś preferencyjne składki na przykład do 31 marca, jako datę zgłoszenia wpisz 1 kwietnia.

Po zgłoszeniu powinieneś złożyć deklarację ZUS DRA, w której podasz obowiązującą podstawę wymiaru składek i opłacić je :

• do 5. dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;
• do 15. dnia następnego miesiąca – dla płatników składek posiadających osobowość prawną;
• do 20. dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników.

Przeczytaj, jak opłacać składki w ZUS.