Zezwolenie na zajęcie pasa drogowego

Chcesz prowadzić roboty budowlane w pasie drogowym? A może chcesz umieścić w nim obiekt budowlany, np. budynek lub reklamę? Jeśli tak, to musisz uzyskać zezwolenie na zajęcie pasa drogowego. Przeczytaj opis usługi i dowiedz się jak otrzymać takie zezwolenie.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Kiedy potrzebne jest zezwolenie na zajęcie pasa drogowego

Potrzebujesz zezwolenie, jeśli chcesz:

• prowadzić roboty w pasie drogowym;
• umieścić w pasie drogowym urządzenia infrastruktury technicznej niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego;
• umieścić w pasie drogowym obiekty budowlane niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklamy;
• zająć pas drogowy na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione powyżej.

Zezwolenia na zajęcie pasa drogowego wydawane są na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg. Wydaje je zarządca drogi, której pas drogowy chcesz zająć.

Kiedy nie jest potrzebne zezwolenie na zajęcie pasa drogowego

Nie potrzebujesz zezwolenia, jeśli zawarłeś z zarządcą drogi umowę:

• najmu, dzierżawy lub użyczenia gruntu na cele związane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, lub na cele związane z potrzebami obsługi użytkowników ruchu;
• o partnerstwie publiczno-prywatnym. W jej wyniku – jako partner prywatny – otrzymałeś w najem, dzierżawę albo użyczono ci nieruchomości leżące w pasie drogowym. Na tych nieruchomościach musisz wykonywać działalność gospodarczą;
• cywilnoprawną zezwalającą ci na umieszczenie w pasie drogowym w granicach miast na prawach powiatu tablic reklamowych i urządzeń reklamowych (w szczególności na wiatach przystankowych lub obiektach małej architektury).

Ponadto, nie potrzebujesz zezwolenia na zajęcie pasa drogowego w razie konieczności usunięcia awarii urządzeń znajdujących się w pasie drogowym, które niezwiązane są z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Po zlokalizowaniu awarii – jako prowadzący roboty – jak najszybciej zawiadom o tym zarządcę drogi. W porozumieniu z nim określisz termin i powierzchnię zajętego pasa drogowego. Zarządca drogi wyda ci decyzję, w której określi warunki zajęcia pasa drogowego oraz warunki jego przywrócenia do stanu poprzedniego, a także ustali wysokość opłaty za zajęcie pasa drogowego.

Co musisz zrobić zanim złożysz wniosek o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego

Jeśli zezwolenie na zajęcie pasa drogowego związane jest z budową lub wykonywaniem innych robót budowlanych to wcześniej musisz uzyskać:

• zezwolenie na lokalizację w pasie drogowym obiektów budowlanych, urządzeń lub reklam, oraz
• pozwolenie na budowę lub zgłosić budowę lub inne roboty budowlane albo zgłosić budowę z projektem budowlanym (bez sprzeciwu urzędu). Pamiętaj, że przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, projekt budowlany obiektu lub urządzenia uzgadniasz z zarządcą drogi.

Słowniczek

Pas drogowy – grunt wydzielony liniami granicznymi. Zlokalizowane są w nim: droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Pas drogowy obejmuje również przestrzeń nad i pod powierzchnią gruntu. W skład pasa drogowego wchodzi również chodnik. Odległość granicy pasa drogowego od zewnętrznej krawędzi wykopu, nasypu, rowu lub od innych urządzeń (np. drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń oraz instalacji) powinna wynosić: co najmniej 0,75 m, a dla autostrad i dróg ekspresowych – co najmniej 2 m.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Zezwolenie musisz uzyskać zanim zajmiesz pas drogowy. Zatem odpowiednio wcześniej złóż wniosek.

Gdzie załatwisz sprawę

Usługę można zrealizować w:

• starostwa powiatowe
• urzędy miast lub gmin
• wojewódzkie zarządy dróg
• powiatowe zarządy dróg
• miejskie zarządy dróg
• urzędy miast na prawach powiatu
• GENERALNA DYREKCJA DRÓG KRAJOWYCH I AUTOSTRAD

Co zrobić krok po kroku

1. Przygotuj i złóż wniosek

Dokumenty

1. Na szczegółowym planie sytuacyjnym w skali 1:1000 lub 1:500, zaznacz granice i podaj wymiary planowanej powierzchni zajęcia pasa drogowego. Jeśli wniosek dotyczy umieszczenia reklamy to podaj jej wymiary.

2. Zatwierdzony projekt organizacji ruchu, dołącz jeśli zajęcie pasa drogowego wpływa na ruch drogowy lub ogranicza widoczność na drodze albo powoduje wprowadzenie zmian w istniejącej organizacji ruchu pojazdów lub pieszych. Projekt organizacji ruchu związany z robotami prowadzonymi w pasie drogowym powinien określać sposób zabezpieczenia tych robót zgodnie z wymogami bezpieczeństwa ruchu drogowego.

3. W przypadku zajęcia pasa drogowego w celu prowadzenia robót dołącz dodatkowo ogólny plan orientacyjny w skali 1:10 000 lub 1:25 000 z zaznaczeniem zajmowanego odcinka pasa drogowego oraz informację o sposobie zabezpieczenia robót, jeżeli nie jest wymagany projekt organizacji ruchu.

4. W zależności od rodzaju realizowanych robót do wniosku dołącz oświadczenie o:

• posiadaniu ważnego pozwolenia na budowę obiektu umieszczanego w pasie drogowym, lub
• zgłoszeniu budowy lub prowadzonych robót właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej, lub
• zamiarze budowy przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych, dla których sporządzono plan sytuacyjny na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

5. Jeśli reprezentuje cię pełnomocnik to dołącz pełnomocnictwo – wraz z dowodem opłaty skarbowej za jego udzielenie. Opłata wynosi 17 zł. Nie zapłacisz za pełnomocnictwo udzielane mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu. Nie trzeba dołączać pełnomocnictwa, jeśli wniosek w imieniu przedsiębiorcy składa osoba wpisana jako pełnomocnik do CEIDG.

Gdzie zapłacić: opłatę skarbową za pełnomocnictwo wpłać na konto urzędu miasta lub gminy, właściwego dla siedziby urzędu, do którego składasz pełnomocnictwo (numer konta sprawdzisz na stronie urzędu miasta lub gminy).

Przykład: jeśli pełnomocnictwo składasz do Wielkopolskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Poznaniu to opłatę zapłać na konto Urzędu Miasta Poznania.

Praktyczne informacje na temat pełnomocnictwa

Termin

Zezwolenie musisz uzyskać zanim zajmiesz pas drogowy. Zatem odpowiednio wcześniej złóż wniosek.

2. Zarządca drogi sprawdzi, czy twój wniosek jest poprawny i kompletny

1. W urzędzie sprawdzą, czy wniosek złożyłeś do odpowiedniego zarządcy drogi. Jeśli nie, to twój wniosek zostanie jak najszybciej przekazany do właściwego zarządcy drogi. O przekazaniu wniosku zostaniesz zawiadomiony.

2. Zarządca drogi sprawdzi kompletność wniosku oraz załączników. W przypadku braków,  wezwie cię do ich usunięcia w podanym terminie. Na uzupełnienie braków będziesz mieć co najmniej 7 dni – licząc od dnia otrzymania wezwania. Jeżeli nie usuniesz braków w terminie, zarządca drogi pozostawi twój wniosek bez rozpoznania – czyli nie wyda ci decyzji.

3. Jeśli wniosek o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego złożyłeś w celu prowadzenia robót, to zarządca drogi może zażądać od ciebie dostarczenia dodatkowych dokumentów. Mogą to być np.:

• projekt budowlany obiektu umieszczanego w pasie drogowym
• harmonogram robót prowadzonych w pasie drogowym – zwłaszcza w przypadkach etapowego prowadzenia robót

3. Złóż dodatkowe dokumenty do zarządcy drogi (jeśli urząd wezwał cię do ich dostarczenia)

Dokumenty

Zarządca drogi może wymagać, abyś złożył także inne dokumenty.

Termin

Przepisy nie precyzują, w jakim terminie masz dostarczyć dokumenty. Zarządca drogi może wskazać ci termin, w którym masz to zrobić.

4. Otrzymasz zezwolenie na zajęcie pasa drogowego

1. Jeśli wniosek spełnia wymagania wynikające z przepisów, to otrzymasz decyzję zezwalającą na zajęcie pasa drogowego. W decyzji zarządca drogi poda ci m. in. wysokość opłaty za zajęcie pasa drogowego oraz sposób jej zapłaty.

2. Jeżeli wniosek nie spełnia wymagań wynikających z przepisów prawa to zarządca drogi wyda ci decyzję o odmowie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Taka decyzja może zostać wydana, jeśli zajęcie pasa drogowego może np. spowodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego (czyli narusza przepisy art. 39 ust. 1 ustawy o drogach publicznych).

Dokumenty

5. Zapłać opłatę za zajęcie pasa drogowego

Opłatę za zajęcie pasa drogowego wpłać na rachunek właściwego zarządcy drogi. Nieterminowe uiszczenie opłaty spowoduje naliczanie odsetek ustawowych. Jeśli nie uregulujesz opłaty to zostanie ona przymusowo ściągnięta. Obowiązek zapłaty przedawnia się z upływem 5 lat – licząc od końca roku kalendarzowego, w którym opłaty powinny zostać zapłacone.

Termin

Masz 14 dnia na zapłatę. Termin ten liczy się od dnia, w którym decyzja zezwalająca na zajęcie pasa drogowego stała się ostateczna.
Jeśli musisz uiścić opłatę roczną za pierwszy rok umieszczenia w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej – niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego – to zapłać ją również w terminie 14 dni. Natomiast opłatę roczną za kolejne lata płaci się z góry za dany rok – w terminie do 15 stycznia każdego roku.

Ile zapłacisz

1. Zarządca drogi poda ci wysokość opłaty w decyzji zezwalającej na zajęcie pasa drogowego. Wysokość opłaty za zajęcie pasa drogowego zależy od zajętej powierzchni, czasu oraz celu zajęcia pasa.

Wyróżnia się następujące cele zajęcia pasa drogowego:

1) prowadzenie robót w pasie drogowym;

2) umieszczanie w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego;

3) umieszczanie w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam;

4) na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione w pkt 1-3.

2. Aby obliczyć opłatę za zajęcie pasa drogowego na cel numer 1 i 4 pomnóż:

• liczbę metrów kwadratowych zajętej powierzchni pasa drogowego x stawkę opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego x liczbę dni zajmowania pasa drogowego.

Pamiętaj, że zajęcie pasa drogowego przez okres krótszy niż 24 godziny jest traktowane jak zajęcie pasa drogowego przez 1 dzień.

3. Opłata za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego (cel numer 2). Aby ją obliczyć pomnóż:

• liczbę metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy urządzenia x stawkę opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego pobieraną za każdy rok umieszczenia urządzenia w pasie drogowym.

Przy czym, za umieszczenie urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim przez okres krótszy niż rok, opłata obliczana jest proporcjonalnie do liczby dni umieszczenia urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim.

4. Opłatę za umieszczenie w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam (cel numer 3). Aby ją obliczyć pomnóż:

• liczbę metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego albo powierzchni reklamy x liczbę dni zajmowania pasa drogowego x stawkę opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego.

Opłata ta może zostać powiększona o wysokość opłaty reklamowej od umieszczonych tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych. Zwiększenie opłaty następuje z dniem wprowadzenia przez właściwą radę gminy opłaty reklamowej. Kwestie te reguluje art. 17a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.

5. Wysokość opłat za zajęcie pasa drogowego drogi, którą zarządza Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 czerwca 2023 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.

6. Stawki opłat za zajęcie 1 m2 pasa drogowego dróg będących w zarządzie jednostek samorządu terytorialnego (drogi gminne, powiatowe, wojewódzkie, oraz drogi w miastach na prawach powiatu - poza ekspresowymi i autostradami) ustala, w drodze uchwały, właściwy organ samorządu, np. rada gminy. Z tym, że wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, nie może przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego. Wyjątkiem jest opłata za umieszczanie w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. W tym przypadku opłata nie może przekroczyć rocznie 200 zł za 1 m2 pasa drogowego zajętego przez rzut poziomy umieszczanego urządzenia.

7. Przy ustalaniu opłat za zajęcie pasa drogowego zarządca drogi uwzględnia:

• kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty;
• rodzaj elementu zajętego pasa drogowego;
• procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni;
• rodzaj zajęcia pasa drogowego;
• rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym.

Zajęcie pasa drogowego o powierzchni mniejszej niż 1 m2 lub powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego lub urządzenia mniejszej niż 1 m2 jest traktowane jak zajęcie 1 m2 pasa drogowego.

8. Nie płacisz za umieszczenie w pasie drogowym tablic informujących o nazwie formy ochrony przyrody oraz znaków informujących o formie ochrony zabytków.

Ile będziesz czekać

Nie dłużej niż miesiąc. Termin może się wydłużyć do 2 miesięcy (dostaniesz o tym informację).

Jak możesz się odwołać

Możesz odwołać się od otrzymanej decyzji – zarówno pozytywnej jak i negatywnej. Odwołanie złóż do samorządowego kolegium odwoławczego za pośrednictwem zarządcy drogi, który wydał ci decyzję. Jeśli decyzję wydał ci Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad to nie możesz złożyć odwołania. Zamiast tego możesz złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniosek złóż do właściwego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Masz 14 dni – licząc od dnia otrzymania decyzji – na wniesienie odwołania albo wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Pamiętaj również o tym, że możesz zrezygnować ze składania odwołania od decyzji. Jeśli zrobią to wszystkie strony uczestniczące w postępowaniu to decyzja szybciej się uprawomocni.

Warto wiedzieć

Co ci grozi za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia lub naruszenie jego warunków

Jeśli zajmiesz pas drogowy:

• bez zezwolenia zarządcy drogi lub bez zawarcia odpowiedniej umowy (np. najmu, dzierżawy, cywilnoprawnej lub o partnerstwie publiczno-prywatnym – o których mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c ustawy o drogach publicznych),
• z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi lub w wyżej wymienionej umowie,
• o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi lub w wyżej wymienionej umowie

– to zarządca drogi wymierzy ci karę pieniężną. Wynosi ona 10-krotność opłaty za zajęcie pasa drogowego. Na jej zapłatę masz 14 dni – licząc od dnia, w którym decyzja ustalająca jej wysokość stała się ostateczna.

Twoje obowiązki związane z korzystaniem z pasa drogowego

Jako zajmujący pas drogowy masz obowiązek:

• zapewnić bezpieczne warunki ruchu,
• przywrócić pas do poprzedniego stanu użyteczności w określonym terminie.