Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń

Prowadzisz interesy z firmami z innych państw Unii Europejskiej? Czy któraś z tych firm nie zapłaciła ci za dostarczony towar lub wykonane prace? Jeśli chcesz odzyskać swoje pieniądze to zastanów się czy nie przekazać sprawy do sądu, który wyda ci wyrok w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń. Sprawdź poniżej, jak możesz to zrobić.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Co to jest europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń

Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń upraszcza i przyspiesza przebieg spraw sądowych dotyczących drobnych roszczeń w sprawach transgranicznych, a także zmniejsza koszty tych postępowań. Postępowanie w sprawie drobnych roszczeń odbywa się w oparciu o standardowe formularze. Postępowanie prowadzi się na piśmie, z wyjątkiem sytuacji, gdy sąd uzna, że konieczne jest przeprowadzenie rozprawy. W celu przyspieszenia postępowania rozporządzenie ustanawia również terminy na dokonywanie czynności przez strony i sąd. Dodatkowo sama procedura ułatwia uznawanie i wykonywanie orzeczenia wydawanego w innym państwie członkowskim w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

Kwota jaką możesz odzyskać

Postępowanie w sprawie drobnych roszczeń możesz stosować w sprawach cywilnych i handlowych w przypadku gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 5 000 EUR w momencie wpłynięcia formularza pozwu do sądu. Wartość przedmiotu sporu to kwota pieniężna, którą chcesz odzyskać od np. nieuczciwej firmy. Przy obliczaniu wartości przedmiotu sporu nie doliczasz do niej odsetek, wydatków i innych kosztów.

Które kraje rozpatrują pozwy

Możesz się ubiegać o wydanie orzeczenia w postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń we wszystkich państwach członkowskich UE oprócz Danii.

W tej procedurze możesz dochodzić roszczeń pieniężnych o charakterze transgranicznym. Transgraniczna sprawa to taka, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym znajduje się sąd rozpatrujący sprawę. Przykładowo jeśli masz miejsce zamieszkania w Polsce a pozwany w Niemczech to jest to sprawa transgraniczna.

W jakich sprawach nie można złożyć pozwu

Przykładowo, nie możesz złożyć pozwu, gdy twoja sprawa dotyczy:

• stanu cywilnego oraz zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych osób fizycznych;
• stosunków majątkowych w małżeństwie;
• obowiązków alimentacyjnych;
• testamentów i dziedziczenia;
• upadłości, układów i innych podobnych postępowań;
• ubezpieczeń społecznych;
• sądownictwa polubownego;
• prawa pracy;
• najmu lub dzierżawy nieruchomości, z wyjątkiem spraw dotyczących roszczeń pieniężnych;
• naruszenia prywatności i dóbr osobistych.

Słowniczek

Powód – osoba, która zwraca się do sądu żeby zajął się jej sprawą.

Pozew – formularz A stanowiący dokument, w którym powód opisuje czego dokładnie chce i to uzasadnia.

Pozwany – osoba, od której powód chce odzyskać pieniądze przed sądem.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

W dowolnym momencie

Gdzie załatwisz sprawę

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż pozew na urzędowym formularzu A w postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń

Ustalenie jurysdykcji 
Najważniejsze co trzeba ustalić przed złożeniem pozwu to jurysdykcję, czyli państwo członkowskie którego sądy mają kompetencje aby rozpoznać twoją sprawę. W sprawach dotyczących drobnych roszczeń ustalenie jurysdykcji odbywa się przy zastosowaniu rozporządzenia 1215/2012. Ogólna zasada mówi, że osoby, które mają miejsce zamieszkania na terytorium danego państwa członkowskiego mogą być pozywane przed sądy tego państwa członkowskiego. Oznacza to, że jeśli osoba, od której chcesz odzyskać pieniądze mieszka we Francji to proces o zwrot pieniędzy możesz jej wytoczyć przed sądem francuskim.
Od tej zasady jest dużo wyjątków. Przykładowo w umowie ze swoim kontrahentem, od którego chcesz odzyskać pieniądze mogłeś określić w jakim państwie będą się toczyć ewentualne sprawy sądowe związane z daną umową. Rozporządzenie 1215/2012 daje również podstawę do tego żeby sprawę rozpatrywał sąd w kraju, w którym umowa była zrealizowana.
 

Uwaga
Jeśli prowadzisz swoją firmę w Polsce a firma od której chcesz odzyskać pieniądze ma siedzibę np. w Hiszpanii to nie oznacza, że twoja sprawa musi być rozstrzygana przed hiszpańskim sądem. Może się okazać, że sprawę możesz skierować do polskiego sądu. Wszystko zależy do szczegółów twojej umowy z zagraniczną firmą. Jeśli np. w treści umowy ustaliłeś, że dla tej konkretnej umowy sprawy sądowe mają być rozpatrywane w Polsce to pozew możesz złożyć do polskiego sądu. Tak samo będzie jeśli umowa była, lub miała być wykonana na terytorium naszego kraju.
Jak już będziesz wiedzieć do którego kraju możesz skierować swoją sprawę to będziesz mógł wybrać konkretny sąd do którego wyślesz dokumenty. To jaki to sąd zawsze zależy od przepisów prawa w danym państwie. Zasady są różne. Przykładowo może się okazać, że w danym kraju został powołany jeden konkretny sąd, który zajmuje się sprawami drobnych roszczeń. Inaczej jest w Polsce gdzie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń może być rozstrzygane przez sądy rejonowe i okręgowe.
Jeśli potrzebujesz pomocy w wyborze właściwego sądu, który ma zająć się twoją sprawą to możesz skorzystać z wyszukiwarki właściwych sądów na europejskim portalu e-sprawiedliwość (e-justice)  [Europejski portal e-sprawiedliwość -> Wniesienie sprawy do sądu -> Roszczenia pieniężne -> Drobne roszczenia].

Zasady przygotowania pozwu
W postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń pozew trzeba złożyć na formularzu A, który od 14 lipca 2017 r. jest załącznikiem do rozporządzenia UE nr 2017/1259. Wzory formularzy, z których możesz korzystać w postępowaniu w sprawach drobnych roszczeń możesz pobrać z europejskiego portalu e-sprawiedliwość [Europejski portal e-sprawiedliwość -> Interaktywne formularze -> Drobne roszczenia - formularze].
Pamiętaj, że pozew i inne formularze, które wysyłasz do sądu oraz wszelkie opisy istotnych dokumentów dodatkowych musisz złożyć w języku akceptowanym przez sąd.
Pozew możesz złożyć do sądu bezpośrednio, za pośrednictwem poczty lub innych środków komunikacji, takich jak faks lub poczta elektroniczna, akceptowanych przez państwo członkowskie, w którym rozpoczynasz swoją sprawę. Do formularza pozwu dodatkowo musisz załączyć opis dowodów uzasadniających twoje stanowisko.

Dokumenty

W zależności od tego w jakim kraju będzie rozpatrywana twoja sprawa może się okazać, że do pozwu trzeba załączyć inne dokumenty.

2. Sąd sprawdzi twój pozew

Sąd, po tym jak otrzyma twój pozew, sprawdza, czy:

• pozew spełnia zakres zastosowania rozporządzenia nr 861/2007;
• sprawa ma charakter transgraniczny;
• dochodzone pozwem roszczenie stanowi roszczenie pieniężne o oznaczonej wysokości, które jest wymagalne w chwili wniesienia pozwu;
• sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy;
• pozew spełnia wymagania formalne - tj. w szczególności czy został złożony na formularzu, czy zawarto w nim wszystkie informacje niezbędne do wydania orzeczenia w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

Jeśli sąd uzna, że informacje, które przedstawiłeś w pozwie nie są jasne lub niewłaściwie wypełniłeś pozew to możesz go uzupełnić w terminie, który określi sąd. Sąd powiadomi cię o brakach na formularzu B z rozporządzenia 2015/2421.

W przypadku gdy twoje powództwo jest oczywiście bezzasadne lub niedopuszczalne lub nie uzupełnisz lub nie skorygujesz danych zawartych w formularzu pozwu w określonym terminie, pozew zostaje zwrócony. Sąd lub trybunał informuje powoda o zwrocie pozwu oraz o tym, czy w związku z tym zwrotem istnieje możliwość wniesienia środka odwoławczego.

3. Doręczenie odpisu pozwu pozwanemu wraz z wypełnioną częścią I formularza C Odpowiedź na pozew

Po otrzymaniu prawidłowo wypełnionego pozwu sąd wypełnia część I formularza C Odpowiedź na pozew (formularz C z rozporządzenia nr 2015/2421). Następnie odpis pozwu wraz z załącznikami oraz z wypełnionym częściowo formularzem C zostaje doręczony pozwanemu.

Termin

14 dni od otrzymania przez sąd dobrze wypełnionego formularza A pozwu.

4. Pozwany składa odpowiedź na pozew wypełniając część II formularza C

Pozwany składa odpowiedź na pozew (wypełniając część II formularza C Odpowiedź na pozew) i załącza do niej wszelkie odpowiednie dokumenty uzupełniające.

Dokumenty

Termin

30 dni od doręczenia odpisu pozwu.

5. Sąd prześle powodowi kopię odpowiedzi pozwanego

Termin

14 dni od otrzymania odpowiedzi pozwanego.

6. Sąd wyda orzeczenie w postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń

Po tym jak sąd otrzyma odpowiedź pozwanego wydaje orzeczenie w sprawie. Sąd może również:

• zażądać od stron przedstawienia dalszych szczegółowych informacji dotyczących sprawy w określonym terminie nieprzekraczającym 30 dni;
• przeprowadzić postępowanie dowodowe;
• wezwać strony na rozprawę, która odbędzie się w terminie 30 dni od wezwania.

Dokumenty

Termin

30 dni od otrzymania odpowiedzi pozwanego.

7. Doręczenie orzeczenia

Po wydaniu orzeczenia w postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń dokument ten doręcza się powodowi i pozwanemu.

8. Sąd wyda zaświadczenie dotyczące orzeczenia w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń

Na twój wniosek sąd wydaje zaświadczenie dotyczące orzeczenia wydanego w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń. Zaświadczenie wydawane jest na formularzu D z rozporządzenia nr 2017/1259 bez dodatkowych opłat.

Orzeczenie wydane w państwie członkowskim w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzania wykonalności oraz bez możliwości sprzeciwienia się co do jego uznania.

Dokumenty

Ile zapłacisz

Zasadą jest, że pozew w postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń trzeba opłacić. W różnych krajach UE mogą obowiązywać różne stawki za wniesienie pozwu.

Opłata w Polsce

Jeśli w twojej sprawie będzie można złożyć pozew w polskim sądzie to w sprawie rozpoznawanej w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń pobierana jest opłata stała 100 zł. Opłata w takiej samej wysokości pobierana jest również od apelacji.

W Polsce opłaty sądowe w sprawach cywilnych uiszcza się w formie:

• bezgotówkowej na rachunek bieżący właściwego sądu (informację o takim rachunku można uzyskać bezpośrednio w sądzie lub na jego stronie internetowej ewentualnie na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości),
• bezpośrednio w kasie sądu lub w formie znaków opłaty sądowej, które można nabyć w kasie sądu.

Ile będziesz czekać

Jednoznaczne określenie ile będzie trwać twoje sprawa w ramach postępowania w sprawie drobnych roszczeń nie jest możliwe. Czas trwania postępowania zależy od tego jak strony postępowania (ty i pozwany) szybko realizują kolejne kroki postępowania. Wpływ na ostateczną długość sprawy ma również to jak długo w sprawie doręczane są kolejne pisma i to czy sąd w twojej sprawie zdecyduje się na przeprowadzenie rozprawy.

Jak możesz się odwołać

To czy możesz się odwołać zależy od przepisów danego kraju członkowskiego, w którym toczy się twoja sprawa. Informacje na temat sposobu odwołania znajdziesz na europejskim portalu e-sprawiedliwość (po kliknięciu na flagę danego kraju) [Europejski portal e-sprawiedliwość -> Wniesienie sprawy do sądu -> Roszczenia pieniężne -> Drobne roszczenia].

Warto wiedzieć

Rozprawa

Zasadą jest, że postępowanie w sprawie drobnych roszczeń jest postępowaniem pisemnym. Oznacza to, że do sądu należy decyzja, czy w celu ustalenia stanu faktycznego należy przeprowadzić rozprawę. Sąd zarządza przeprowadzenie rozprawy tylko wtedy, gdy uzna to za niezbędne w celu rozstrzygnięcia kwestii spornych dotyczących faktów, których nie można rozstrzygnąć w inny sposób, np. przez zwrócenie się do jednej ze stron lub obydwu stron o dostarczenie informacji dodatkowych, lub jeżeli wnosi o to jedna ze stron. Oznacza to, że sąd podejmuje decyzję dotyczącą przeprowadzenia rozprawy dla każdej sprawy odrębnie, przy uwzględnieniu konkretnych faktów dotyczących sporu oraz informacji dostępnych sądowi i możliwych do zdobycia przez sąd bez przeprowadzania rozprawy.