Europejski nakaz zapłaty

Prowadzisz interesy z firmami z innych państw Unii Europejskiej? Czy któraś z tych firm nie zapłaciła ci za dostarczony towar lub wykonane prace? Jeśli chcesz odzyskać swoje pieniądze to zastanów się czy nie przekazać sprawy do sądu, który wyda europejski nakaz zapłaty. Sprawdź poniżej, jak możesz to zrobić.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Europejski nakaz zapłaty można stosować w sprawach cywilnych i handlowych. W tej procedurze możesz dochodzić tylko bezspornych roszczeń pieniężnych o charakterze transgranicznym.

Transgraniczna sprawa to taka, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym znajduje się sąd rozpatrujący sprawę. Przykładowo, jeśli masz miejsce zamieszkania w Polsce a pozwany w Niemczech, to jest to sprawa transgraniczna.

Uwaga! Możesz się ubiegać o wydanie europejskiego nakazu zapłaty we wszystkich państwach członkowskich UE oprócz Danii.

Pamiętaj, że nie wszystkie sprawy mogą być rozpoznawane w postępowaniu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. W ten sposób nie możesz „sądzić się” np. w sprawach skarbowych, sprawach administracyjnych, małżeńskich, testamentowych czy sprawach związanych z dziedziczeniem.

Dodatkowo musisz pamiętać, że szczególne wymogi ubiegania się o wydanie europejskiego nakazu zapłaty mogą być inne w różnych krajach UE. Różnice mogą dotyczyć np.: opłat za wydanie europejskiego nakazu zapłaty lub dokumentów jakie trzeba mieć przed sądem. Różnice mogą również dotyczyć sposobu złożenia pozwu. W niektórych krajach jest to możliwe za pomocą środków komunikacji elektronicznej (np. przy pomocy specjalnie do tego celu stworzonych platform). 

Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty zostało stworzone w celu dochodzenia kwot pieniężnych o oznaczonej wysokości, które są wymagalne w chwili wniesienia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. Dana kwota jest wymagalna, gdy np. minął termin jej płatności.

Więcej na temat zasad ubiegania się o wydanie europejskiego nakazu zapłaty znajdziesz na europejskim portalu e-sprawiedliwość [Europejski portal e-sprawiedliwość -> Roszczenia pieniężne -> Postępowanie w sprawie nakazu zapłaty] lub na portalu eprawo.net

Słowniczek

Powód – osoba, która zwraca się do sądu żeby zajął się jej sprawą.

Pozew – dokument, w którym powód opisuje czego dokładnie chce i to uzasadnia. Pozew należy wnieść na formularzu A, który stanowi złącznik I do rozporządzenia 1896/2006.

Pozwany – osoba, od której powód chce odzyskać pieniądze przed sądem.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

W dowolnym momencie

Gdzie załatwisz sprawę

Usługę można zrealizować w:

• sądy okręgowe
• sądy rejonowe

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty

Ustalenie jurysdykcji

Najważniejsze co trzeba ustalić przed wysłaniem pozwu, to do jakiego konkretnego sądu należy skierować sprawę. Po pierwsze trzeba określić państwo, w którym będzie rozstrzygana twoja sprawa. Jest to tzw. wybór jurysdykcji. W sprawach o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, wybór jurysdykcji odbywa się przy zastosowaniu reguł z rozporządzenia 1215/2012. Ogólna zasada stanowi, że osoby, które mają miejsce zamieszkania na terytorium danego państwa członkowskiego mogą być pozywane przed sądy tego państwa członkowskiego. Oznacza to, że jeśli osoba, od której chcesz odzyskać pieniądze mieszka we Francji, to proces o zwrot pieniędzy możesz jej wytoczyć przed sądem francuskim.
Od tej zasady jest dużo wyjątków. Przykładowo, w umowie ze swoim kontrahentem, od którego chcesz odzyskać pieniądze mogłeś określić w jakim państwie będą się toczyć ewentualne sprawy sądowe związane z daną umową. Rozporządzenie 1215/2012 daje również podstawę do tego żeby sprawę rozpatrywał sąd w kraju, w którym umowa była zrealizowana.

Uwaga

Jeśli prowadzisz swoją firmę w Polsce a firma, od której chcesz odzyskać pieniądze ma siedzibę np. w Hiszpanii to nie oznacza, że twoja sprawa musi być rozstrzygana przed hiszpańskim sądem. Może się okazać, że swoją sprawę możesz skierować do polskiego sądu. Wszystko zależy do szczegółów twojej umowy z firmą zagraniczną. Jeśli np. w treści umowy wpiszesz, że dla tej konkretnej umowy sprawy sądowe mają być rozpatrywane w Polsce, to pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty możesz złożyć do polskiego sądu. Tak samo będzie, jeśli umowa była, lub miała być wykonana na terytorium naszego kraju.

Jak już będziesz wiedzieć, do którego kraju możesz skierować swoją sprawę, to będziesz mógł wybrać konkretny sąd, do którego wyślesz dokumenty (pozew i załączniki). Natomiast, to jaki to będzie konkretnie sąd zawsze zależy od przepisów prawa w danym państwie. W Polsce europejskie postępowanie nakazowe może być rozstrzygane przez sądy rejonowe i okręgowe.

Jeśli potrzebujesz pomocy w wyborze właściwego sądu, który ma rozpoznać twoją sprawę, to wówczas możesz skorzystać z informacji zawartych na europejskim portalu e-sprawiedliwość [Europejski portal e-sprawiedliwość -> Europejski atlas sądowy w sprawach cywilnych -> Europejski nakaz zapłaty].

Zasady przygotowania pozwu

Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty trzeba złożyć na formularzu A stanowiącym załącznik I do rozporządzenia 1896/2006. Pozew trzeba złożyć w formie papierowej lub za pomocą innego środka komunikacji, w tym komunikacji elektronicznej, akceptowanego przez państwo członkowskie, w którym ma siedzibę sąd, do którego wysyłasz ten dokument. Pozew musi być podpisany przez ciebie lub przez twojego przedstawiciela, choć zastępstwo prawne np. przez adwokata nie jest konieczne na tym etapie. Pamiętaj, że jeśli pozew kierujesz do zagranicznego sądu, to musi być on przygotowany w języku akceptowanym przez ten sąd.

O szczegółach dotyczących zasad wypełnienia pozwu oraz akceptowanych sposobach jego dostarczenia do sądu w danych krajach UE dowiesz się z europejskiego portalu e-sprawiedliwość [Europejski portal e-sprawiedliwość -> Roszczenia pieniężne -> Postępowanie w sprawie nakazu zapłaty].

Dokumenty

W zależności od tego, w jakim kraju będzie rozpatrywana twoja sprawa może się okazać, że do pozwu trzeba załączyć inne dokumenty, np. faktury.

2. Sąd sprawdzi twój pozew

Sąd sprawdza czy:

• pozew dotyczy spraw, w których można skorzystać z rozporządzenia 1896/2006
• sprawa ma charakter transgraniczny
• dochodzone pozwem roszczenie stanowi roszczenie pieniężne o oznaczonej wysokości, które jest wymagalne w chwili wniesienia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty
• sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy
• pozew spełnia wymagania formalne wynikające z rozporządzenia 1896/2006 – tj. w szczególności czy został złożony na formularzu A oraz czy zawarto w nim wszystkie informacje niezbędne do wydania europejskiego nakazu zapłaty

Jeśli pozew nie spełnia wymogów określonych w rozporządzeniu 1896/2006, sąd da ci możliwość uzupełnienia lub poprawienia pozwu (chyba że twoja sprawa jest nieuzasadniona lub pozew jest niedopuszczalny). Jeśli zostaniesz wezwany do uzupełnienia lub poprawienia pozwu, to sąd określi termin na jego uzupełnienie lub poprawienie. Sąd może przedłużać ten termin.

W niektórych sytuacjach sąd może zwrócić się do ciebie z pismem – korzystając z formularza B, określonego w załączniku II rozporządzenia 1896/2006, w którym poinformuje o potrzebie zmniejszenia dochodzonej kwoty.

3. Sąd wyda europejski nakaz zapłaty

Jeżeli sąd w twoim pozwie nie znajdzie żadnych braków, to wyda europejski nakaz zapłaty.

Sąd odrzuci pozew, jeżeli:

• nie spełnia on wymogów formalnych
• roszczenie jest nieuzasadnione
• powód nie przesłał odpowiedzi w terminach wyznaczonych przez sąd lub odrzucił propozycję zmiany pozwu

Dokumenty

4. Doręczenie europejskiego nakazu zapłaty pozwanemu

Żeby europejski nakaz zapłaty był ważny trzeba go doręczyć pozwanemu. To, w jaki sposób będzie doręczony europejski nakaz zapłaty, zależy od państwa członkowskiego, w którym rozpatrywana jest sprawa. Przykładowo może to nastąpić przez:

• doręczenie osobiste potwierdzone podpisem przez pozwanego z datą odbioru
• doręczenie osobiste potwierdzone podpisem przez osobę, która doręczyła nakaz z informacją, że pozwany otrzymał dokument lub odmówił jego przyjęcia, z datą doręczenia
• doręczenie pocztą za podpisanym i zwróconym przez pozwanego poświadczeniem odbioru zawierającym datę odbioru
• doręczenie drogą elektroniczną, taką jak faks lub poczta elektroniczna, za podpisanym i zwróconym przez pozwanego poświadczeniem odbioru zawierającym datę odbioru

Europejski nakaz zapłaty można również doręczyć przedstawicielowi pozwanego.

Sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty

Pamiętaj, że po tym jak europejski nakaz zapłaty zostanie doręczony, pozwany może złożyć sprzeciw. Sprzeciw musi być wysłany w terminie 30 dni od doręczenia nakazu pozwanemu. Jeśli pozwany złoży sprzeciw, to dalsze postępowanie odbywa się przed właściwymi sądami, zgodnie z przepisami regulującymi zwykłe postępowanie cywilne (chyba że w pozwie znalazło się żądanie, że w takim przypadku postępowanie ma być zakończone). Sąd powiadomi cię czy pozwany wniósł sprzeciw i czy nastąpiło przekazanie sprawy do zwykłego postępowania cywilnego.

5. Sąd stwierdza wykonalność europejskiego nakazu zapłaty

Jeżeli do sądu, który wydał europejski nakaz zapłaty nie wpłynie sprzeciw pozwanego, sąd stwierdzi wykonalność europejskiego nakazu zapłaty. Europejski nakaz zapłaty, który stał się wykonalny w jednym państwie, jest uznawany i wykonywany w innych państwach członkowskich bez potrzeby stwierdzania wykonalności i bez możliwości sprzeciwienia się jego uznaniu. Oznacza to, że jeśli będziesz miał europejski nakaz zapłaty, co do którego sąd stwierdził wykonalność, to na jego podstawie będziesz mógł we wszystkich państwach członkowskich próbować odzyskać swoje pieniądze, np. kierując sprawę do komornika lub innej podobnej instytucji.

Ile zapłacisz

Zasadą jest, że pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty trzeba opłacić. W różnych krajach UE mogą obowiązywać różne stawki za wniesienie pozwu. Wysokość stawek znajdziesz na europejskim portalu e-sprawiedliwość [Europejski portal e-sprawiedliwość -> Wniesienie sprawy do sądu -> Roszczenia pieniężne -> Postępowanie w sprawie nakazu zapłaty -> Opłaty sądowe – europejski nakaz zapłaty]. Różna będzie również waluta w jakiej będziesz musiał opłacić pozew. Jeśli będziesz kierował sprawę do polskiego sądu, to wtedy opłatę od pozwu zapłacisz w złotówkach.

Jeśli w twojej sprawie będzie można złożyć pozew w polskim sądzie, to opłata od pozwu ustalana jest według wartości przedmiotu sporu wynoszącej:

• do 500 zł - w kwocie 30 zł;
• ponad 500 zł do 1500 zł - w kwocie 100 zł;
• ponad 1500 zł do 4000 zł - w kwocie 200 zł;
• ponad 4000 zł do 7500 zł - w kwocie 400 zł;
• ponad 7500 zł do 10 000 zł - w kwocie 500 zł;
• ponad 10 000 zł do 15 000 zł - w kwocie 750 zł;
• ponad 15 000 zł do 20 000 zł - w kwocie 1000 zł.

W sprawach o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu wynoszącej  ponad 20 000 zł opłata wynosi 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 zł. Wartość przedmiotu sporu to kwota, którą chcesz odzyskać.

Przykład

Nieuczciwa firma zamówiła u ciebie towar za 30 000 zł. Ty zrealizowałeś zamówienie, ale nie dostałeś za nie pieniędzy. W tym przypadku wartość przedmiotu sporu to 30 000 zł. Jeśli będziesz kierować sprawę do polskiego sądu, to opłata od twojego pozwu będzie wynosiła 1500 zł (30 000  zł x 5%).

Ile będziesz czekać

Jeżeli twój pozew spełnia wszystkie warunki, sąd tak szybko jak to możliwe wyda europejski nakaz zapłaty. Zwykle potrzebuje na to 30 dni od wniesienia pozwu. Termin 30 dni nie obejmuje czasu niezbędnego na uzupełnienie, poprawienie lub zmianę pozwu.

Jak możesz się odwołać

Jeśli twój pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty zostanie odrzucony przez sąd, to nie możesz się odwołać. Zawsze możesz jednak napisać nowy pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty albo dochodzić swojej wierzytelności (roszczenia pieniężnego) w innych sposób przewidziany w danym państwie – np. złożyć pozew w polskim sądzie w ramach zwykłego postępowania cywilnego.