Jak rozwiązać spór z pomocą mediatora

Dlaczego warto przystąpić do mediacji

Mediacja to negocjacje z drugą stroną wspierane przez neutralną osobę trzecią, czyli mediatora.

Rolą mediatora jest ułatwianie stronom komunikacji i wspieranie ich w szukaniu porozumienia. Mediator nie jest doradcą ani pełnomocnikiem żadnej ze stron.

W mediacji, aby coś otrzymać, musisz być gotowy na ustępstwa. Bardzo rzadko zdarza się, że jedna ze stron otrzymuje wszystko, czego oczekuje, a druga ze wszystkiego rezygnuje. Dlatego zaufaj mediatorowi - nawet jeśli dotychczasowe negocjacje i bezpośrednie rozmowy z drugą stroną były nieefektywne, dzięki mediacji może się to zmienić.

Mediacja prywatna (zwana też umowną) może być prowadzona:

• przed postępowaniem sądowym
• w trakcie postępowania sądowego.

Jeżeli w czasie procesu strony zdecydują się skorzystać z mediacji, ale nie zawnioskują do sądu o skierowanie na nią, to ta mediacja ma charakter mediacji prywatnej (umownej).

Jeśli jednak w czasie postępowania sąd zauważy potencjał mediacyjny danej sprawy lub strony zawnioskują o skierowanie sprawy do mediacji to sąd może to zrobić wyznaczając przy tym mediatora, który mediację poprowadzi. W takim przypadku dochodzi do mediacji sądowej.

Oczywiście mediacja jest dobrowolna, więc z udziału w mediacji, mimo skierowania cię do niej przez sąd, możesz zrezygnować w każdej chwili.

Mediacja umowna może być wszczęta na podstawie:

• umowy o mediację
• wniosku jednej ze stron.

Oznacza to, że decyzja o tym, że strony będą starały się rozwiązać spór z udziałem mediatora może zostać podjęta zanim taki spór się rzeczywiście pojawi lub później – kiedy jedna ze stron zgłosi taki pomysł, nawet jeśli wcześniej nie brano go pod uwagę.

Jeżeli jedna strona złoży wniosek o mediację, a druga (pozostałe strony) przystanie na udział w mediacji, to dochodzi do zawarcia umowy o mediację pomiędzy stronami.

Umowa o mediację może być zawarta pomiędzy stronami:

• gdy dojdzie pomiędzy nimi do sporu w konkretnym zakresie
• jako tak zwana klauzula mediacyjna umieszczona w umowie łączącej strony (na przykład na realizację usługi), w której strony zgodzą się w przypadku sporu zwrócić się o pomoc do mediatora zanim pójdą do sądu powszechnego bądź polubownego.

Sprawdź, jak może wyglądać klauzula mediacyjna:

• klauzula sugerowana przez Centrum Mediacji Lewiatan
• klauzula sugerowana przez Sąd Arbitrażowy KIG

Umowa o mediację powinna w szczególności określać:

• przedmiot mediacji – na przykład spory dotyczące: wykonania umowy, zapłaty danej faktury, kosztów związanych z wykonaniem umowy

• osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora, na przykład:

  • mediatora wskazanego z imienia i nazwiska
  • zapis, że strony zwrócą się o wskazanie mediatora do konkretnego podmiotu lub instytucji prowadzących listę mediatorów
  • zapis, że jedna ze stron wskaże 2–3 mediatorów, z których druga strona wybierze jednego do prowadzenia mediacji.

Pamiętaj! Jeśli to możliwie, określ sposób wyboru mediatora albo samego mediatora, zanim powstanie spór. Pozostawienie tej kwestii do ustalenia przez strony w obliczu sporu – kiedy często pojawiają się silne emocje – może uniemożliwić wspólne wybranie osoby mediatora.

• zasady pokrywania kosztów mediatora – koszty mediacji umownej (prywatnej) obciążają strony. Najczęściej przyjmuje się, że są one ponoszone w równych proporcjach, a więc po połowie. Strony mogą ustalić zasady pokrycia kosztów także inaczej.

Mediacja jest zawsze dobrowolna, dlatego wynagrodzenie mediatora nie powinno być uzależnione od wyniku mediacji. W innym przypadku mediator mógłby za wszelką cenę namawiać strony do zawarcia ugody mediacyjnej bez względu na to, czy strony tego chcą, a także czy zawarcie takiej ugody będzie dla nich korzystne.

Ile kosztuje mediacja umowna

Wysokość kosztów mediacji umownej będzie zależała od ustaleń z mediatorem lub ośrodkiem mediacyjnym, z którym mediator współpracuje. Zarówno zasady rozliczania, jak i wysokość kosztów i wynagrodzenia mediatora są ustalane indywidualnie. Może być to wynagrodzenie:

• za godzinę pracy
• za jedną sesję mediacyjną (posiedzenie), która najczęściej trwa 1,5–2 h
• ryczałt za przeprowadzenie całej mediacji, który może być uzależniony na przykład od wartości przedmiotu sporu (wysokość spornej faktury czy wartość wykonanych prac).

Koszty mediacji umownej można najczęściej oszacować z góry, na podstawie cennika danego ośrodka mediacyjnego. Cenniki można znaleźć na stronie takiego ośrodka lub w jego regulaminie. Sprawdź cennik

• Centrum Mediacji Lewiatan
• Ośrodka Mediacji przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie (część Koszty mediacji w regulaminie)

Niektóre ośrodki udostępniają także kalkulatory kosztów mediacji. Sprawdź kalkulator Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.

Kiedy mediacja się rozpoczyna

Mediacja rozpoczyna się z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, do którego powinien zostać dołączony dowód doręczenia jego odpisu (kopii) drugiej stronie, pod następującymi warunkami:

• mediator nie odmówił przeprowadzenia mediacji w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji
• strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i druga strona w terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora
• strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła zgody na mediację.

Potwierdzeniem doręczenia może być zwrotne potwierdzenie odbioru rejestrowanej przesyłki, ale także oświadczenie drugiej strony, że otrzymała kopię wniosku.

Pamiętaj! Rozpoczęcie mediacji przerywa bieg terminu przedawnienia. To ważne, bo po upływie tego terminu dłużnik może uchylić się od zaspokojenia roszczenia, a w przypadku konsumenta nie można domagać się zaspokojenia przysługującego roszczenia. Do przerwania biegu terminu przedawnienia dochodzi, nawet jeżeli mediator nie wyraził zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona nie wyraziła zgody na osobę mediatora, ale strona złoży do sądu pozew w sprawie objętej wnioskiem o przeprowadzenie mediacji w terminie trzech miesięcy od dnia:

• w którym mediator lub druga strona złożyli oświadczenie powodujące, że mediacja nie została wszczęta albo
• po upływie tygodnia od dnia doręczenia wniosku o przeprowadzenie mediacji, gdy mediator lub druga strona nie złożyli takiego oświadczenia.

Jak złożyć i przygotować wniosek o mediację

Wniosek o przeprowadzenie mediacji umownej składa się u wybranego przez strony mediatora, lub w wybranym przez strony ośrodku mediacyjnym zgodnie z regulaminem tego ośrodka.

Wniosek powinien być podpisany przez obie strony, lub jeśli wniosek składa tylko jedna z nich, to do wniosku należy dołączyć dowód dostarczenia go drugiej stronie (chyba że o wpłynięciu wniosku drugą stronę poinformuje mediator).

Wniosek o przeprowadzenie mediacji powinien zawierać:

• oznaczenie stron (imiona, nazwiska, nazwy, oznaczenie stron na przykład przez numer KRS lub inny umożliwiający identyfikację strony, dokładne adresy, telefon, adres email, które umożliwią mediatorowi nawiązanie szybkiego kontaktu ze stroną)
• dokładnie określone żądanie
• przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie
• podpis strony
• wymienienie załączników
• kopia umowy o mediację na piśmie, jeśli strony ją zawarły.

Jakie są zasady mediacji

Podstawową zasadą mediacji jest dobrowolność – aby mogło dojść do mediacji, potrzebna jest zgoda wszystkich stron, które miałyby w niej uczestniczyć. Nikt nie może nikogo zmusić do udziału w mediacji. Dobrowolność jest aktualna na etapie przystąpienia do mediacji, ale także przez cały czas jej trwania. To oznacza, że nawet strona, która zainicjowała mediację może się z niej wycofać w dowolnym momencie.

Decyzja o rezygnacji z mediacji nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji, chyba że wynika z niesumiennego lub niewłaściwego postępowania. W przypadku mediacji sądowej sąd może nałożyć na stronę, która zrezygnowała z mediacji w wyniku niesumiennego lub niewłaściwego postępowania, obowiązek zwrotu kosztów będących skutkiem jej postępowania – niezależnie od wyniku sprawy (tego, czy ta strona wygra czy przegra proces).

Za niesumienne albo niewłaściwe postępowanie może zostać uznane: nieodpisywanie na maile mediatora, nieoddzwanianie, niestosowanie się do ustaleń ze spotkań mediacyjnych, nieodpowiadanie na zaproszenie mediatora do uczestnictwa w mediacji, uporczywe nieznajdowanie terminu na uczestnictwo w mediacji, kiedy pełnomocnik odmowa mediatorowi dostępu do mocodawcy, nieudostępnianie danych kontaktowych mocodawcy przez pełnomocnika przez co mediator nie może się z nim skontaktować).

Kolejną istotną zasadą mediacji jest poufność, co oznacza, że:

• nic, czego uczestnik mediacji (na przykład strona, jej pełnomocnik, biegły, a nawet mediator) dowie się w trakcie mediacji, nie będzie mógł później wykorzystać w żaden sposób, na przykład w sądzie – zarówno powszechnym, jak i polubownym (sąd pominie takie informacje)
• mediator nie może być świadkiem w sprawie, w której prowadził mediację, chyba że wszyscy uczestnicy wyrażą na to zgodę
• mediator sporządza z mediacji protokół, do którego dołącza się treść ugody, gdy strony dojdą do porozumienia.

Mediator w mediacji powinien być bezstronny. Oznacza to, że nie może wspierać czy opowiadać się za racjami któregokolwiek z uczestników mediacji. Mediator powinien poinformować strony, gdy w jego ocenie mogłoby dojść do naruszenia zasady bezstronności. Ponadto mediator jest w mediacji neutralny, czyli nie może czerpać żadnych korzyści ani z porozumienia się stron w mediacji, ani z jego braku.

Jak przygotować się do mediacji

Przygotowując się do mediacji zastanów się nad następującymi kwestiami:

• czy mam uprawnienie do reprezentowania mojej firmy w mediacji – czy moje umocowanie obejmuje udział w mediacji i zawarcie porozumienia (niektóre pełnomocnictwa ogólne wyłączają możliwość zawarcia ugody nawet przed sądem)
• czy znam wszystkie okoliczności faktyczne sporu (na przykład: jak była wykonywana umowa, kiedy zaczęły się problemy, czy dotychczas były podejmowane jakiekolwiek rozmowy z drugą stroną, jaki był ich wynik). Jeśli masz poczucie, że czegoś nie wiesz w sprawie, zastanów się, jak się tego dowiedzieć, i spróbuj to zrobić przed mediacją (na przykład zapytaj osoby uczestniczące w negocjacjach z drugą stroną, pracownika odpowiedzialnego za wykonanie umowy, pracownika zajmującego się kwestiami, których dotyczy spór)
• jeśli przedmiot rozmów jest zbyt specjalistyczny, rozważ zabranie ze sobą na spotkanie pracownika merytorycznego
• jakie mogłoby być najlepsze rozwiązanie dla ciebie i twojej firmy, a jakie najgorsze, czego może oczekiwać druga strona, na jakie ustępstwa możesz się zgodzić i czego oczekujesz od drugiej strony
• co możesz zyskać w przyszłości ze współpracy z drugą stroną, czy i dlaczego jest to dla ciebie albo dla drugiej strony ważne
• jakie jest ryzyko prawne związane ze sporem, w którym się znalazłeś (jakie są wasze ewentualne szanse w sądzie, ile może potrwać proces, z jakimi kosztami musisz się liczyć, czy jest ryzyko, że wyrok nie zostanie wykonany przez drugą stronę i jakie wówczas będziecie mieli możliwości prawne) – zaproś do przygotowania do mediacji swojego pełnomocnika

Pamiętaj! Strona prawna to tylko część okoliczności, które należy wziąć pod uwagę rozważając wzięcie udziału w mediacji, czy zawarcie ugody z drugą stroną.

Pełnomocnik może, ale nie musi brać udziału w mediacji. Równie dobrze może być włączony dopiero na etapie konstruowania brzmienia ugody mediacyjnej dla zabezpieczenia jej od strony formalno-prawnej. Mediator stara się zapewnić równowagę pomiędzy stronami mediacji, więc w sytuacji, gdy jednej ze stron szczególnie zależy na obecności pełnomocnika albo jego braku w mediacji, prosi, aby druga strona odpowiednio brała udział w mediacji z pełnomocnikiem lub bez jego udziału.

Gdzie szukać mediatora

Mediatora znajdziesz na liście mediatorów ośrodka mediacyjnego, w którym chciałbyś przeprowadzić mediację.

Zazwyczaj przy nazwiskach mediatorów znajdziesz obszary mediacyjne, w których dany mediator się specjalizuje, co pozwoli ci dobrać mediatora właściwego dla twojej sprawy.

Listy te znajdują się na stronach internetowych ośrodków, na przykład:

• Centrum Mediacji Lewiatan
• Centrum Mediacji Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie
• Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej
• Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów WPiA UW.

Mediatorów możesz znaleźć również na listach zamieszczanych na stronach Sądów Okręgowych w Polsce, na przykład:

• Sąd Okręgowy w Warszawie
• Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie.

Gdzie odbywa się mediacja

Mediator – jako strażnik procedury – powinien zadbać o to, aby mediacja odbywała się w miejscu zapewniającym neutralność. Najczęściej jest to miejsce wykonywania usług przez mediatora (ośrodek mediacji). Rzadko – i wyłącznie za wyraźną zgodą wszystkich stron – mediacja może się odbyć w siedzibie którejś ze stron.

Mediacja nie powinna się odbywać w miejscach publicznych, a także takich, w których niemożliwe będzie zapewnienie stronom zachowanie zasad mediacji (na przykład poufności w przypadku pomieszczeń, w których przez ściany czy drzwi osoby postronne mogłyby dowiedzieć się o przebiegu rozmów pomiędzy stronami).

Możliwe jest przeprowadzenie mediacji bez posiedzeń, na przykład zdalnie, z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.

Jak przebiega mediacja

Mediator prowadzi mediację, wykorzystując różne metody zmierzające do polubownego rozwiązania sporu. Wspiera strony w formułowaniu przez nie propozycji ugodowych, a na zgodny wniosek stron może wskazać sposoby rozwiązania sporu.

Sposoby wskazane przez mediatora nie są dla stron wiążące. Może to być na przykład wskazanie, w jaki sposób strony mogą ustalić wartość danej rzeczy czy nieruchomości (przez biegłego, rozpoznanie rynku, inne). W przypadku konieczności uzyskania informacji specjalnych strony w mediacji mogą zdecydować się na zlecenie przygotowania opinii ekspertowi z danej dziedziny.

Przebieg mediacji wynika z zasad mediacji, ale nie opisują go przepisy prawa. Może zdarzyć się, że proces mediacji prowadzonych przez różnych mediatorów będzie wyglądał inaczej. Niektórzy mediatorzy zawsze zaczynają mediację od spotkań z każdą ze stron osobności, inni do razu spotykają się ze wszystkimi stronami, a jeszcze inni uzależniają sposób rozpoczęcia od charakteru sprawy – każdorazowo dostosowują przebieg do sprawy.

Mediator rozpoczyna mediację od tak zwanego monologu mediatora, w którym przedstawia stronom zasady mediacji, a także jej przebieg.

Po przedstawieniu zasad i przebiegu mediacji mediator prosi każdą ze stron o przedstawienie tego, co się między nimi wydarzyło. Strony odpowiadają, a następnie mediator pomaga im w ustaleniu tematów, którymi chciałyby zająć się w ramach mediacji. Każda ze stron może składać własne propozycje. Przedmiotem rozmów stają się tylko te kwestie, na które każda ze strona wyrazi zgodę.

Mediator wykorzystuje techniki mediacyjne mające na celu usprawnienie komunikacji pomiędzy stronami, a także zrozumienie. Pomaga im w rozmowie, która zmierza ku porozumieniu. Niezbędne jest do tego zaangażowanie stron, ich dobra wola oraz zaufanie, że druga strona także ma dobre intencje, a porozumienie wypracowane w ramach mediacji będzie realizowane.

W mediacji mediator zachęca strony, aby skupiły się na przyszłości – na tym, co powinno się zadziać, aby spór zaistniały pomiędzy stronami został przez nie rozwiązany i żeby w przyszłości podobne sytuacje nie występowały.

Zdarza się, że mediacja zakończy się porozumieniem po jednym spotkaniu, ale najczęściej jest to możliwe dopiero po kilku spotkaniach. Jeśli chciałbyś, żeby mediacja trwała możliwie najkrócej, przygotuj się do niej.

Jedno spotkanie trwa najczęściej 1,5–2 h, ale mediator każdorazowo może zaproponować, a także ustalić ze stronami odpowiednio dłuższe lub krótsze spotkania.

Niezależnie od tego, czy w ramach mediacji dochodzi do zawarcia ugody czy nie, mediator przygotowuje i przekazuje stronom (a w mediacji sądowej także sądowi) protokół z mediacji.

Sam protokół z mediacji zawiera ograniczone informacje:

• miejsce i czas przeprowadzenia mediacji (gdzie i kiedy doszło do spotkań)
• imiona, nazwiska (nazwy) i adresy stron
• imię, nazwisko i adres mediatora
• wynik mediacji (czy doszło do zawarcia ugody, czy nie).

Mediator po podpisaniu protokołu z mediacji przekazuje go każdej ze stron uczestniczących w mediacji.

W przypadku mediacji prywatnej – jeśli strony dojdą do porozumienia, czego wynikiem będzie zawarcie ugody – mediator przekaże protokół z mediacji wraz z ugodą do sądu tylko wówczas, gdy choć jedna strona wystąpi do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie ugody. W przypadku braku ugody mediator sporządzony protokół z mediacji przekazuje tylko stronom. Zdarza się, że z uwagi na procedurę ochrony danych osobowych przyjętą przez mediatora nie zachowuje on dla siebie dokumentu protokołu.

W protokole z mediacji nie powinny być umieszczone takie informacje jak:

• kto zrezygnował z mediacji
• jakie propozycje składały sobie strony
• w jakim zakresie strony doszły, a w jakim nie doszły do porozumienia (tzw. protokół rozbieżności).

Jak mediacja może się skończyć

Mediacja może skończyć się ugodą między stronami. Strony mogą też nie dojść do porozumienia i wówczas ugoda nie zostanie zawarta.

W sytuacji, gdyby mediacja nie zakończyła się zawarciem ugody przez strony, do sądu może zostać złożony pozew w tej sprawie. Jeśli dojdzie do tego w ciągu trzech miesięcy od dnia zakończenia mediacji bez ugody albo w ciągu trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o odmowie zatwierdzenia ugody przez sąd, w przyszłym postępowaniu sądowym do niezbędnych kosztów procesu sąd zaliczy także koszty mediacji w wysokości nieprzekraczającej 1/4 opłaty złożonej do sądu przy wniesieniu pozwu.

Ważne! Sąd na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.

Jeśli mediacja zakończy się ugodą i taką ugodę zatwierdzi sąd, to ta ugoda ma taką samą moc prawną, jakby do jej zawarcia doszło przed sądem, czyli jak wyrok sądu.

Jeśli dla skuteczności czynności przepisy prawa wymagają szczególnej formy (na przykład dla przeniesienia praw do nieruchomości wymagana jest forma aktu notarialnego albo dla przeniesienia praw z udziałów w spółce – podpis notarialnie poświadczony), zawarcie ugody tylko przed mediatorem nie będzie wystarczające. W przypadku mediacji prywatnych w takiej sytuacji w wykonaniu ugody mediacyjnej powinna mieć miejsce dodatkowa czynność przed notariuszem dla zachowania właściwej formy. Zdarza się, że podpisanie ugody odbywa się równocześnie z czynnością przed notariuszem podczas spotkania, w którym bierze udział zarówno mediator, jak i notariusz.

W sytuacji, gdy ugoda zawarta przed mediatorem nadaje się do wykonania – dotyczy na przykład świadczeń pieniężnych – sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności, dzięki czemu staje się tytułem wykonawczym.

Z taką ugodą mediacyjną i postanowieniem sądu o nadaniu jej klauzuli wykonalności może być wszczęte postępowanie egzekucyjne przed komornikiem, jeśli strona zobowiązana nie wykonuje jej postanowień.

Co do zasady: podpisując ugodę przed mediatorem wyrażasz zgodę na wystąpienie do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie. Powinieneś być o tym poinformowany przez mediatora. Nie oznacza to, że taki wniosek musi być złożony do sądu. Może być to niepotrzebne, jeśli strony zobowiązane wcześniej zrealizują postanowienia ugody mediacyjnej.

Kiedy sąd zatwierdza ugodę zawartą w mediacji

Jeśli chcesz, aby sąd zatwierdził ugodę zawartą przed mediatorem w mediacji prywatnej, powinieneś złożyć do sądu wniosek o zatwierdzenie takiej ugody. Wniosek składasz do sądu, który byłby właściwy dla rozpoznania sprawy, gdybyś zamiast na mediację zdecydował się na złożenie pozwu w sądzie.

Mediator nie może złożyć za strony wniosku o zatwierdzenie ugody przez sąd. Zdarza się, że dla usprawnienia procedury – w szczególności jeśli stronom zależy na czasie – wniosek o zatwierdzenie ugody mediacyjnej podpisany przez strony wysyłany jest do sądu (składany w biurze podawczym) wraz z protokołem z mediacji oraz zawartą pomiędzy stronami ugodą mediacyjną. W innych przypadkach mediator składa protokół z mediacji po uzyskaniu od stron informacji, że do danego sądu został złożony wniosek o zatwierdzenie ugody mediacyjnej. Jeśli mediator tego nie zrobi, sąd może go wezwać do złożenia stosownych dokumentów.

Pamiętaj! Jeśli zależy ci na uzyskaniu tytułu wykonawczego, aby móc złożyć do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji, poczekaj ze złożeniem wniosku o zatwierdzenie ugody do czasu upływu terminu, w którym strona zobowiązana powinna wykonać postanowienia ugody mediacyjnej. Sąd wcześniej nie będzie mógł nadać ugodzie klauzuli wykonalności, a ty – wszcząć egzekucji.

Sąd może odmówić zatwierdzenia lub nadania klauzuli wykonalności ugodzie mediacyjnej zarówno w całości, jak i w części. Taka sytuacja będzie miała miejsce, gdy ugoda:

• jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego
• zmierza do obejścia prawa
• jest niezrozumiała
• zawiera sprzeczności.

Pamiętaj! Mediator nie musi być prawnikiem, a nawet jeśli jest, to jako mediator nie świadczy usług prawnych.

Aby zminimalizować ryzyko odmowy zatwierdzenia ugody przez sąd przed jej podpisaniem, zadbaj o to, aby zobaczył ją prawnik. Druga strona także może to zrobić i już na gruncie uzgodnionej treści projektu ugody mediacyjnej być może niezbędne będzie jeszcze uzgodnienie w mediacji ostatecznego brzmienia ugody. Często jednak ten etap polega na wymianie maili pomiędzy stronami. Istotne jest jednak, aby także w tym etapie brał udział mediator – na wypadek gdyby okazało się, że brak porozumienia w zakresie kwestii prawnych może przekreślić szanse na podpisanie ugody przez strony.

Czy w mediacji można rozwiązać spór z podmiotem publicznym

Jeśli drugą strony umowy jest podmiot publiczny albo Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego (miasta/gminy), w obliczu trudności w realizacji umowy często możesz usłyszeć, że nie ma możliwości porozumienia się w jakimkolwiek zakresie ze względu na przepisy ustawy o finansach publicznych i dyscyplinę finansów publicznych. Oczywiście jest to prawda. Jednak nawet w obliczu tych reżimów prawnych możliwe jest zawarcie ugody w sporach cywilnych.

Każdorazowo w obliczu możliwości polubownego zakończenia sporu, a więc także mediacji, podmiot publiczny powinien ocenić skutki zawarcia takiej ugody z uwzględnieniem okoliczności sprawy – w szczególności zasadności spornych żądań, możliwości ich zaspokojenia i przewidywanego czasu trwania oraz kosztów postępowania sądowego albo arbitrażowego. Taki podmiot powinien sprawdzić, co będzie dla niego korzystniejsze.

Gdybyś znalazł się w sporze z podmiotem publicznym, a reprezentujące go osoby na propozycję porozumienia się poza sądem użyją argumentu dyscypliny finansów publicznych, spróbuj zwrócić im uwagę, że rozpoznanie sporu przez sąd może być dla nich mniej korzystne niż zawarcie ugody mediacyjnej (na przykład niezrealizowanie przez ciebie umowy i wszczęcie przeciwko tobie sporu sądowego spowoduje, że przed zakończeniem tego sporu będziesz zmuszony do podjęcia działań, które mogą mieć wpływ na wyegzekwowanie należnego roszczenia). Brak ugody w sytuacji realnego zagrożenia niewyegzekwowania roszczeń w przyszłości może być podstawą do stwierdzenia, że doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych.

Wykonanie wiążącej ugody – a taka będzie po zatwierdzeniu przez sąd – nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych i nie pociąga za sobą odpowiedzialności kierowników jednostek podejmujących decyzję w tym zakresie.

Dlaczego warto zdecydować się na mediację prywatną

Warto zdecydować się na mediację prywatną, ponieważ:

• mediacja sprzyja budowaniu zaufania niezbędnego dla dalszej współpracy
• obecność mediatora pozwala, z jednej strony, na swobodną, ale z drugiej kontrolowaną wymianę zdań. Mediator czuwa nad tym, aby język i kultura wypowiedzi sprzyjały szukaniu porozumienia
• w mediacji masz możliwość usłyszenia racji drugiej strony, ale także zaprezentowania swoich
• w mediacji możesz brać udział także zdalnie, łącząc się z mediatorem i pozostałymi stronami zdalnie przez internet lub telefon
• w ramach jednej mediacji możesz rozwiązać kilka spraw
• możesz ograniczyć zaangażowanie prawników, co wpływa na koszt obsługi sporu
• w sprawach, o których niekoniecznie powinni wiedzieć inni kontrahenci czy podmioty, masz możliwość rozwiązania sporu w poufności, bez potrzeby angażowania sądu, którego posiedzenia i rozprawy co do zasady są jawne
• jako wierzyciel możesz skorzystać z dobrodziejstwa przerwania biegu terminu przedawnienia roszczeń
• koszty mediacji są niższe od kosztów postępowania sądowego
• często szybciej niż w sądzie rozwiążesz problem albo uzyskasz tytuł wykonawczy umożliwiający wszczęcie egzekucji
• wniosek do sądu o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie umowy o mediację nie podlega opłacie
• w przypadku braku porozumienia w mediacji zawsze możesz złożyć pozew do sądu
• jeżeli jako powód załączysz do pozwu protokół z mediacji, w której nie doszło do zawarcia ugody, opłata od pozwu zostanie obniżona o 2/3, nie więcej jednak niż o 400 złotych.