Szkolenia BHP

Najważniejsze zasady dotyczące szkoleń

Na pracodawcy ciąży wiele obowiązków w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Należą do nich między innymi:

• prowadzenie systematycznych szkoleń pracowników w zakresie bhp
• zaznajamianie pracowników z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanych przez nich prac
• wydawanie szczegółowych instrukcji i wskazówek dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy
• dostarczenie pracownikowi nieodpłatnie środków ochrony indywidualnej oraz informowanie o sposobach posługiwania się tymi środkami.

W przypadku przyjmowania nowego pracownika do pracy masz obowiązek:

• zapewnić pracownikowi przeszkolenie w zakresie BHP przed dopuszczeniem go do pracy. Odbycie szkolenia ogólnego i na stanowisku pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika
• zapoznać pracownika z oceną ryzyka zawodowego oraz zasadami ochrony przed zagrożeniami.

Ważne! Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Szkolenia odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Obowiązkiem pracownika jest potwierdzić na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami BHP.

Przeczytaj więcej o ocenie ryzyka zawodowego.

Pamiętaj!

• Pracodawca powinien odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków.
• Nie wolno dopuścić pracownika do wykonywania pracy, jeśli nie posiada wymaganych kwalifikacji i umiejętności, a także nie zna przepisów oraz zasad BHP.
• Szkolenia wstępne i okresowe dotyczące BHP zapewnia pracodawca.
• Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.
• Szkolenia odbywają się na koszt pracodawcy w godzinach pracy pracownika.
• Brak wdrożenia odpowiednich zasad BHP w firmie może być karany grzywną od 1000 zł do 30 000 zł. Karę poniesie ten, kto będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
• Poważne naruszenie przepisów lub zasad BHP przez pracownika może być powodem rozwiązania z pracownikiem umowy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia.
• Jeśli jako pracodawca zaniedbasz obowiązki BHP, pracownik ma prawo do rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym (bez wypowiedzenia).

Przeczytaj:

• jakie są obowiązki pracodawcy z zakresu BHP
• kiedy pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia .

Szkolenie wstępne

Szkolenie wstępne jest przeprowadzane przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

Obejmuje instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy.

Odbycie instruktażu ogólnego i stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, przechowywanej w aktach osobowych pracownika. Wzór karty szkolenia wstępnego jest określony w załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Instruktaż ogólny ma zapewnić znajomość podstawowych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zawartych:

• w Kodeksie pracy i układach zbiorowych pracy
• w regulaminach pracy
• w przepisach oraz zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących w zakładzie pracy
• w zasadach udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

Instruktaż ogólny, przed dopuszczeniem do pracy, dotyczy:

• nowo zatrudnianych pracowników
• studentów odbywających praktykę
• uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu.

Instruktaż stanowiskowy ma zapewnić zaznajomienie pracowników z:

• czynnikami środowiska pracy (wszystkimi występującymi na danym stanowisku, mogącymi prowadzić do wypadków w pracy lub chorób zawodowych: niebezpiecznymi, szkodliwymi, uciążliwymi i psychospołecznymi) występującymi na stanowiskach pracy
• ryzykiem zawodowym wynikającym z wykonywanej pracy
• sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki
• metodami bezpiecznego wykonywania pracy.

Przeczytaj więcej o ocenie ryzyka zawodowego.

Instruktaż stanowiskowy przed dopuszczeniem do pracy na określonym stanowisku dotyczy:

• pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym jest narażony na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych
• pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa wyżej
• ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy odbywa instruktaż stanowiskowy na każdym z nich.

Szkolenia okresowe

Szkolenie okresowe ma aktualizować i ugruntować wiedzę oraz umiejętności dotyczące BHP, a także zaznajomić z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi z tej dziedziny.

Szkolenie okresowe odbywają:

• pracodawcy, kierownicy, mistrzowie i brygadziści
• pracownicy na stanowiskach robotniczych
• pracownicy na stanowiskach inżynieryjno-technicznych, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji
• pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz inne osoby wykonujące zadania tej służby
• pracownicy na stanowiskach administracyjno-biurowych
• inni pracownicy, których praca wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie BHP.

Pierwsze szkolenie okresowe pracodawca i inne osoby kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści, powinni odbyć w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach. Pozostali pracownicy w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku.

Szkolenie okresowe może być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostkę organizacyjną prowadzącą działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy:

• placówkę kształcenia ustawicznego i centrum kształcenia zawodowego, szkołę ponadpodstawową
• podmiot z systemu szkolnictwa wyższego i nauki
• stowarzyszenie, którego celem statutowym jest działalność związana z bezpieczeństwem i higieną pracy
• przedsiębiorcę prowadzącego działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szkolenie okresowe kończy się egzaminem sprawdzającym przyswojenie przez uczestnika szkolenia wiedzy objętej programem szkolenia oraz umiejętności wykonywania lub organizowania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Potwierdzeniem ukończenia z wynikiem pozytywnym szkolenia okresowego jest zaświadczenie wydane przez organizatora szkolenia.

Odpis zaświadczenia jest przechowywany w aktach osobowych uczestnika szkolenia. Wzór zaświadczenia jest określony w załączniku nr 3 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szkolenie okresowe należy przeprowadzić:

• co najmniej raz w roku – dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach, na których wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne
• raz na 3 lata – dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych
• raz na 5 lat – dla pracodawców oraz innych osób kierujących pracownikami, w szczególności kierowników, mistrzów i brygadzistów; pracowników na stanowiskach inżynieryjno-technicznych, w tym projektantów, konstruktorów maszyn i innych urządzeń technicznych, technologów i organizatorów produkcji; pracowników służby BHP i innych osób wykonujących zadania tej służby; pracowników, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne oraz pracowników, których praca wiąże się z odpowiedzialnością w zakresie BHP
• raz na 6 lat – dla pracowników na stanowiskach administracyjno-biurowych.

Szkolenie okresowe pracownika nie jest wymagane w przypadku pracownika zatrudnionego na stanowisku administracyjno-biurowym, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej, znajduje się w grupie, dla której ustalono kategorię ryzyka nie wyższą niż trzecia w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, chyba że z oceny ryzyka zawodowego, którą opracowuje i dokumentuje pracodawca, wynika, że jest to konieczne.

Gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajdzie się w grupie działalności o kategorii ryzyka wyższej niż trzecia w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych lub z oceny ryzyka zawodowego wyniknie taka konieczność, pracodawca jest obowiązany przeprowadzić szkolenie okresowe pracownika w zakresie BHP w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia ustalenia wyższej kategorii ryzyka.

Ze szkolenia okresowego można zwolnić osoby, które:

• przedstawią aktualne zaświadczenie o odbyciu wymaganego szkolenia okresowego w okresie ważności ostatniego szkolenia u innego pracodawcy
• w terminie wskazanym powyżej odbyły szkolenie okresowe wymagane dla osób zatrudnionych na stanowiskach należących do innej grupy stanowisk, jeżeli zakres tematyczny programu szkolenia na stanowisku dotychczasowym odpowiada programowi szkolenia obowiązującego na nowym stanowisku pracy.

Programy szkoleń

Programy szkoleń wstępnych i okresowych, określające szczegółową tematykę, formy realizacji i czas trwania szkolenia dostosowane do poszczególnych grup stanowisk opracowuje pracodawca lub, w porozumieniu z pracodawcą, jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, na podstawie ramowych programów szkolenia.

Programy szkoleń pracowników przechowuje pracodawca.

Ramowe programy szkolenia są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.