Ocena ryzyka zawodowego
Właściwa ocena i dokumentacja ryzyka zawodowego to podstawa zachowania bezpieczeństwa i higieny pracy, stosowania profilaktyki, zapobiegania zagrożeniom, budowania odpowiednich programów szkoleniowych, odpowiedniej polityki informacyjnej i bezpiecznej organizacji pracy.
Ogólne zasady zapobiegania wypadkom i chorobom związanym z pracą
Pracodawca jest zobowiązany ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko. Do jego obowiązków należy także informowanie pracowników o ryzyku zawodowym, z którym wiąże się wykonywana praca, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Pracodawca realizuje obowiązek zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności przez zapobieganie zagrożeniom związanym z wykonywaną pracą, właściwą organizację pracy, stosowanie koniecznych środków profilaktycznych oraz informowanie i szkolenie pracowników.
Najważniejsze zadania pracodawcy w zakresie zapobiegania wypadkom i chorobom związanym z pracą, które muszą być obowiązkowo realizowane, to:
- zapobieganie zagrożeniom
- ocena ryzyka zagrożeń, których nie da się wykluczyć
- likwidowanie zagrożeń u źródeł
dostosowanie warunków i procesów pracy do możliwości pracownika, w szczególności przez:
- odpowiednie projektowanie i organizowanie stanowisk pracy
- dobór maszyn i urządzeń technicznych oraz narzędzi pracy
- dobór metod produkcji i pracy – z uwzględnieniem zmniejszenia uciążliwości pracy
- ograniczenie pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie
- ograniczenie negatywnego wpływu pracy monotonnej na zdrowie pracowników
- stosowanie nowych rozwiązań technicznych
- zastępowanie niebezpiecznych procesów technologicznych, urządzeń, substancji i innych materiałów bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi
- nadawanie priorytetu środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej
- instruowanie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Elementy oceny ryzyka zawodowego i cele profilaktyki
Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy pracy, w szczególności przy doborze:
- wyposażenia stanowisk i miejsc pracy
- stosowanych substancji i preparatów chemicznych
- stosowanych substancji biologicznych, rakotwórczych, mutagennych
- sposobu organizacji i wykonywania pracy
- innych czynników środowiska pracy.
Środki profilaktyczne, metody i organizacja pracy stosowane w następstwie oceny ryzyka zawodowego powinny:
- zapewnić zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników
- być zintegrowane z działalnością prowadzoną przez pracodawcę na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy.
Dokumentacja oceny ryzyka i profilaktyki
Pracodawca prowadzi dokumentację oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanych środków profilaktycznych.
Dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien uwzględniać w szczególności:
opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:
- stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów
- wykonywanych zadań
- niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy występujących na stanowisku
- stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej
- osób pracujących na tym stanowisku
- wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko
- datę przeprowadzonej oceny oraz dane osób dokonujących oceny.
Ważne! Potwierdzenie poinformowania pracownika o ryzyku zawodowym powinno zostać włożone do części B akt osobowych.