Jak wycofać środek trwały z firmy na cele prywatne

Kiedy wycofanie środka trwałego podlega VAT

Jeśli w firmie wykorzystujesz środki trwałe i prowadzisz ich ewidencję, masz prawo wycofać te składniki majątkowe na swoje cele prywatne.

Dotyczy to zarówno maszyn, urządzeń, samochodów, jak i nieruchomości.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się także nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa (przekazanie do majątku osobistego), w szczególności:

• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
• wszelkie inne darowizny
• jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, jeżeli przysługiwało ci prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu środka trwałego, to przekazanie go do majątku osobistego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki podatku.

Korekta VAT przy wycofaniu środka trwałego

Przy wycofaniu środka trwałego na cele prywatne możesz mieć obowiązek skorygowania VAT odliczonego przy nabyciu.

W przypadku środków trwałych korekty dokonuje się w przypadku wycofania tego przed upływem:

• 10 lat w przypadku dla nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów
• 5 lat w przypadku środków trwałych o wartości początkowej powyżej 15 000 zł
• 1 roku w przypadku środków trwałych o wartości początkowej poniżej 15 000 zł.

Upływ terminów liczysz od roku, w którym środki trwałe zostały oddane do użytkowania.

Przykład

Pani Ewa kupiła lokal użytkowy w 2017 roku za 492 000 zł (400 0000 zł plus 92 000 zł VAT). Przy nabyciu skorzystała z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wykorzystywała lokal na siedzibę swojego biura. Na początku 2023 roku przekazała lokal na cele osobiste. Przekazanie lokalu jest zwolnione z VAT, ponieważ upłynęły 2 lata od pierwszego zasiedlenia. Jednak pani Ewa ma obowiązek skorygowania podatku naliczonego. Korekta obejmie 4/10 kwoty podatku odliczonego przy nabyciu, czyli 36 800 zł (9 200 zł x 4).

Przykład

Pan Karol kupił w styczniu 2022 roku maszynę do swojej firmy o wartości 19 680 złotych (16 000 zł plus 3 680 zł VAT) i skorzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego. W lipcu 2023 roku wycofał maszynę do swojego majątku prywatnego. Pan Karol ma obowiązek skorygowania podatku naliczonego. Korekta obejmie 4/5 kwoty podatku odliczonego przy nabyciu, czyli 2 944 zł (736 zł x 4). Pan Karol musi dokonać korekty w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty (a więc styczeń 2024 rok).

W przypadku samochodów korekty dokonuje się, jeśli samochód został wycofany z działalności gospodarczej przed upływem:

• 60 miesięcy - przy wartości samochodu powyżej 15 000 zł
• 12 miesięcy - przy wartości samochodu poniżej 15 000 zł.

Upływ terminów liczysz od miesiąca, w którym samochód został nabyty, importowany lub oddany do użytkowania

Przykład

Pan Antoni kupił w styczniu 2022 roku samochód o wartości 73 800 zł (60 000 zł netto plus 13 800 zł VAT) na cele mieszane (firmowe i osobiste). Przysługiwało mu prawo do odliczenia 50 proc. VAT, czyli 6 900 zł. W styczniu 2023 roku wycofał auto z działalności na cele prywatne. Aby ustalić wartość, o jaką może skorygować VAT, należy najpierw ustalić długość okresu korekty. Wartość początkowa samochodu przekracza 15 tys. zł, więc okres korekty wynosi 60 miesięcy licząc od miesiąca, w którym został nabyty. Ponieważ Panu Antoniemu nie przysługiwało pełne odliczenie VAT przy zakupie, o nieodliczoną kwotę podatku VAT będzie mógł skorygować VAT należny z tytułu przekazania samochodu na cele prywatne, w proporcji do pozostałego okresu korekty. Aby wyliczyć kwotę korekty, należy podzielić przez 60 miesięcy kwotę nieodliczonego VAT i pomnożyć przez liczbę miesięcy pozostającą do końca okresu korekty.

Do końca okresu korekty pozostało 48 miesięcy.

6 900 zł / 60 = 115 zł

115 zł x 48 = 5 520 zł.

Pan Antoni może zwiększyć wartość podatku naliczonego o kwotę 5 520 zł, w deklaracji za okres, w którym przekazał pojazd na cele prywatne. Załóżmy, że wartość rynkowa auta w momencie wycofania wynosi 49 200 zł (40 000 zł netto plus 9200 zł VAT). Pan Antoni zapłaci 3 680 zł podatku VAT (9 200 zł – 5 520 zł).

Jeśli przy nabyciu samochodu nie przysługiwało ci prawo do odliczenia VAT, przy jego wycofaniu na cele prywatne nie masz obowiązku naliczenia i zapłaty VAT.

Kiedy od wycofania środka trwałego trzeba płacić PIT

Przekazanie środka trwałego na cele prywatne nie wywołuje skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie będziesz zobowiązany do zapłaty podatku PIT, ponieważ przeniesienie nie stanowi zbycia składnika majątkowego i nadal pozostajesz właścicielem.

Przychód powstanie natomiast w momencie, gdy sprzedajesz przedmiot wycofany z działalności gospodarczej przed upływem 6 lat licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w który miało miejsce wycofanie.

Jeżeli środek trwały w momencie wycofania nie został całkowicie zamortyzowany, to ostatniego odpisu dokonujesz w miesiącu wycofania. Pozostała, nieumorzona część stanowić będzie koszt uzyskania przychodu w momencie sprzedaży środka trwałego dokonanej przed upływem 6 lat.

Przykład

Pan Artur kupił maszynę w sierpniu 2020 roku za 12 000 zł. Wprowadził ją do ewidencji środków trwałych i od września 2020 roku rozpoczął naliczanie odpisów amortyzacyjnych po 300 zł miesięcznie (30% rocznie). Stosował amortyzację przez 18 miesięcy, do końca lutego 2022 r., kiedy wycofał maszynę z działalności gospodarczej. Suma odpisów amortyzacyjnych wyniosła 5 400 zł.

Teraz chce sprzedać maszynę za 7 000 zł. Koszty uzyskania przychodu wyniosą 6 600 zł (12 000 zł – 5 400 zł). Dochód do opodatkowania wyniesie 400 zł (7 000 zł – 6 600 zł).

Jak udokumentować wycofanie środka trwałego

Przy wycofaniu środka trwałego musisz:

• wykreślić przedmiot wycofania z ewidencji środków trwałych
• przygotować protokół likwidacji lub dokument LT (likwidacja środka trwałego) z zaznaczeniem wycofania środkach na cele osobiste podatnika
• przygotować dokument stanowiący podstawę do wykazania podatku VAT w rejestrze sprzedaży VAT (przy obowiązku zapłaty VAT)
• sporządzić protokół przekazania.

Protokół przekazania środka trwałego powinien zawierać:

• datę sporządzenia protokołu (dzień przekazania środka)
• dane przedsiębiorcy – nazwa, adres, NIP
• określenie składnika majątku, który jest przekazywany – nazwa, numer w dotychczasowej ewidencji środków trwałych, inne dane, np. miejsce dotychczasowego użytkowania
• podpis przedsiębiorcy
• dane dotyczące opodatkowania VAT (czy przekazanie środka trwałego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i według jakiej stawki).

Pamiętaj! Protokół jest częścią dokumentacji księgowej twojej firmy.