Jak zmienić kapitał zakładowy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Kapitał zakładowy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Kapitał zakładowy to majątek, który wnoszą wspólnicy tworzący daną spółkę. Mogą to być środki pieniężne lub inne wartości, na przykład nieruchomości lub wierzytelności.

Minimalna wysokość kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 5 tys. zł.

Każdy wspólnik ma obowiązek wniesienia wkładu na pokrycie kapitału zakładowego – w ten sposób staje się posiadaczem udziałów w spółce.

Wkłady pieniężne można wnieść na dwa sposoby:

• w formie bezgotówkowej - przelewem na rachunek bankowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
• gotówką.

Pamiętaj! Wkładem pieniężnym może być wyłącznie kwota wyrażona w złotych polskich.

Wartość kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest równa sumie nominalnej wartości udziałów wspólników. Udziały z kolei dzielą się na te o równej i nierównej wartości nominalnej. Umowa spółki powinna określać, czy wspólnik może mieć tylko jeden czy więcej udziałów. Jeżeli umowa przewiduje, że wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wtedy wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i niepodzielne.

Ważne! Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych.

Kapitał zakładowy powinien być pokryty w całości przed złożeniem wniosku o rejestrację spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Potwierdzeniem opłacenia kapitału zakładowego jest oświadczenie członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o opłaceniu wkładów. Te oświadczenie trzeba dołączyć do wniosku o wpis spółki do KRS.

Podwyższenie kapitału zakładowego

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kapitał zakładowy może zostać podwyższony z wielu powodów. Podwyższenie może być efektem:

• dofinansowania majątku spółki przez wspólników
• zwiększenia zdolności kredytowej spółki
• potrzeby budowy zaufania wśród kontrahentów co do wypłacalności spółki
• spłaty wierzytelności wspólników lub wierzycieli spółki w wyniku zamiany wierzytelności na udziały w spółce
• wstąpienia do spółki nowych wspólników, którzy nabywają nowo utworzone udziały w zamian za wkłady wnoszone do spółki.

W praktyce kapitał zakładowy można podwyższyć zwiększając wartość nominalną udziałów lub tworzą nowe udziały. Utworzenie nowych udziałów umożliwia włączenie do spółki nowych wspólników.

Podwyższenie kapitału zakładowego może być sfinansowane z dwóch źródeł:

• z wkładów pieniężnych lub niepieniężnych wniesionych przez wspólników – wtedy następuje podwyższenie kapitału zakładowego i powiększenie majątku spółki; jest to forma dokapitalizowania, która daje możliwość włączenia do spółki nowych wspólników
• ze środków własnych spółki pochodzących z kapitału zapasowego lub kapitałów (funduszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki; w tym przypadku nie zmienia się majątek spółki (te kapitały były już uprzednio w posiadaniu spółki), a przesunięciu ulegają jedynie pozycje w bilansie spółki; w tym przypadku nowe udziały mogą objąć jedynie dotychczasowi wspólnicy spółki.

Podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki lub na skutek zmiany umowy spółki.

Podwyższenie kapitału zgodnie z umową spółki

Żeby podwyższenie kapitału mogło nastąpić na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki, ta umowa musi określać maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego oraz jego termin (na przykład: „ciągu 3 lat od dnia zawarcie umowy”).

Kapitał zakładowy zostanie skutecznie podniesiony, jeżeli zgromadzenie wspólników podejmie uchwałę w tym zakresie bezwzględną większością głosów oraz wszyscy dotychczasowy wspólnicy złożą oświadczenia o objęciu nowych udziałów.

Podjęcie uchwały nie wymaga wizyty u notariusza, wystarczy zwykła forma pisemna. Z kolei oświadczenia o objęciu nowych udziałów powinny mieć formę pisemną pod rygorem nieważności. Objęcie nowych udziałów następuje poprzez wniesienie wkładów pieniężnych lub niepieniężnych.

Pamiętaj! Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego może zostać podjęta w trybie obiegowym, na przykład korespondencyjnie, bez odbywania posiedzenia wspólników.

Jeżeli nie wszyscy wspólnicy obejmą udziały w kapitale zakładowym spółki, to podwyższenie kapitału nie dochodzi do skutku. Oznacza to, że nowe udziały w kapitale podwyższonym, na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki, mogą objąć tylko dotychczasowi wspólnicy, proporcjonalnie do przysługujących im udziałów.

Przykład

Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o nazwie Alfa zawiera zapis: „Podwyższanie kapitału zakładowego do kwoty 60 tys. zł w terminie do końca 2023 roku nie stanowi zmiany umowy Spółki”. Zgromadzenie wspólników w dniu 15 października 2020 roku podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki do kwoty wskazanej w umowie spółki, czyli do kwoty 60 tys. zł. Ta uchwała nie wymagała zmiany umowy spółki.

Podwyższenie kapitału zakładowego na mocy zmiany umowy spółki

Jeżeli umowa spółki nie zawiera postanowień o zwiększeniu kapitału zakładowego, podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany umowy spółki.

Zmiana umowy wymaga uchwały wspólników podjętej większością co najmniej 2/3 głosów i umieszczonej w protokole notarialnym.

Pamiętaj! Umowa spółki może przewidywać bardziej rygorystyczne warunki do podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego, na przykład wymagać większości 3/4 głosów.

W ten sposób powstają nowe udziały w spółce, a dotychczasowi wspólnicy mają pierwszeństwo do ich objęcia proporcjonalnie do dotychczasowych udziałów. Zarząd spółki wysyła wezwanie do objęcia tych udziałów jednocześnie do wszystkich wspólników.

Dotychczasowi wspólnicy powinni objąć udziały w ciągu miesiąca od dnia wezwania do jego wykonania. Jeśli któryś ze wspólników nie obejmie udziałów, podwyższenie kapitału nie dochodzi do skutku.

Ważne! Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego, która zmienia umowy spółki, może wyłączać prawo pierwszeństwa dotychczasowych wspólników do objęcia nowych udziałów. Dzięki temu do spółki będą mogli nowi wspólnicy. Muszą się jednak na to zgodzić ci wspólnicy, których to wyłączenie dotyczy.

Spółki, które powstały w trybie S24 mogą podwyższyć kapitał zakładowy zmieniając umowę spółki na wzorcu udostępnionym w S24, pod warunkiem jednak że nie dokonały jakichkolwiek zmian w umowie spółki poza S24.

Uchwały o zmianie umowy spółki w trybie S24 nie musi być podjęta podczas formalnego zgromadzenia wspólników – wystarczy oddanie głosu przez wszystkich wspólników.

Pamiętaj! Wkłady na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego, jeżeli podwyższenie zostało przeprowadzone w trybie S24, mogą być wkładami wyłącznie pieniężnymi.

Jak zgłosić podwyższenia kapitału zakładowego

Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga wpisu do KRS – tylko wówczas jest skuteczne. Zmianę kapitału musi zgłosić zarząd spółki w terminie 6 miesięcy od podjęcia uchwały. Jeżeli podwyższenie nie zostanie zgłoszone w tym czasie, sąd rejestrowy odmówi zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.

Zgłoszenie składa się elektronicznie:

• na Portalu Rejestrów Sądowych

• na portalu S24, pod warunkiem, że:

  • umowa spółki została zawarta na wzorcu umowy i nie była zmieniana w sposób tradycyjny
  • podwyższenie kapitału zakładowego zostanie pokryte wyłącznie wkładami pieniężnymi.

Do zgłoszenia składanego na Portalu Rejestrów Sądowych należy dołączyć:

• uchwałę zgromadzenia wspólników o podwyższeniu kapitału zakładowego
• oświadczenie wspólników o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym (niewymagane w przypadku podwyższenia kapitału ze środków własnych spółki), w formie aktu notarialnego lub w formie pisemnej w przypadku podwyższenia na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki
• oświadczenie o przystąpieniu do spółki, jeżeli udziały obejmuje podmiot, który nie był dotychczas wspólnikiem, w formie aktu notarialnego
• oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony kapitał zakładowy zostały w całości wniesione (niewymagane w przypadku podwyższenia kapitału ze środków własnych spółki)
• nową listę wszystkich wspólników (imię i nazwisko lub firma wspólnika/wspólników oraz liczba i wartość nominalna udziałów każdego ze wspólników) podpisaną przez wszystkich członków zarządu
• jednolity tekst umowy spółki, w przypadku gdy podwyższenie kapitału zakładowego wymagało zmiany umowy spółki.

Ważne! W przypadku zmian w umowie spółki dokonywanych w trybie S24, wniosek do KRS o zmianę tych danych składa się również w tym systemie.

Opłata za zmianę wpisu wynosi:

• 250 zł, jeżeli zmiana jest zgłaszana na Portalu Rejestrów Sądowych
• 200 zł, jeżeli zmiana jest zgłaszana w S24
• 100 zł – za ogłoszenie w „Monitorze Sądowym i Gospodarczym”.

Przeczytaj:

• jak zmienić dane w rejestrze przedsiębiorców KRS
• jak wnieść opłatę od wniosków składanych do Wydziałów KRS.

Opodatkowanie podwyższenia kapitału zakładowego

Podwyższenie kapitału zakładowego spółki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilno-prawnych (PCC).

Stawka PCC wynosi 0,5% od podstawy opodatkowania, stanowiącej wartość, o którą zwiększono kapitał zakładowy. Podstawę opodatkowania zmniejsza się o koszty związane z procedurą podwyższenia kapitału zakładowego, czyli o kwotę wynagrodzenia z podatkiem VAT pobranym przez notariusza i kwotę opłat związanych z rejestracją zmian w KRS.

Podatek należy rozliczyć z urzędem skarbowym w terminie 14 dni od dnia podjęcia uchwały wspólników w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego. W niektórych przypadkach przepisy dopuszczają zwolnienie z PCC. Na przykład podwyższenia kapitału zakładowego w części dotyczącej wartości, o którą obniżono kapitał zakładowy w następstwie strat poniesionych przez spółkę kapitałową, pod warunkiem, że podwyższenie kapitału zakładowego następuje w okresie 4 lat po jego obniżeniu.

Przeczytaj więcej o podatku od czynności cywilnoprawnej.

Obniżenie kapitału zakładowego

Obniżenie kapitału zakładowego może być spowodowane różnymi czynnikami, w szczególności tym, że:

• kapitał określony przez wspólników w umowie spółki okazał się zbyt wysoki w stosunku do prowadzonej przez spółkę działalności – wspólnicy mogą zdecydować o obniżeniu kapitału zakładowego i dokonaniu wypłat ze środków uzyskanych wskutek dokonania takiego obniżenia lub mogą zdecydować o utworzeniu z tych środków kapitału zapasowego lub rezerwowego spółki
• konieczne jest dostosowanie wysokości kapitału zakładowego do rzeczywistej wartości wniesionych wartości niepieniężnych. Zazwyczaj dzieje się tak, gdy wysokość aportu została zawyżona i – w efekcie – nie cały kapitał został pokryty
• spółka przynosząca straty wyrównuje bilans
• zmienił się skład osobowy wspólników – umorzono udziały niektórych wspólników.

Obniżenie kapitału zakładowego następuje poprzez umorzenie udziałów albo zmniejszenie wartości nominalnej udziałów.

Ważne! Umorzenie udziałów nie zawsze musi być równoznaczne z obniżeniem kapitału zakładowego. Obniżenie takie nie jest wymagane, gdy następuje z czystego zysku.

W przypadku zmniejszenia wartości nominalnej udziałów, nie zmienia się liczba dotychczasowych udziałów w spółce. Zmniejszenie wartości nominalnej udziałów o równej wartości następuje o tę sama wartość w odniesieniu do wszystkich udziałów w tej spółce.

Ważne! Kapitał zakładowy po obniżeniu nie może mieć wartości mniejszej niż 5000 zł, chyba że jednocześnie z obniżeniem kapitału zakładowego następuje jego podwyższenie. Wartość nominalna udziału nie może zostać obniżona poniżej 50 zł.

Obniżenie kapitału zakładowego wymaga zmiany umowy spółki, w uchwale która ma formę aktu notarialnego. Za podjęciem takiej uchwały musi głosować co najmniej 2/3 wspólników.

Uchwała wspólników powinna określać kwotę, o jaką obniżany jest kapitał zakładowy w spółce, a ponadto wskazywać sposób, w jaki obniżenie faktycznie zostanie dokonane.

Pamiętaj! Umowy spółki nie trzeba zmienić, jeżeli obniżenie kapitału zakładowego następuje poprzez umorzenie udziałów w związku ze zdarzeniem przewidzianym w umowie spółki. W takim przypadku uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego może podjąć zarząd. Uchwała zarządu o obniżeniu kapitału zakładowego w związku z wystąpieniem zdarzenia określonego umową spółki wymaga umieszczenia w protokole sporządzonym przez notariusza.

Zdarzenia, które mogą powodować umorzenie udziałów, to na przykład:

• niespełnienie w terminie umówionego świadczenia wobec spółki
• podjęcie przez wspólnika będącego jednocześnie członkiem zarządu – wbrew zakazowi wynikającego z umowy – działalności konkurencyjnej
• wyrządzenie przez wspólnika szkody spółce poprzez ujawnienie informacji poufnych spółki.

Spółki, które powstały w trybie S24, mogą obniżyć kapitał zakładowy zmieniając umowę spółki na wzorcu umowy udostępnionym w S24, pod warunkiem, że nie dokonywały żadnych zmian w umowie spółki poza S24.

Uchwała o zmianie umowy spółki w trybie S24 nie musi być podjęta podczas formalnego zgromadzenia wspólników – wystarczy oddanie głosu przez wszystkich wspólników.

Ważne! Wszyscy wierzyciele spółki powinni zostać powiadomieni o zamiarze obniżenia kapitału zakładowego spółki. Zawiadomienie trzeba zamieścić w „Monitorze Sądowym i Gospodarczym”. Wierzyciele mogą wnieść sprzeciw do obniżenia kapitału w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia zawiadomienia. Wierzyciele, którzy we wskazanym terminie zgłosili sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni. Sprzeciw wierzycieli będzie skuteczny, pod warunkiem, że wierzytelność powstała przed ogłoszeniem o planowanym obniżeniem kapitału zakładowego.

Zawiadomienie wierzycieli nie jest konieczne, gdy pomimo obniżenia kapitału zakładowego, wpłaty dokonane przez wspólników na kapitał zakładowy nie są im zwracane, a jednocześnie, wraz z obniżeniem kapitału zakładowego, następuje jego podwyższenie co najmniej do pierwotnej wysokości.

Jak zgłosić obniżenie kapitału zakładowego

Obniżenie kapitału zakładowego wymaga zmiany wpisu do KRS – tylko wówczas jest skuteczne. Dopiero z momentem dokonania rejestracji w KRS obniżenia kapitału zakładowego wspólnicy mogą otrzymać zwrot kwot pieniężnych, które im się należą w związku z obniżeniem.

Zmianę kapitału zgłasza zarząd spółki w terminie 6 miesięcy od podjęcia uchwały. Jeżeli w tym terminie zarząd nie zgłosi zmiany, sąd odmówi zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.

Zgłoszenie złożysz elektronicznie:

• na Portalu Rejestrów Sądowych
• na portalu S24, pod warunkiem, że umowa spółki została zawarta na wzorcu umowy i nie była zmieniana w sposób tradycyjny.

Do zgłoszenia składanego na Portalu Rejestrów Sądowych należy dołączyć:

• uchwałę zgromadzenia wspólników o obniżeniu kapitału zakładowego, a jeżeli umowa spółki stanowi, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników, wówczas należy załączyć oświadczenie wszystkich członków zarządu w formie aktu notarialnego o spełnieniu wszystkich warunków obniżenia kapitału zakładowego przewidzianych w przepisach prawnych, w umowie spółki oraz w uchwale o obniżeniu kapitału zakładowego
• dowody należytego wezwania wierzycieli
• oświadczenie wszystkich członków zarządu stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw wobec obniżenia kapitału zakładowego, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni
• listę wspólników (imię i nazwisko lub firma wspólnika/wspólników oraz liczba i wartość nominalna udziałów każdego ze wspólników) podpisaną przez zarząd według sposobu reprezentacji
• jednolity tekst umowy spółki – gdy obniżenie kapitału zakładowego wymagało zmiany umowy spółki.

Ważne! W przypadku zmian w umowie spółki dokonywanych w trybie S24, wniosek do KRS o zmianę tych danych składa się również w tym systemie.

Opłata za zmianę wpisu wynosi:

• 250 zł, jeżeli zmiana jest zgłaszana na Portalu rejestrów Sądowych
• 200 zł, jeżeli zmiana jest zgłaszana w S24
• 100 zł – za ogłoszenie w „Monitorze Sądowym i Gospodarczym”.

Przeczytaj:

• jak zmienić dane w rejestrze przedsiębiorców KRS
• jak wnieść opłatę od wniosków składanych do Wydziałów KRS.