Wpis na listę radców prawnych prawnika z Unii Europejskiej lub obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej posiadającego kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania zawodu

Celem procedury jest uzyskanie przez prawnika z Unii Europejskiej lub obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, posiadającego kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania zawodu, przy użyciu jednego z tytułów wskazanych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej wpisu na listę radców prawnych.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Procedura uzyskania wpisu na listę radców prawnych prawnika z Unii Europejskiej lub obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, posiadającego kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania zawodu, przy użyciu jednego z tytułów wskazanych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej.

W załączniku wskazano następujące tytuły:

• w Republice Austrii - Rechtsanwalt,
• w Królestwie Belgii - Avocat/Advocaat/Rechtsanwalt,
• w Bułgarii - Aдвокат,
• w Republice Chorwacji - Odvjetnik/Odvjetnica,
• w Republice Cypryjskiej - ∆ικηγóρoς,
• w Republice Czeskiej - Advokát,
• w Królestwie Danii - Advokat,
• w Republice Estońskiej - Vandeadvokaat,
• w Republice Finlandii - Asianajaja/Advocat,
• w Republice Francuskiej - Avocat,
• w Republice Greckiej - ∆ικηγóρoς,
• w Królestwie Hiszpanii - Abogado/Advocat/Advogad/Abokatu,
• w Królestwie Niderlandów - Advocaat,
• w Republice Irlandii - Barrister/Solicitor,
• w Republice Litewskiej - Advokatas,
• w Republice Łotewskiej - Zvērināts advokāts,
• w Wielkim Księstwie Luksemburga - Avocat,
• w Republice Federalnej Niemiec - Rechtsanwalt,
• w Republice Malty - Avukat/Prokuratur Legali,
• w Republice Portugalii - Advogado,
• w Rumunii - Avocat,
• w Republice Słowackiej - Advokát/Komerčný právnik,
• w Republice Słowenii - Odvetnik/Odvetnica,
• w Królestwie Szwecji - Advokat,
• w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej - Advocate/Barrister/Solicitor,
• w Republice Węgierskiej - Ügyvéd,
• w Republice Włoskiej - Avvocato.

Prawnik z Unii Europejskiej lub obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej, posiadający kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania zawodu przy użyciu jednego ze wskazanych tytułów, może być wpisany na listę radców prawnych, jeżeli:

1) korzysta w pełni z praw publicznych;

2) ma pełną zdolność do czynności prawnych;

3) jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego;

4) włada językiem polskim w mowie i w piśmie;

5) zda test umiejętności.

Jeżeli kwalifikacje zawodowe prawnika z Unii Europejskiej lub obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej zostały uzyskane w wyniku kształcenia, które w całości lub w przeważającej części miało miejsce poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, do wpisu na listę radców prawnych wymagane jest ponadto co najmniej trzyletnie wykonywanie zawodu przy użyciu jednego z tytułów, o których mowa wcześniej, potwierdzone przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które uznało te kwalifikacje.

TEST UMIEJĘTNOŚCI

Test umiejętności ogranicza się do sprawdzenia poziomu wiedzy zawodowej kandydata w celu oceny jego zdolności do wykonywania zawodu radcy prawnego, w porównaniu do wymagań stawianych radcom prawnym wykonującym zawody na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 

Test umiejętności dla kandydatów, którzy ubiegają się o wpis na listę radców prawnych, przeprowadzają komisje egzaminacyjne przy Ministrze Sprawiedliwości. 

W celu przeprowadzenia testu umiejętności, komisje egzaminacyjne sporządzają listę zagadnień ustaloną w wyniku porównania zakresu kształcenia wymaganego w Rzeczypospolitej Polskiej z zakresem kształcenia odbytego przez kandydata, których nie obejmuje posiadany przez niego dyplom lub inny dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji zawodowych. Test umiejętności obejmuje zagadnienia niezbędne do wykonywania zawodów radcy prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej, których znajomości kandydat nie wykazał. Wyboru zagadnień dokonuje się z uwzględnieniem posiadanych przez kandydata kwalifikacji zawodowych wymaganych w państwie członkowskim Unii Europejskiej do wykonywania zawodu przy użyciu jednego z tytułów wskazanych w ustawie.

Test umiejętności przeprowadzany jest w języku polskim i składa się z części pisemnej oraz ustnej. Część pisemna obejmuje opracowanie tematów, których nie obejmuje posiadany przez wnioskodawcę dyplom lub inny dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji zawodowych, ustalonych w wyniku porównania zakresu kształcenia wymaganego w Rzeczypospolitej Polskiej z zakresem kształcenia odbytego przez kandydata. Część ustna obejmuje zagadnienia dotyczące zasad organizacji i działania samorządu zawodowego, warunków wykonywania zawodu i zasad etyki zawodowej.

Warunkiem dopuszczenia do części ustnej testu umiejętności jest uzyskanie przez kandydata pozytywnej oceny z co najmniej jednego przedmiotu w części pisemnej. W przypadku uzyskania negatywnej oceny z obu przedmiotów w części pisemnej, cały test uważa się za niezdany. Komisja uznaje test umiejętności za zdany albo niezdany, biorąc pod uwagę oceny uzyskane przez kandydata z poszczególnych przedmiotów w części pisemnej i w części ustnej. Komisja uznaje test za niezdany, jeżeli kandydat uzyskał oceny negatywne z co najmniej dwóch przedmiotów. Uzyskanie przez kandydata oceny negatywnej z jednego przedmiotu nie stoi na przeszkodzie uznaniu testu umiejętności za zdany, jeżeli według komisji oceny uzyskane przez kandydata z pozostałych przedmiotów uzasadniają przekonanie, że jest on zdolny do wykonywania zawodu. Wynik testu umiejętności nie podlega zaskarżeniu. W razie niepomyślnego wyniku testu umiejętności, na wniosek kandydata złożony przed upływem dwóch tygodni od ogłoszenia wyników testu, test powtarza się tylko jeden raz, nie wcześniej jednak niż po upływie 6 miesięcy od zakończenia poprzedniego testu.

Rada okręgowej izby radców prawnych, właściwa do podjęcia uchwały w sprawie wpisu na listę radców prawnych zwalnia prawnika z Unii Europejskiej, na jego wniosek, od wymogu zdania testu umiejętności, jeżeli wykaże on, że przez okres co najmniej 3 lat wykonywał aktywnie i nieprzerwanie stałą praktykę w zakresie prawa obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym prawa Unii Europejskiej. Nieprzerwane wykonywanie stałej praktyki oznacza jej wykonywanie bez żadnych przerw, z wyjątkiem tych, które wynikają ze zdarzeń i wymogów życia codziennego. W celu wykazania aktywnego i nieprzerwanego wykonywania stałej praktyki, prawnik z Unii Europejskiej powinien załączyć do wniosku o zwolnienie z testu umiejętności listę prowadzonych spraw, ze wskazaniem ich sygnatury albo innego oznaczenia, przedmiotu, czasu trwania oraz podejmowanych w sprawie czynności. Właściwa rada okręgowej izby radców prawnych może wezwać prawnika z Unii Europejskiej do stawienia się osobiście w celu udzielenia dodatkowych informacji lub wyjaśnień odnośnie do wykonywania stałej praktyki.

Rada okręgowej izby radców prawnych na wniosek prawnika z Unii Europejskiej, może zwolnić go od wymogu zdania testu umiejętności, jeżeli wykaże on, że wykonywał aktywnie i nieprzerwanie, stałą praktykę przez okres co najmniej 3 lat, jednakże przez krótszy czas w zakresie prawa obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym prawa Unii Europejskiej. Podejmując uchwałę w przedmiocie zwolnienia z testu umiejętności, rada bierze pod uwagę zakres i przedmiot dotychczasowej praktyki prawnika z Unii Europejskiej oraz jego wiedzę i doświadczenie w zakresie prawa polskiego, w tym udział w szkoleniach z zakresu tego prawa.

Uchwały rady okręgowej izby radców prawnych w przedmiocie zwolnienia z testu umiejętności powinny zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne.

W związku z analogią testu umiejętności do egzaminu radcowskiego zdawanie testu umiejętności wiąże się z uiszczeniem opłaty. Opłata za udział w teście jest równa 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w roku przeprowadzenia testu.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

W dowolnym momencie

Gdzie załatwisz sprawę

Usługę można zrealizować w:

• okręgowe izby radców prawnych

Co zrobić krok po kroku

1. Złożenie wniosku o wpis na listę radców prawnych wraz z załącznikami

Prawnik z Unii Europejskiej lub obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej ubiegający się o wpis na listę radców prawnych prowadzoną przez okręgową izbę radców prawnych składa wniosek do rady, właściwej odpowiednio ze względu na miejsce złożenia wniosku lub miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o wpis.

Wniosek o wpis sporządza się w języku polskim. Załączone dokumenty (z wyjątkiem dokumentu potwierdzającego, że kandydat jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej), jeżeli nie są sporządzone w języku polskim, przedkłada się wraz z tłumaczeniem na język polski, poświadczonym przez tłumacza przysięgłego.

Właściwa okręgowa rada okręgowej izby radców prawnych potwierdza otrzymanie wniosku w terminie miesiąca od dnia jego otrzymania oraz zawiadamia wnioskodawcę, w stosownym przypadku, o konieczności dostarczenia brakujących dokumentów.

Dokumenty

• Dokument potwierdzający obywatelstwo musi wskazywać, że kandydat jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
• Zaświadczenie o posiadanych kwalifikacjach może mieć dwie formy:

1) zaświadczenie wystawione przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej stwierdzające, że kandydat posiada kwalifikacje zawodowe wymagane w tym państwie do wykonywania zawodu przy użyciu jednego z właściwych tytułów, albo stwierdzające, że kandydat jest zarejestrowany w tym państwie jako osoba uprawniona do wykonywania zawodu przy użyciu jednego z właściwych tytułów; organ, do którego składa się wniosek o wpis może odmówić przyjęcia zaświadczenia, jeżeli od daty jego wystawienia upłynął okres dłuższy niż trzy miesiące;

2) w przypadku, gdy do wpisu niezbędne jest co najmniej trzyletnie wykonywanie zawodu przy użyciu jednego z właściwych tytułów, wnioskodawca zobowiązany jest przedstawić zaświadczenie wystawione przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej potwierdzające, że przez co najmniej trzy lata wykonywał w tym państwie zawód przy użyciu jednego z właściwych tytułów.

2. Formalna weryfikacja wniosku i załączników

Okręgowa izba radców prawnych, właściwa do podjęcia uchwały w sprawie wpisu na listę radców prawnych, może zwrócić się do właściwej organizacji zawodowej lub innego właściwego organu w państwie, z którego pochodzi kandydat, w celu sprawdzenia, czy kandydat:

1) korzysta w pełni z praw publicznych;
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych;
3) jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego.

3. Uchwała w sprawie wpisu na listę radców prawnych

W przypadku, w którym kandydat przystępował do testu umiejętności podstawą do podjęcia uchwały o wpisie na listę radców prawnych jest uchwała komisji o pozytywnym wyniku testu.

Dokumenty

Termin

Wniosek o wpis powinien zostać rozpatrzony w ciągu 4 miesięcy od złożenia wniosku o wpis wraz ze wszystkimi załącznikami, a w przypadku powtórzenia testu umiejętności - niezwłocznie po ustaleniu wyniku powtórzonego testu umiejętności.

4. Przesłanie akt osobowych wraz z wnioskiem o wpis oraz załącznikami do Ministra Sprawiedliwości

Rada okręgowej izby radców prawnych przesyła wraz z aktami osobowymi kandydata do Ministra Sprawiedliwości w terminie 7 dni każdą uchwałę o wpisie na listę radców prawnych. Rada okręgowej izby radców prawnych w terminie 7 dni zawiadamia Ministra Sprawiedliwości o każdej uchwale o odmowie wpisu na listę radców prawnych. Jeżeli zawarty w aktach osobowych wniosek o wpis nie zawiera wszystkich wymaganych informacji lub dokumentów, Minister Sprawiedliwości zwraca uchwałę wraz z aktami osobowymi kandydata do właściwej rady okręgowej izby radców prawnych w celu uzupełnienia.

Termin

7 dni od dnia podjęcia uchwały.

5. Dokonanie wpisu na listę radców prawnych

Wpis na listę radców prawnych uważa się za dokonany jeżeli Minister Sprawiedliwości nie podpisze sprzeciwu od wpisu w terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały wraz z aktami osobowymi kandydata. W przypadku, gdy Minister Sprawiedliwości wcześniej zwrócił przekazane dokumenty z powodu braków formalnych, bieg tego terminu liczy się wówczas od dnia ponownego doręczenia uchwały wraz z aktami osobowymi. Minister Sprawiedliwości wyraża sprzeciw w formie decyzji administracyjnej.

Termin

30 dni od dnia doręczenia uchwały wraz z aktami osobowymi kandydata.

Ile zapłacisz

Z uzyskaniem wpisu na listę radców prawnych prawnika z Unii Europejskiej związany jest obowiązek uiszczenia:

1) opłaty za decyzję w sprawie wpisu na listę radców prawnych - 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2024 r. wynosi ono 4242 zł do 30 czerwca i 4300 zł od 1 lipca;

2) opłaty manipulacyjnej, związanej z prowadzeniem postępowania o wpis na listę radców prawnych - 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2024 r. wynosi ono 4242 zł do 30 czerwca i 4300 zł od 1 lipca.

Ile będziesz czekać

Wniosek o wpis powinien zostać rozpatrzony w ciągu 4 miesięcy od złożenia wniosku o wpis wraz ze wszystkimi załącznikami, a w przypadku powtórzenia testu umiejętności - niezwłocznie po ustaleniu wyniku powtórzonego testu umiejętności. Wpis uważa się za dokonany, jeżeli Minister Sprawiedliwości nie podpisze sprzeciwu od wpisu w terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały wraz z aktami osobowymi kandydata. W przypadku, gdy dokumenty wymagały uzupełnienia, bieg terminu liczy się wówczas od dnia ponownego doręczenia uchwały wraz z aktami osobowymi.

Jak możesz się odwołać

Od uchwały rady okręgowej izby radców prawnych w sprawie wpisu służy odwołanie do Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w terminie 14 dni od daty doręczenia uchwały. Od uchwały Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych odmawiającej wpisu na listę radców prawnych służy zainteresowanemu odwołanie do Ministra Sprawiedliwości, zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego. Od ostatecznej decyzji Ministra Sprawiedliwości zainteresowanemu oraz Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia.

W wypadku niepodjęcia uchwały przez radę okręgowej izby radców prawnych w terminie 30 dni od złożenia wniosku o wpis, lub niepodjęcia uchwały przez Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w terminie 30 dni od doręczenia odwołania, zainteresowanemu służy skarga do sądu administracyjnego.

Decyzja Ministra Sprawiedliwości o sprzeciwie w stosunku do wpisu może być zaskarżona do sądu administracyjnego przez zainteresowanego lub organ samorządu w terminie 30 dni od dnia doręczenia tej decyzji.

Warto wiedzieć

Prawnik z Unii Europejskiej, wpisany na listę listę radców prawnych, jest uprawniony do używania, obok tytułu radcy prawnego, tytułu zawodowego uzyskanego w państwie macierzystym, wyrażonego w języku urzędowym tego państwa.