Ile wynosi składka zdrowotna

Kto może odliczać składkę zdrowotną

Przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej nie mogą odliczyć od podatku ani zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym mogą odliczyć od dochodu albo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne do kwoty 10 200 zł.

Przedsiębiorcy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą odliczyć od przychodu 50% zapłaconych składek zdrowotnych.

Przedsiębiorcy opodatkowani kartą podatkową mogą odliczyć od podatku 19% zapłaconych składek.

Kto rozlicza składkę zdrowotną rocznie

Przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej, w formie podatku liniowego, albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, stosują roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

To oznacza, że:

• składki obliczasz co miesiąc, od miesięcznej podstawy wymiaru
• po zakończeniu roku ustalasz dodatkowo wysokość składki rocznej od rocznej podstawy jej wymiaru.

Pamiętaj! Składka roczna może być wyższa lub niższa od sumy składek opłaconych miesięcznie. W zależności od sytuacji będziesz musiał dopłacić powstałą różnicę albo wystąpić o zwrot nadpłaty.

Jak wyliczyć składkę zdrowotną

Chcesz sprawdzić, ile wyniesie twoja składka zdrowotna? Skorzystaj z kalkulatora składki zdrowotnej ZUS.

Działalność gospodarcza opodatkowana według skali podatkowej i podatkiem liniowym

Ile wynosi składka zdrowotna

W 2024 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą wynosi:

• 9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej) dla przedsiębiorców opodatkowanych według skali podatkowej
• 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej) dla przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym.

Składkę wynoszącą 4,9% podstawy wymiaru mogą opłacać także przedsiębiorcy uzyskujący przychody z tytułu kwalifikowanych praw własności intelektualnej – IP Box, pod warunkiem, że jako podstawową formę opodatkowania wybrali podatek liniowy.

Pamiętaj, że kwota składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą nie może być niższa niż:

• 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, czyli 1 lutego (w 2024 roku jest to kwota 381,78 zł) - jeżeli składka zdrowotna obliczona w ten sposób będzie niższa niż kwota 9% minimalnego wynagrodzenia, będziesz musiał zapłacić składkę w tej wysokości
• 9% iloczynu liczby miesięcy w roku składkowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, czyli 1 lutego, w przypadku składki obliczanej od rocznej podstawy jej wymiaru (w 2024 roku dla pełnego roku składkowego jest to kwota 4581,36 zł).

Forma opodatkowania	Składka miesięczna	Składka roczna
Skala podatkowa	9% dochodu, nie mniej niż 381,78 zł	9% dochodu, nie mniej niż 4581,36 zł
Podatek liniowy	4,9% dochodu, nie mniej niż 381,78 zł	4,9% dochodu, nie mniej niż 4581,36 zł

Ważne! Rok składkowy to okres od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego.

Co jest roczną podstawą wymiaru składki zdrowotnej

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną:

• według skali podatkowej
• podatkiem liniowym
• podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box)

stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami, a poniesionymi kosztami ich.

Do przychodów uwzględnianych przy obliczeniu podstawy wymiaru składki nie zalicza się przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z wyjątkiem:

• dochodów osiągniętych z działalności prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
• dochodów z działalności gospodarczej osiągnięte z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu, o której mowa w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji
• przychodów podatników z umowy o pracę, umowy zlecenia albo działalności gospodarczej, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Polski do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł
• przychodów podatników z umowy o pracę, umowy zlecenia albo działalności gospodarczej, którzy sprawowali władzę rodzicielską w stosunku do co najmniej czwórki dzieci, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł
• przychodów otrzymanych przez podatników po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że nie otrzymują emerytury lub renty rodzinnej, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów z uwzględnieniem różnic remanentowych.

Jeżeli podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalona jako dochód z działalności gospodarczej, będzie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia (obowiązująca w dniu 1 lutego danego roku składkowego) pomnożona przez 12 miesięcy (w przypadku podlegania ubezpieczeniu przez cały rok składkowy), podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok składkowy stanowić będzie kwota minimalnego wynagrodzenia pomnożona przez 12 miesięcy.

W 2024 roku jest to 50 904 zł (12 x 4242).

Jeżeli miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest w danym miesiącu niższa od kwoty obowiązującego minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki za ten miesiąc stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązująca w dniu 1 lutego czyli w pierwszym dniu roku składkowego.

W 2024 roku jest to 4242 zł.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne w miesiącach, w których przedsiębiorca nie uzyskuje dochodu, albo jego dochód (podstawa wymiaru składki) nie przekroczy 4242 zł, wynosi 381,78 zł.

Przedsiębiorca wpłaca składkę naliczoną od dochodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka.

Ten dochód ustala się w następujący sposób:

• dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu to różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania przychodów zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych
• ten dochód pomniejsza się o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów
• dochód za kolejne miesiące ustala się narastająco, jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, poniesionych od początku roku
• tak ustalony dochód pomniejsza się o sumę dochodów za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach.

Ważne! Przy obliczaniu dochodu uwzględnia się różnice remanentowe i nie uwzględnia się przychodów niepodlegających opodatkowaniu, innych niż osiągnięte z działalności w strefie ekonomicznej, osiągnięte z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu oraz przychodów zwolnionych w związku z przeniesieniem rezydencji podatkowej na terytorium Polski, wychowywania czwórki dzieci oraz pozostawaniu na rynku pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Działalność gospodarcza opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Ile wynosi składka zdrowotna

W 2024 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wyniesie 9% podstawy wymiaru składki.

Miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi:

• kwotę równą 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego, nie przekroczyły kwoty 60 tys. zł
• kwotę równą przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego przekroczyły kwotę 60 tys. zł, a nie przekroczyły kwoty 300 tys. zł
• kwotę równą 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego przekroczyły kwotę 300 tys. zł.

Przychód	Składka miesięczna w 2024	Składka roczna w 2024
poniżej 60 tys. zł	419,46 zł	5 033,52 zł
od 60 tys. zł do 300 tys. zł	699,11 zł	8 389,32 zł
powyżej 300 tys. zł	1258,39 zł	15 100,68 zł

W IV kwartale 2023 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie w wpłatami zysku, wyniosło 7767,85 zł

Ważne! Jeśli przekroczysz kwotę przychodów w danym miesiącu, za ten miesiąc musisz rozliczyć składkę od podstawy wymiaru obowiązującej dla kolejnego progu przychodów.

Co jest roczną podstawą wymiaru składki zdrowotnej

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowi:

• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym i kwoty równej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli osiągnięte przychody z działalności nie przekroczyły w tym okresie kwoty 60 tys. zł
• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym i kwoty równej przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu, jeżeli osiągnięte przychody z działalności przekroczyły w tym okresie kwotę 60 tys. zł i nie przekroczyły kwoty 300 tys. zł
• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym i kwoty równej 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli osiągnięte przychody z działalności przekroczyły w tym okresie kwotę 300 tys. zł.

Do ustalenia podstawy wymiaru składki przyjmuje się kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Kwota stanowiąca równowartość 50% zapłaconej składki zdrowotnej podlega odliczeniu od przychodu.

Ponadto, przychody osiągnięte z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (uwzględniane przy ustaleniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne) pomniejsza się o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.

W tych przychodach nie uwzględnia się przychodów niepodlegających opodatkowaniu, innych niż zwolnionych z podatku w związku z przeniesieniem rezydencji podatkowej na terytorium Polski, wychowywania czwórki dzieci oraz pozostawaniu na rynku pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Miesięczna podstawa wymiaru składki na podstawie przychodów z poprzedniego roku

Jeżeli przedsiębiorca opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą, z której przychody były opodatkowane:

• według skali podatkowej
• podatkiem liniowym
• podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej lub
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,

może określić miesięczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla kwoty przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym, pomniejszonej o opłacone w poprzednim roku kalendarzowym składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe (jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu).

Tak ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczony stosuje przez cały rok kalendarzowy.

Po zakończeniu roku kalendarzowego przedsiębiorca, który skorzystał z uproszczonego sposoby wyliczenia składki, ma obowiązek wpłacić różnicę pomiędzy sumą wpłaconych składek za poszczególne miesiące roku kalendarzowego, a składką roczną ustaloną w oparciu o roczną podstawę wymiaru składki.

Dopłatę należy zrobić w terminie płatności składek za miesiąc, w którym mija termin złożenia zeznania rocznego, czyli do 20 maja roku następnego po roku, którego dotyczy dopłata.

Działalność gospodarcza opodatkowana w formie karty podatkowej

Przedsiębiorcy opodatkowani w formie karty podatkowej płacą składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% podstawy wymiaru składki stanowiącej kwotę minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku.

1 stycznia 2024 roku kwota minimalnego wynagrodzenia wynosi 4242 zł, natomiast kwota składki zdrowotnej podlegającej wpłacie do ZUS – 381,78 zł.

Forma opodatkowania	Składka miesięczna	Składka roczna
Karta podatkowa	381,78 zł	4 581,36 zł

Przedsiębiorcy płacący kartę podatkową mogą obniżyć podatek wynikający z decyzji naczelnika urzędu skarbowego o 19% kwoty zapłaconej składki zdrowotnej.

Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Przedsiębiorcy przysługuje zwrot nadpłaconej składki jeżeli suma składek na ubezpieczenie zdrowotne wpłaconych w ciągu roku, jest wyższa od rocznej podstawy wymiaru składki ustalonej w zależności od stosowanej formy opodatkowania.

O zwrot można wystąpić w terminie miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania rocznego, czyli do końca maja danego roku. Wnioski złożone po terminie nie będą rozpatrywane.

Wniosek o zwrot nadpłaty będzie składany w formie dokumentu elektronicznego podpisanego:

• podpisem kwalifikowanym
• podpisem zaufanym
• podpisem osobistym
• wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym.

ZUS zwróci nadpłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli przedsiębiorca nie ma zaległości w opłacaniu składek lub zaległości z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Jeżeli ZUS zwróci kwotę nadpłaty składek, dokonane rozliczenie rocznej podstawy wymiaru i należnych składek będzie uznane za ostateczne. Zwrot nastąpi na konto bankowe nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu do złożenia zeznania podatkowego PIT-36 lub PIT-36L.

Jeżeli ZUS odmówi zwrotu - wyda decyzję i udostępni ją w formie dokumentu elektronicznego. Od tej decyzji przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego dla postępowań w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Podstawę wymiaru składek i należną składkę na ubezpieczenie zdrowotne można skorygować do dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaty składek, a w przypadku niezłożenia takiego wniosku, nie później niż do końca drugiego miesiąca, licząc od upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego.

Składka zdrowotna przy kilku działalnościach

Jeżeli przedsiębiorca prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box), składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od sumy dochodów .

W przypadku prowadzenia więcej niż jednej pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, żeby ustalić limit przychodów warunkujących wysokość składki, przyjmuje się sumę przychodów z tych działalności.

Przedsiębiorca na żądanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek przekazać informację i przedstawić dokumenty potwierdzające stosowaną formę opodatkowania oraz wysokość przychodu lub dochodu z pozarolniczej działalności stanowiącego podstawę wymiaru składki, w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

Kilka tytułów do objęcia składką zdrowotną

Umowa o pracę, emerytura oraz pozarolnicza działalność gospodarcza, stanowią odrębne tytuły do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Jeżeli ubezpieczony ma więcej niż jeden tytuł do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, czyli na przykład prowadzi firmę na emeryturze albo prowadzi firmę jednocześnie pracując na etacie, to będzie opłacać:

• składkę zdrowotną z tytułu umowy o pracę lub emerytury - w wysokości 9% podstawy wymiaru składki oraz
• składkę zdrowotną z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej - w wysokości i od podstawy wymiaru składki przewidzianej dla tej formy opodatkowania, którą stosuje w działalności gospodarczej.

Emeryt może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej z działalności gospodarczej, jeżeli:

• jego emerytura nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2024 roku jest to 4242 zł od stycznia do czerwca i 4300 zł od lipca do grudnia) oraz
• przychody z działalności gospodarczej nie przekraczają miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury (od 1 marca 2023 roku to kwota 1588,44 zł)

Pracownik może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej z działalności gospodarczej, jeżeli:

• jego wynagrodzenie nie przekracza minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku (w 2024 roku jest to 4242 zł) oraz
• jego przychody z działalności gospodarczej nie przekraczają miesięcznie 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku (w 2024 roku jest to 4242 zł), oraz

opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Składka za osobę współpracującą

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób współpracujących z osobami:

• prowadzącymi działalność pozarolniczą
• korzystającymi z ulgi na start,

wynosi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale w 2023 roku zostanie podane w styczniu 2024 roku.

Przeczytaj więcej o uldze na start.