Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Na czym polega opodatkowanie ryczałtem

Podstawę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowi osiągnięty przychód po uwzględnieniu przysługujących odliczeń.

Ryczałt może być opłacany dla przedsiębiorców, którzy nie ponoszą wysokich wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą - w rozliczeniu podatkowym nie uwzględniasz kosztów uzyskania przychodów.

Dzięki temu obliczenie podatku jest proste.

Na wniosek podatnika opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody:

• z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej
• z tytułu rolniczego handlu detalicznego

Ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych obligatoryjnie opodatkowane są przychody uzyskiwane z tytułu najmu prywatnego, czyli najmu prowadzonego poza działalnością gospodarczą.

W przypadku uzyskania przychodów zryczałtowanych:

• nie rozliczysz się wspólnie z małżonkiem albo jako samotny rodzic
• nie odliczysz od ryczałtu ulgi na dziecko.

Pamiętaj! Jeżeli masz działalność opodatkowaną ryczałtem i jednocześnie osiągasz przychody opodatkowane według skali podatkowej (na przykład pracujesz na etacie), to możesz odliczyć ulgę na dziecko od podatku płaconego z tytułu umowy o pracę.

Ryczałt pozwala prowadzić uproszczoną księgowość (ewidencję przychodów). Stawki podatku zależą od rodzaju prowadzonej działalności i wynoszą od 2% do nawet 17%.

Przeczytaj, jak wybrać optymalną formę opodatkowania działalności.

Kto może stosować ryczałt

Z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą skorzystać:

• osoby fizyczne osiągające przychody z działalności gospodarczej
• przedsiębiorstwa w spadku
• spółki cywilne, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne
• spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku
• spółki jawne, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne,

których przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły limitu 2 mln euro, obliczonego według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedniego.

Ważne! Do limitu 2 mln euro nie wliczasz kwot, o które zmniejszyłeś lub zwiększyłeś przychody i dla których upłynął 90-dniowy termin płatności.

Przeczytaj, na czym polegają zatory płatnicze i ulga na złe długi.

Przykład

Pani Kasia prowadzi działalność w zakresie przetwarzania danych. Nie uregulowała należności za dostarczone oprogramowania w kwocie 10 tys. zł w terminie 90 dni od terminu płatności wskazanego na fakturze. To zobowiązanie zwiększy przychody Pani Kasi, co spowoduje obowiązek zapłaty większego podatku. Jednak Pani Kasia, ustalając, czy przekroczy pułap 2 mln euro, pominie kwotę 10 tys. zł.

Z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą skorzystać także rolnicy dokonujący sprzedaży w ramach rolniczego handlu detalicznego.

Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą zarówno samodzielnie, jak i w formie spółki, to limit przychodów za poprzedni rok odnosisz odrębnie do każdej z tych działalności. Fakt, że w ramach jednej z form aktywności gospodarczej przekroczysz limit 2 mln euro, nie pozbawia cię możliwości opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w ramach drugiej działalności.

W przypadku, gdy wyboru opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dokonuje „przedsiębiorstwo w spadku”, limit przychodów ustala się na podstawie sumy przychodów osiągniętych przez zmarłego przedsiębiorcę i „przedsiębiorstwo w spadku”.

Opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w danym roku podatkowym mogą również wybrać podmioty, które rozpoczynają prowadzenie działalności. W takim przypadku opodatkowanie ryczałtem stosuje się od dnia uzyskania pierwszego przychodu.

Nie jest rozpoczęciem działalności gospodarczej:

• całkowita lub częściowa zmiana branży lub przedmiotu działalności
• zmiana umowy spółki lub zmiana wspólnika
• powstanie przedsiębiorstwa w spadku.

Kto nie może stosować ryczałtu

Z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zostały wyłączone niektóre rodzaje działalności.

Ponadto ryczałtem nie mogą się rozliczać przedsiębiorcy, którzy dokonali reorganizacji prawnej swojej działalności, ani przedsiębiorcy świadczący usługi na rzecz byłego pracodawcy.

Z ryczałtu nie mogą korzystać osoby, które:

• opłacają w tym samym roku podatek w formie karty podatkowej
• korzystają z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego
• osiągają w całości bądź części przychody z prowadzenia apteki
• osiągają w całości bądź części przychody z działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych
• osiągają w całości bądź części przychody z działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych
• wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym – z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Pamiętaj! Z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą skorzystać osoby, które w poprzednim roku były opodatkowane w formie karty podatkowej, pod warunkiem, że nie przekroczyły przychodów w wysokości 2 mln euro. Limit osiągniętych przychodów jest weryfikowany wyłącznie na podstawie faktur lub rachunków wystawionych w poprzednim roku.

Dodatkowo z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie skorzystasz w roku podatkowym, w którym podejmujesz działalność po zmianie:

• z działalności wykonywanej samodzielnie na działalność wykonywaną w formie spółki z małżonkiem
• z działalności wykonywanej w formie spółki małżonków na działalność wykonywaną przez jednego lub każdego z małżonków
• z działalności prowadzonej samodzielnie przez jednego małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
• jeżeli przed zmianą którykolwiek z małżonków opłacał z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na zasadach ogólnych. W takim przypadku ryczałt będzie można wybrać dopiero w kolejnym roku podatkowym.

Przykład

Pan Piotr prowadził jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której zajmował się zarządzaniem nieruchomościami. Jego działalność była opodatkowana na zasadach ogólnych. Pan Piotr postanowił zamknąć działalność gospodarczą i otworzyć wraz z żoną Marią spółkę jawną. Za pośrednictwem tej spółki będą świadczyć usługi w zakresie zarządzania nieruchomościami. Małżonkowie nie będą mogli wybrać opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, ponieważ przed rozpoczęciem działalności w formie spółki jawnej Pan Piotr rozliczał się na zasadach ogólnych. Dopiero w następnych latach małżonkowie będą mogli wybrać opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Nie możesz korzystać z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jeśli rozpoczynasz prowadzenie działalności samodzielnie lub w formie spółki i w ramach tej działalności będziesz sprzedawać towary bądź świadczyć usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.

Wyłączenie dotyczy sytuacji, kiedy zakres sprzedawanych towarów bądź świadczonych usług jest taki sam jak zakres czynności wykonywanych w ramach umowy o pracę w danym lub poprzednim roku podatkowym.

Przykład

Pan Jacek otworzył jednoosobową działalność gospodarczą w lutym 2021 roku. Wykonuje usługi budowlane, między innymi tynkowanie. Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej do stycznia 2021 roku pan Jacek pracował na podstawie umowy o pracę w firmie Cegiełka sp. z o.o., w której też zajmował się między innymi tynkowaniem. Teraz zamierza świadczyć usługi w zakresie tynkowania na rzecz byłego pracodawcy. Nie będzie mógł skorzystać z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w 2021 roku, ponieważ w tym samym roku wykonywał wskazane czynności na podstawie umowy o pracę na rzecz byłego pracodawcy.

Jak wybrać opodatkowanie w formie ryczałtu

Jeżeli chcesz wybrać opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, skieruj do Naczelnika Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem:

• do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskasz pierwszy przychód z działalności gospodarczej w danym roku podatkowym
• do końca roku, gdy pierwszy przychód uzyskasz w grudniu danego roku.

Oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem możesz złożyć:

• w urzędzie skarbowym
• we wniosku o aktualizację wpisu do CEIDG.

Pamiętaj! Możesz wskazać, że chcesz być opodatkowany lub opodatkowana w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych już podczas rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG.

Przeczytaj, jak złożyć wniosek o wpis do CEIDG na Biznes.gov.pl.

Oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych kierujesz do:

• Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania
• Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego według ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego przedsiębiorcy – gdy wyboru opodatkowania dokonuje przedsiębiorstwo w spadku.

W przypadku wyboru opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w odniesieniu do przychodów uzyskiwanych za pośrednictwem spółki cywilnej i spółki jawnej oświadczenie o wyborze wskazanej formy opodatkowania składa każdy ze wspólników spółki.

Pamiętaj! Warunkiem opodatkowania w ramach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych osiągniętych za pośrednictwem spółki jawnej czy spółki cywilnej jest wybór tej formy opodatkowania przez wszystkich wspólników.

Wybór opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych prowadzonej działalności gospodarczej dotyczy również lat następnych. Oznacza to, że nie musisz corocznie składać oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Przedsiębiorstwo w spadku będzie rozliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w roku podatkowym, w którym zmarł przedsiębiorca, jeżeli zmarły przedsiębiorca rozliczał się w ten sposób.

Jak zrezygnować z opodatkowania ryczałtem

Jeżeli chcesz zrezygnować z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i płacić podatek na zasadach ogólnych albo wybrać podatek liniowy, złóż do Naczelnika Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem w terminie:

• do 20. dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym uzyskasz pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej
• do końca roku, gdy pierwszy przychód uzyskasz w grudniu danego roku.

Oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem możesz złożyć:

• w urzędzie skarbowym
• we wniosku o aktualizację wpisu do CEIDG.

Kiedy stracisz prawo do opodatkowania ryczałtem

Możesz utracić prawo do stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Stanie się tak, gdy:

• osiągniesz chociaż część przychodu z tytułu prowadzenia działalności wyłączonej z opodatkowania w ramach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na przykład sprzedaży części czy akcesoriów do pojazdów mechanicznych
• jako podatnik lub wspólnik spółki osiągniesz przychód z tytułu sprzedaży towarów albo wyrobów czy świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, wykonując czynności podobne do wykonywanych w ramach umowy o pracę w tym roku podatkowym lub w poprzednim roku podatkowym.

W przypadku utraty prawa do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych musisz opłacać podatki na zasadach ogólnych i prowadzić księgi rachunkowe bądź podatkową księgę przychodów i rozchodów od dnia, w którym utracisz to uprawnienie.

Podstawę opodatkowania na zasadach ogólnych będzie stanowić dochód osiągnięty od dnia utraty prawa do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. To oznacza, że utrata prawa do opodatkowania ryczałtem od przychodów nie spowoduje konieczności wstecznego skorygowania twoich rozliczeń.

Przykład

Pani Piotr prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której zajmuje się wynajmem samochodów osobowych i furgonetek. Od 1 kwietnia rozpoczął sprzedaż części i akcesoriów do samochodów. Z chwilą uzyskania pierwszego przychodu ze sprzedaży części i akcesoriów do samochodów pan Piotr utraci prawo do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, ponieważ jest to działalność wyłączona z opodatkowania we wskazanej formie. Od dnia uzyskania pierwszego przychodu pan Piotr będzie rozliczał podatek dochodowy na zasadach ogólnych.

Stawki podatku w ramach ryczałtu

W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stawka podatkowa zależy od wykonywanej działalności i waha się od 2% do 17%.

Stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynosi:

1) 17%w przypadku przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów

Za działalność w zakresie wolnych zawodów uznaje się działalność gospodarczą wykonywaną osobiście (czyli bez zatrudniania osób wykonujących czynności związane z istotą danego zawodu na podstawie umów o pracę, umów-zleceń, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze) przez: tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych i rzeczników patentowych.

2) 15% w przypadku przychodów osiąganych między innymi w zakresie świadczenia usług:

• reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0)
• pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0)
• pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1)
• magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0)
• magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0)
• związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (na przykład adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0)
• związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93)
• kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90)
• reklamowych, usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73).

3) 14% przychodów ze świadczenia usług:

• w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86)
• architektonicznych i inżynierskich, usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71)
• w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1).

4) 12% przychodów ze świadczenia usług:

• związanych z wydawaniem:
  • pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line
  • pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1)
  • pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2)
  • oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line
• związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).

5) 10% przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1).

6) 8,5%przychodów do kwoty 100 tys. zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 tys. zł z tytułu:

• przychodów osiągniętych w ramach umów najmu, podnajmu, poddzierżawy oraz umów o podobnym charakterze (te stawki znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do przychodów osiąganych w ramach umów, które nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności)
• świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55)
• świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1)
• wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72)
• wynajmu i dzierżawy samochodów osobowych i furgonetek bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0), pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli) bez kierowcy (PKWiU 77.12.1), środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0), środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0), pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0), kontenerów (PKWiU 77.39.12.0), motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0), własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40)
• świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87).

7) 8,5% w przypadku:

• przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem punktów 1–4 oraz 6–8
• przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0)
• przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85)
• przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91)
• przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego
• prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu
• prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy.

8) 5,5%w przypadku:

• przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton
• uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów
• przychodów między innymi z tytułu odpłatnego zbycia świadectw pochodzenia otrzymanych przez podmioty zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

9) 3%w przypadku:

• działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%
• działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem usług opodatkowanych według stawki 17% i 15%
• usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0)
• z odpłatnego zbycia składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej – pod warunkiem, że zbycie następuje w terminie 6 lat od momentu wycofania składnika z działalności gospodarczej.

10) 2%w przypadku przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy.

Powyżej zostały wskazane przykładowe usługi oraz przypisane im stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, pełny katalog usług objętych danymi stawkami ryczałtu znajdziesz w art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Jeżeli podatnik, który ma obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów prowadzi działalność, z której przychody są opodatkowane różnymi stawkami, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właściwej dla przychodów z każdego rodzaju działalności, pod warunkiem, że ewidencja przychodów jest prowadzona w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności.

Jeżeli podatnik nie prowadzi ewidencji w sposób zapewniający ustalenie przychodów dla każdego rodzaju działalności, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów – z zastrzeżeniem, że jeżeli konkretna działalność jest opodatkowana stawką wyższą niż 8,5%, to stosuję się tę wyższą stawkę, czyli 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12% i 10%.

Podatnicy, którzy nie prowadzą ewidencji w taki sposób, aby jasno z niej wynikało, które przychody są opodatkowane daną stawką, muszą liczyć się z sankcjami. Organ podatkowy przypisze te przychody do stawki 8,5% zamiast do stawek niższych, na przykład: 2%, 3%, 5,5%. Zasady tej sankcji nie stosuje się do przychodów, dla których stawka ryczałtu jest wyższa niż 8,5%: 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12% i 10%.

Dotyczy to sytuacji, w której wszystkie przychody podatnika są w zaewidencjonowane, a jedyna wątpliwość dotyczy przypisania ich do właściwej stawki. Stawka sankcyjna, stosowana w przypadku nieewidencjonowania wszystkich przychodów albo w ogóle nieprowadzenia ewidencji, wynosi 5-krotność stawki podstawowej, ale nie więcej niż 75%.

Co jest przedmiotem opodatkowania ryczałtem

Przedmiotem opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych są przychody z:

• działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie
• działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej osób fizycznych
• działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki jawnej osób fizycznych
• przedsiębiorstwa w spadku
• spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku.

Przychodem z działalności gospodarczej są wszelkie kwoty należne, przysługujące przedsiębiorcy w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą – nawet jeśli nie zostały faktycznie otrzymane – po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (obniżenia ceny wynikające z zapłaty za towar przed terminem).

W uproszczeniu: przychodem z działalności gospodarczej będzie wszystko to, co firma otrzymała bądź powinna otrzymać od swoich kontrahentów za usługi wykonane na ich rzecz bądź za dostarczone towary.

Ważne! Przychodu nie pomniejszysz o koszty uzyskania przychodów.

Przykład

Pani Kasia zajmuje się świadczeniem usług fryzjerskich. Kupuje specjalistyczne nożyczki do cięcia, farby do włosów czy nowe składniki wyposażenia zakładu fryzjerskiego. Pani Kasia wybrała opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, więc nie pomniejszy przychodów uzyskiwanych z prowadzonej działalności o wydatki ponoszone na zakup sprzętu i składniki niezbędne do wykonywania przez nią działalności fryzjerskiej. Przychód nie podlega pomniejszeniu o koszty ponoszone w ramach prowadzonej działalności.

Niektóre przychody nie stanowią podstawy opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zostały zwolnione między innymi:

• przychody uzyskane z odpłatnego zbycia zabytku ruchomego, takiego jak muzeum czy biblioteka
• odszkodowania za szkody w środku trwałym – z wyłączeniem samochodów osobowych – w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym na remont tego środka trwałego albo na zakup lub na wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego
• przychody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5
• świadczenia otrzymane w ramach działań aktywizacyjnych, o których mowa w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
• jednorazowe środki otrzymane na podjęcie działalności gospodarczej
• dotacje z budżetu państwa otrzymane na dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SAPARD)
• oprocentowanie otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych, a także oprocentowanie zwrotu różnicy podatku od towarów i usług
• wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Przykład

Pan Wojciech jest fotografem opodatkowanym ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Otrzymał odszkodowanie z powodu zalania aparatów fotograficznych. Otrzymane odszkodowanie nie będzie podlegać opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, ponieważ wskazany przychód korzysta ze zwolnienia.

Pełny katalog przychodów zwolnionych z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych znajduje się w art. 10 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Osiągnięty przychód możesz pomniejszyć między innymi o:

• straty podatkowe z lat ubiegłych
• 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym
• składki na ubezpieczenie społeczne (które nie zostały odliczone od dochodu lub zaliczone w koszty uzyskania przychodów, gdy jesteś również podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych)
• wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE)
• wydatki na cele rehabilitacyjne
• wydatki na internet do kwoty 760 zł w danym roku
• darowizny przekazane na cele pożytku publicznego, kultu religijnego i cele kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe
• ulgę z tytułu krwiodawstwa
• wydatki poniesione na termomodernizację
• ulgę na zabytki.

Ważne! Jeżeli stosujesz różne stawki ryczałtu, to odliczeń od przychodów możesz dokonać od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym poszczególne przychody były opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.

Przykład

Pani Karolina osiąga przychody opodatkowane według stawki 17% i 8,5%. Żeby odliczyć od podatku składki do ZUS, ustala, w jakiej proporcji pozostają przychody. Według stawki 17% wynoszą 30 tys. zł, a według stawki 8,5% - 20 tys. zł. Pani Karolina od podatku według stawki 17% odlicza 3/5 składek, a od podatku według stawki 8,5% odlicza 2/5 składek.

Podatek ustalasz od przychodu uwzględniającego wyłączenia z opodatkowania i pomniejszonego o przysługujące ci odliczenia na podstawie stawki podatkowej odpowiedniej dla prowadzonej działalności gospodarczej. Gdy w ramach działalności gospodarczej wykonujesz czynności opodatkowane według różnych stawek, musisz ustalić podatek w odniesieniu dla każdej takiej czynności.

Jeżeli w masz w firmie problemy z zatorami płatniczymi – w zależności od tego, czy polegają one na nieterminowym regulowaniu zobowiązań czy nieterminowym otrzymywaniu należności – mogą one stanowić podstawę zmniejszenia lub zwiększenia podstawy opodatkowania ryczałtem.

Przeczytaj, na czym polegają zatory płatnicze i ulga na złe długi.

Jak płacić ryczałt

Gdy wybierasz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jesteś zobowiązany samodzielnie ustalać wielkość ryczałtu za każdy miesiąc i wpłacać go w terminie:

• do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni
• za grudzień – do 20 stycznia następnego roku podatkowego

Możesz wybrać kwartalne opłacanie ryczałtu, jeśli:

• rozpoczynasz prowadzenie działalności opodatkowanej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo
• w poprzednim roku w ramach działalności prowadzonej samodzielnie albo w formie spółki osiągnąłeś przychody nieprzekraczające 200 tys. euro.

W przypadku wyboru kwartalnego opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będziesz zobowiązany:

• do zapłaty ryczałtu za dany kwartał do 20. dnia następującego po upływie kwartału
• do zapłaty podatku za ostatni kwartał roku podatkowego przed upływem terminu na złożenie zeznania rocznego.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wpłacaj na mikrorachunek podatkowy:

• z wykorzystaniem formularza „PPE” - w przypadku rozliczeń miesięcznych i kwartalnych
• z wykorzystaniem formularza „PIT-28” - w przypadku rozliczenia rocznego.

Przeczytaj, Mikrorachunek podatkowy dla PIT, CIT lub VAT

O wyborze kwartalnego sposobu rozliczania ryczałtu informujesz w zeznaniu PIT-28/PIT-28S za rok, w którym opłacałeś ryczałt kwartalnie.

Przeczytaj, jak złożyć zeznanie PIT-28 i PIT-28S.

Jak złożyć zeznanie roczne

Osoby, które zdecydowały się na opodatkowanie działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych rozliczają w terminie od 15 lutego do końca kwietnia następnego roku.

Złóż zeznanie:

• PIT-28 za rok poprzedni, w którym podasz szczegółowe informacje o przychodach, w odniesieniu do których miała zastosowanie ryczałtowa forma opodatkowania
• PIT-28S za rok poprzedni, w którym podasz szczegółowe informacje o przychodach, w odniesieniu do których miała zastosowanie ryczałtowa forma opodatkowania – jeżeli jesteś przedsiębiorstwem w spadku.

Zeznanie PIT-28/PIT-28S złożone przed 15 lutego będzie traktowane jako zeznanie złożone w dniu 15 lutego.

Ważne! Podatnicy, którzy osiągają przychody z najmu prywatnego i rozliczają je ryczałtem mogą skorzystać z zeznania PIT-28 za rok poprzedni udostępnionego z dniem 15 lutego w Portalu Podatkowym, w usłudze Twój e-PIT. Takie zeznanie jest przygotowane na podstawie danych posiadanych przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Usługa Twój e-PIT nie jest jednak dostępna dla podatników osiągających przychody z działalności gospodarczej.

Przeczytaj, jak złożyć zeznanie PIT-28 i PIT-28S.

Na czym polega ewidencja przychodów

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, a także spółki jawna i cywilna, przedsiębiorstwo w spadku, spółka cywilna osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, które podlegają opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, mają obowiązek:

• posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów
• prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
• prowadzić odrębnie dla każdego roku ewidencję przychodów.

Obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów powstaje od momentu, gdy zaczynasz stosować ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Ewidencję przychodów musisz prowadzić według wzoru z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Ważne! Jeżeli osiągasz przychody z najmu prywatnego, to nie masz obowiązku prowadzenia ewidencji przychodów.

To najprostsza forma księgowości, w której ujmuje się wyłącznie przychody z działalności gospodarczej. Prowadzisz ją w formie papierowej lub elektronicznej. Ewidencja przychodów musi zawierać:

• datę wpisu
• numer dowodu księgowego, na podstawie którego dokonano wpisu
• datę uzyskania przychodu
• kwotę przychodu opodatkowanego według poszczególnych stawek.

Ważne! Od 2025 roku przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będą mieli obowiązek prowadzić ewidencję przychodów i wykaz środków trwałych przy użyciu programów komputerowych, a następnie przesyłać elektronicznie tę ewidencję i wykaz do urzędu skarbowego (co miesiąc albo co kwartał – zależnie do formy rozliczenia).

Ewidencję prowadzisz odrębnie za każdy rok. Zapisów dokonujesz na podstawie faktur, faktur VAT RR, rachunków i dokumentów celnych, jeśli sprzedaż jest udokumentowana fakturami. W przypadku sprzedaży bez faktur – na podstawie dowodu wewnętrznego. Ewidencję przychodów i dowody, na podstawie których są dokonywane wpisy do ewidencji, a także dowody zakupu musisz przechowywać:

• w miejscu wykonywania działalności lub
• jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki – w siedzibie tej spółki lub
• w biurze rachunkowym, któremu zostało powierzone prowadzenie ewidencji przychodów.

Gdy pomimo wyboru ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych:

• nie prowadzisz ewidencji przychodów lub
• prowadzisz ewidencję przychodów w sposób uniemożliwiający uznanie jej za dowód w ramach postępowania podatkowego,

wtedy organ podatkowy oszacuje samodzielnie twój przychód i opodatkuje go według 5‑krotności należnej stawki ryczałtu, jednak nie większej niż 75%.