Jak wybrać optymalną formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej

Co jest działalnością gospodarczą na potrzeby PIT

W przepisach regulujących prowadzenie działalności gospodarczej występują różne definicje działalności gospodarczej. Prowadząc biznes należy brać pod uwagę czy konkretna aktywność stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu właściwych przepisów.

Działalnością gospodarczą dla celów podatku dochodowego jest działalność:

• wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa
• polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż
• polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,

prowadzona w celu osiągnięcia zysku, bez względu na jej rezultat.

Dodatkowo, aby daną aktywność uznać za działalność gospodarczą:

• musi być prowadzona we własnym imieniu, co oznacza, że przedsiębiorca podejmuje czynności dla potrzeb prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, a nie na rzecz jakiegokolwiek innego podmiotu
• musi być prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły, co oznacza że przedsiębiorca posiada infrastrukturę (sprzęt komputerowy, biurko, towary, biuro itp.), która jest niezbędna do wykonywania prowadzonej przez niego aktywności oraz podejmuje działania wielokrotnie, z pewną regularnością
• przychody uzyskane przez przedsiębiorcę nie mogą zostać zaliczone do innego źródła przychodów; jeżeli osiągane przez podatnika przychody podlegają zaliczeniu do innego źródła przychodów, to wykonywana przez niego aktywność nie stanowi działalności gospodarczej dla celów podatkowych. Takim przychodem, który może podlegać zaliczeniu do innego źródła może być np. sprzedaż m.in. nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości.

Jeżeli którykolwiek z warunków nie będzie spełniony, twoja działalność nie zostanie uznana za działalność gospodarczą dla celów podatku dochodowego. W konsekwencji nie będziesz jej rozliczać na zasadach przewidzianych dla działalności gospodarczej.

Pamiętaj, że działalnością gospodarczą nie jest czynność podjęta jednorazowo, czy okazjonalnie.

Przykład

Jan Kowalski prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą - sprzedaje guziki i inne wyroby pasmanteryjne. Jest również właścicielem nieruchomości, w której mieszka ze swoją rodziną. Nieruchomość nie stanowi składnika związanego z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Pan Jan sprzedaje tę nieruchomość, ponieważ chce kupić większe mieszkanie. Przychód otrzymany ze zbycia nieruchomości nie będzie stanowił przychodu z działalności gospodarczej - Jan Kowalski sprzedaje majątek prywatny, żeby kupić inny lokal na własne potrzeby mieszkaniowe.

Przykład

Jan Kowalski prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami (nabywa oraz sprzedaje lokale mieszkalne).

W 2019 roku kupuje lokal mieszkalny żeby go odsprzedać (po podniesieniu standardu). Przychód osiągnięty ze sprzedaży tego lokalu będzie stanowić przychód z działalności gospodarczej pana Jana, ponieważ obrót nieruchomościami realizowany jest w sposób zorganizowany, profesjonalny oraz ciągły, a ponadto Pan Jan kupił lokal, żeby zarobić na jego sprzedaży.

Ważne! Organy podatkowe mogą uznać, że przedsiębiorca nie prowadzi działalności gospodarczej dla celów podatkowych, jeśli łącznie spełnione będą trzy warunki:

• odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat czynności oraz ich wykonywanie ponosi kontrahent zlecający przedsiębiorcy wykonanie czynności - przedsiębiorca nie ponosi odpowiedzialności za wykonane czynności
• zlecone czynności wykonywane są pod kierownictwem osoby zlecającej oraz w miejscu i czasie przez nią wskazanym - przedsiębiorca nie jest samodzielny, co powoduje, że wykonywane czynności przypominają stosunek pracy
• przedsiębiorca nie ponosi ryzyka gospodarczego pomimo, iż normalnie jest ono i powinno być związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Taki przedsiębiorca, pomimo tego, że działa dla zysku, we własnym imieniu, w sposób ciągły i zorganizowany, nie będzie uprawniony do rozliczenia podatku na zasadach przewidzianych dla działalności gospodarczej.

W takim przypadku organ podatkowy może określić do jakiego źródła przychodów powinny zostać zaliczone uzyskane przychody. Te zasady mają na celu przeciwdziałanie zjawisku „samozatrudnienia”.

Pamiętaj! Dla celów podatkowych warunkiem prowadzenia działalności nie jest rejestracja działalności gospodarczej i wpis do CEIDG, a wyłącznie spełnienie wszystkich przesłanek, dotyczących działalności gospodarczej dla celów podatkowych.

To oznacza, że podatnik, który je spełnia, ma obowiązek rozliczania podatku na zasadach przewidzianych dla działalności gospodarczej.

Przykład

Pan Jan nie jest zarejestrowany w CEIDG i osiąga dochody z wynajmu 12 lokali użytkowych oraz 15 lokali mieszkalnych. Pan Jan:

• stale zamieszcza ogłoszenia w Internecie, oraz prasie
• kilkukrotnie w ciągu roku zmienia najemców swoich lokali,
• cały czas stara się, aby posiadane przez niego lokale były wynajęte,
• współpracuje z osobą, która sprawdza stan wynajmowanych przez niego lokali, oraz sposób ich wykorzystania przez najemców.

Pan Jan uważa, że wynajmuje nieruchomości w ramach tzw. najmu prywatnego. Jednak działalność Pana Jana spełnia wszystkie cechy działalności gospodarczej i powinna być rozliczana na zasadach przewidzianych dla działalności gospodarczej. Naczelnik Urzędu Skarbowego może przekwalifikować sposób rozliczeń Pana Jana przez opodatkowanie dochodów w sposób przewidziany dla działalności gospodarczej.

Jakie są formy opodatkowania działalności gospodarczej osób fizycznych

PIT na zasadach określonych dla przedsiębiorców będziesz płacić, jeśli:

• prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą

• jesteś wspólnikiem spółek:

  • cywilnej
  • jawnej osób fizycznych
  • jawnej, której wspólnikami są inne podmioty niż osoby fizyczne, pod warunkiem złożenia informacji o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki
  • partnerskiej.

Rozpoczynając działalność, a także w jej trakcie, będziesz się zastanawiać, która z form opodatkowania dochodów jest dla ciebie najlepsza.

Do wyboru masz trzy formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej:

• na zasadach ogólnych, według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%)
• według stawki liniowej (19%)
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Ważne! Czwartą formą opodatkowania jest karta podatkowa, jednak od 2022 roku mogą z niej korzystać jedynie podatnicy, którzy byli opodatkowani w tej formie przed rokiem 2022 i kontynuują opodatkowanie w formie karty podatkowej.

Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej - będziesz opodatkowany w ten sposób, jeżeli nie wybierzesz innej formy opodatkowania.

Wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie zawsze będzie możliwy.

Spod opodatkowania ryczałtem są wyłączone niektóre rodzaje działalności, na przykład prowadzenie aptek, kantorów, czy handel częściami samochodowymi

Ryczałtu nie wybiorą osoby, które:

• prowadzą inną działalność gospodarczą opodatkowaną w formie karty podatkowej
• w ramach działalności wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym
• są wspólnikami spółki cywilnej oraz spółki jawnej i ich wspólnicy wybiorą inną formę opodatkowania (opodatkowanie ryczałtem muszą wybrać wszyscy wspólnicy).

W przypadku skali podatkowej oraz podatku liniowego przedmiotem opodatkowania jest dochód, a w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Żeby dokonać optymalnego wyboru formy opodatkowania działalności gospodarczej musisz wiedzieć czym są: przychód, koszty uzyskania przychodów, dochód oraz strata.

Co to jest przychód, koszty uzyskania przychodu, dochód i strata

Przychód z działalności gospodarczej

Za przychody z działalności gospodarczej uważa się wszelkie kwoty należne przysługujące przedsiębiorcy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (obniżenia ceny wynikające z zapłaty za towar przed terminem).

W uproszczeniu, przychodem z działalności gospodarczej będzie wszystko to, co firma otrzymała bądź powinna otrzymać od swoich kontrahentów, za wykonane na ich rzecz usługi lub dostarczone towary.

Ważne! Jeżeli w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą jesteś podatnikiem podatku VAT, kwota podatku od towarów i usług nie stanowi twojego przychodu. Przychód dla celów podatkowych stanowi wyłącznie należna kwota pomniejszona o podatek od towarów i usług (kwota netto).

Przykład

Firma Balonex, która jest podatnikiem podatku VAT, sprzedaje piłki do gry za 123 zł za sztukę. W tej kwocie 23 zł to podatek VAT (23%), zaś 100 zł to kwota, która przysługuje przedsiębiorcy z tytułu sprzedaży, czyli przychód.

Dlatego, jeżeli otrzymujesz lub masz otrzymać jakiekolwiek świadczenie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą powinieneś je traktować jako przychód z działalności gospodarczej.

Przychodem z działalności gospodarczej mogą być na przykład:

• przychody z odpłatnego zbycia składników firmowego majątku wykorzystywanych na potrzeby działalności (np. samochód firmowy, komputer czy wyposażenie biurowe)
• odsetki z lokat bankowych czy z rachunków bieżących należących do przedsiębiorcy
• otrzymane kary umowne
• otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną firmą
• przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Pamiętaj, że w niektórych przypadkach przychód nie będzie przychodem dla celów podatkowych. Najważniejsze należności, które nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej, to:

• zwrócone pożyczki, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek
• kwoty naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (dopiero w momencie ich wpływu będą one stanowiły przychód przedsiębiorcy)
• zwrócone, umorzone lub zaniechane podatki i opłaty stanowiące dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów oraz inne zwrócone wydatki niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów
• zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Koszty uzyskania przychodów

Pojęcie „kosztów uzyskania przychodów” jest kluczowe dla podatników stosujących opodatkowanie według skali podatkowej oraz podatkiem liniowym. Przepisy nie wskazują konkretnie, co może stanowić koszt uzyskania przychodu. Kluczowy jest cel, w jakim przedsiębiorca ponosi wydatki.

Koszty uzyskania przychodów to wydatki, które:

• zostały poniesione w celu:

  • osiągnięcia przychodów, np. poprzez nabycie towarów, materiałów biurowych, wyposażenia, czyli wszystkiego co bezpośrednio bądź pośrednio ma doprowadzić do osiągnięcia przychodu
  • zachowania źródła przychodów, czyli np. wydatki na organizację spotkań z kontrahentami
  • zabezpieczenia źródła przychodów, czyli na przykład wydatki na polisy ubezpieczeniowe,
• zostały faktycznie poniesione (nie ma znaczenia faktyczne zapłacenie, ale poniesienie kosztu, czyli wystawienie faktury, ujęcie w księgach)
• zostały poniesione przez podatnika (a nie przez inną osobę)
• nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Pamiętaj! Pełen katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów znajdziesz w art. 23 Ustawy o PIT.

Dochód z działalności gospodarczej

Pojęcie dochodu z działalności gospodarczej jest kluczowe dla podatników stosujących opodatkowanie wg. skali podatkowej oraz podatkiem liniowym – to od dochodu podatnicy ci zapłacą podatek dochodowy, zgodnie z wybraną stawką.

Dochód z działalności gospodarczej to różnica pomiędzy sumą przychodów
z działalności gospodarczej osiągniętych w danym roku kalendarzowym, a sumą kosztów uzyskania przychodów poniesionych w celu osiągnięcia przychodów z działalności gospodarczej bądź zachowania, lub zabezpieczenia działalności gospodarczej.

Dochodem jest więc nadwyżka przychodów z działalności gospodarczej nad związanymi z działalnością gospodarczą kosztami uzyskania przychodów, czyli wydatkami poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów.

Przykład

Pan Wojciech prowadzi sklep z wyrobami metalowymi, w którym sprzedaje m.in. śruby. Pan Wojciech nabył w hurtowni 50 śrub za cenę 250 zł. netto (bez podatku VAT). Ta kwota - 250 zł - jest dla Pana Wojciecha kosztem uzyskania przychodu. Pan Wojciech sprzedał swojemu klientowi 50 śrub za cenę 400 zł. netto (bez podatku VAT). Ta kwota - 400 zł - stanowi dla Pan Wojciecha przychód. Na sprzedaży śrub Pan Wojciech uzyskał dochód w kwocie 150 zł.

Strata z działalności gospodarczej

Jeżeli suma twoich przychodów z działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym, jest niższa niż suma kosztów poniesionych w celu uzyskania tych przychodów, to ponosisz stratę.

Strata występuje najczęściej w okresach słabszej koniunktury lub kiedy podatnik realizuje inwestycje i w związku z tym ponosi większe wydatki.

Jeżeli twoja działalność przyniosła stratę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, masz prawo do:

• obniżenia dochodu z działalności gospodarczej osiągniętego w jednym z pięciu lat podatkowych następujących po poniesieniu strat, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości straty, albo
• obniżenia jednorazowo dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej w jednym z pięciu lat podatkowych następujących po poniesieniu straty o kwotę nieprzekraczającą 5 mln zł. Nieodliczona kwota straty podlegać będzie rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z lat nie może przekroczyć 50% wysokości straty.

Przeczytaj, jak rozliczyć stratę podatkową.

Jak działalność gospodarczą opodatkowuje wspólnik spółki

Pomimo, że najpopularniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej pozostaje działalność jednoosobowa, coraz większa liczba przedsiębiorców decyduje się prowadzić działalność gospodarczą w formie spółek prawa handlowego.

Decydując się na prowadzenie działalności gospodarczej za pośrednictwem spółki będziesz mógł wybrać:

• spółkę jawną
• spółkę partnerską
• spółkę komandytową
• spółkę komandytowo-akcyjną
• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
• spółkę akcyjną
• prostą spółkę akcyjną.

Wspólnicy spółek opodatkowanych CIT

Możesz mieć różne powody wyboru spółki, jako formy prowadzenia działalności gospodarczej.

Musisz jednak wziąć pod uwagę, że niektóre ze spółek będą podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych - CIT. Dotyczy to spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych, spółek komandytowych, spółek komandytowo-akcyjnych oraz niektórych spółek jawnych.

Jako akcjonariusz, udziałowiec, bądź wspólnik tych spółek zapłacisz podatek dochodowy, gdy spółka podzieli się z tobą wypracowanym zyskiem, czyli wypłaci ci dywidendę. W takim przypadku jednak zapłacisz podatek z tytułu udziału w zysku osoby prawnej.

Przeczytaj więcej o podatku od osób prawnych – CIT.

Wspólnicy spółek transparentnych podatkowo

Pamiętaj, że jeżeli spółka nie jest podatnikiem podatku dochodowego, natomiast opodatkowani są wyłącznie wspólnicy, to jest to spółka transparentna podatkowo.

Dotyczy to:

• spółki jawnej osób fizycznych
• spółki jawnej, której wspólnikami są inne podmioty niż osoby fizyczne, pod warunkiem złożenia informacji o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki – taka spółka również będzie transparentna podatkowo
• spółki partnerskiej
• spółki cywilnej (chociaż nie jest spółką prawa handlowego, ale umową, to stosuje się do niej te same zasady dotyczące opodatkowania wspólników).

Wspólnicy spółek transparentnych podatkowo określają swoje zobowiązania w podatku dochodowym w proporcji przysługującego im prawa do udziału w zysku.
W obliczeniach uwzględniają - w proporcji - osiągnięte lub poniesione przez spółkę:

• przychody
• koszty uzyskania przychodów
• wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów
• ulgi podatkowe
• obniżki podatku dochodowego, czy podstawy opodatkowania
• wszelkie inne uprawnienia wpływające na wymiar podatku.

Dlatego kluczowe jest określenie prawa do udziału w zysku spółki, które przysługuje wspólnikowi. Na podstawie prawa do udziału w zysku wspólnicy spółki transparentnej podatkowo ustalają swoje zobowiązanie podatkowe.

Przykład

Pan Jan jest wspólnikiem spółki jawnej osób fizycznych. Z umowy spółki wynika, że Pan Jan posiada prawo do udziału w zysku spółki w wysokości 50%. Oznacza to, że Pan Jan opodatkowując dochody uzyskane ze spółki jawnej w rachunku podatkowym uwzględnia 50% osiągniętych przez tę spółkę przychodów, kosztów uzyskania przychodów, itd. Od tak ustalonego dochodu płaci indywidualnie podatek dochodowy.

Co istotne, w zależności od tego, czy wspólnikiem spółki transparentnej podatkowo jest osoba fizyczna, czy też podatnik podatku dochodowego od osób prawnych, dochód takiego wspólnika ze spółki transparentnej podatkowo będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach obowiązujący danego wspólnika.

Przykład

Pan Jan oraz spółka z ograniczoną odpowiedzialnością są wspólnikami spółki jawnej. Posiadają równe prawo do udziału w zysku (50%). Pan Jan opodatkowuje przypadający na niego dochód z udziału w spółce jawnej podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zaś spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przypadający na nią dochód z udziału w spółce jawnej podatkiem dochodowym od osób prawnych. Spółka jawna złożyła informację o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki.

W przypadku osób fizycznych będących wspólnikami spółek transparentnych podatkowo, uzyskane przez nie kwoty z udziału w spółkach traktowane są dla celów podatkowych jako osiągnięte w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Oznacza to, że wspólnicy tych spółek opodatkowują osiągnięte za pośrednictwem spółek kwoty według wybranej formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej.

Ważne! Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych może zostać zastosowany tylko przez wspólników spółki jawnej i cywilnej oraz pod warunkiem, że wszyscy wspólnicy wybiorą ryczałt jako formę opodatkowania.

Jakie są różnice pomiędzy formami opodatkowania

Sprawdź główne różnice pomiędzy czterema sposobami opodatkowania działalności gospodarczej osób fizycznych.

	Zasady ogólne (skala podatkowa)	Podatek liniowy	Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych	Karta podatkowa
Kto może stosować działalność jednoosobowa	każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą	każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (z wyjątkiem przedsiębiorców świadczących usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy)	każda osoba fizyczna uzyskująca przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający w roku podatkowym kwoty 2 mln euro (z wyjątkiem przedsiębiorców świadczących usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy)	osoby fizyczne opodatkowane w formie karty podatkowej na dzień 31.12.2021 i kontynuujące opodatkowanie kartą w 2022
Kto może stosować – spółki	Wspólnicy spółek: jawnej osób fizycznych lub jawnej, która wybrała jednokrotne opodatkowanie, partnerskiej, cywilnej	Wspólnicy spółek: jawnej, osób fizycznych lub jawnej, która wybrała jednokrotne opodatkowanie, partnerskiej, cywilnej	Wspólnicy spółki: jawnej i cywilnej, której wspólnikami są tylko osoby fizyczne, jeżeli łączny przychód wspólników ze spółki nie przekroczył w roku podatkowym 2 mln euro	Wspólnicy spółki cywilnej opodatkowani w formie karty podatkowej na dzień 31.12.2021 i kontynuujący opodatkowanie w tej formie w 2022
Rodzaje działalności	każda działalność gospodarcza	każda działalność gospodarcza	każda działalność, za wyjątkiem wskazanych działalności, które nie mogą być opodatkowane ryczałtem	wskazane w katalogu działalności, które mogą być opodatkowane kartą podatkową
Limit dochodów (przychodów)	brak limitu	brak limitu	do 2 mln EURO: - samodzielnie, - łącznie w ramach spółki cywilnej, lub spółki jawnej	brak limitu
Rozliczenie kosztów uzyskania przychodu	Tak	Tak	Nie	Nie
Co jest opodatkowane	dochód	dochód	przychód	podatek ustala Naczelnik Urzędu Skarbowego
Stawka podatku	12% lub 32%	19%	od 2% do 17%	Wysokość podatku zależy m.in. od: rodzaju działalności, miejsca wykonywania, liczby pracowników
Kto ustala podatek	podatnik	podatnik	podatnik	Naczelnik Urzędu Skarbowego
Rozliczenie z innymi dochodami	Tak	Nie	Nie	Nie
Najważniejsze zalety	możliwość opodatkowania w jednym zeznaniu dochodów z różnych źródeł (ale nie wszystkich), - wiele ulg podatkowych	stała stawka podatkowa - brak progresji	prosty sposób ustalenia podstawy opodatkowania - uproszczona ewidencja	z góry ustalona wartość podatku – brak księgowości
Najważniejsze wady	stawka 32% po przekroczeniu 120 tys. dochodu	brak wielu ulg	wyłączenia niektórych rodzajów działalności z możliwości stosowania	forma opodatkowania wyłącznie dla przedsiębiorców korzystających z niej na dzień 31.12.2021 – brak możliwości wyboru karty od 2022

Co wziąć pod uwagę przy wyborze formy opodatkowania

Czy chcesz odliczać koszty uzyskania przychodów

Przed wyborem formy opodatkowania zastanów się, jak duże wydatki związane z działalnością gospodarczą będziesz ponosił.

Jeżeli takie wydatki, na przykład związane z zakupem towarów, usług czy wyposażenia, będą znaczne, zastanów się czy właściwą forma będzie ta, która nie daje możliwości uwzględnienia w rachunku podatkowym kosztów uzyskania przychodów.

Może się bowiem okazać, że jeżeli wybierzesz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, to pomimo korzystniejszej stawki podatkowej, zapłacisz wyższe podatki, niż gdybyś wybrał podatek liniowy lub opodatkowanie na zasadach ogólnych. Będzie to wynikać z braku możliwości pomniejszenia przychodów o poniesione koszty ich uzyskania.

Ile wynosi składka zdrowotna

Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od wybranej przez ciebie formy opodatkowania i wysokości dochodów.

Jeżeli rozliczasz się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej).

Jeżeli rozliczasz podatek dochodowy od osób fizycznych w formie podatku liniowego (19%), zapłacisz składkę zdrowotną w wysokości 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej).

Ważne! Jeśli rozliczasz się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub liniowo, a twój dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w dniu 1 lutego danego roku, to wysokość składki zdrowotnej w tym miesiącu wyniesie 9% lub 4,9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 lutego danego roku.

Minimalne wynagrodzenie w dniu 1 lutego 2024 roku wynosi 4242 zł.

Minimalna składka zdrowotna za każdy miesiąc roku składkowego, od 1 lutego 2024 roku do 31 stycznia 2025 roku, wynosi 381,78 zł.

Jeśli rozliczasz podatek dochodowy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, twoja miesięczna składka zdrowotna wyniesie 9% zryczałtowanej podstawy, którą stanowi kwota przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski ".

Jeśli płacisz kartę podatkową to podstawą wymiaru twojej składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie minimalne wynagrodzenie obowiązujące w dniu 1 stycznia danego roku, czyli w 2024 roku wyniesie 381,78 zł miesięcznie.

Dodatkowo przedsiębiorców obowiązuje roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Jeśli po rozliczeniu rocznym okaże się, że:

• zapłaciłeś wyższe składki zdrowotne niż roczna składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalona od rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej - możesz ubiegać się o zwrot nadpłaty
• kwota wpłaconych przez ciebie składek na ubezpieczenie zdrowotne jest niższa niż roczna składka - musisz dopłacić różnicę.

W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub podatkiem liniowym, jeśli roczna podstawa wymiaru składki będzie niższa niż iloczyn liczby miesięcy w roku kiedy podlegałeś ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, to będzie cię obowiązywać minimalna roczna podstawa wymiaru składek.

W 2024 roku minimalna roczna podstawa wymiaru składek wyniesie 50 904 zł.

Przeczytaj więcej o zasadach ustalania wysokości składki zdrowotnej.

Czy można rozliczać stratę podatkową

Przed wyborem formy opodatkowania zastanów się, czy planowane przez ciebie wydatki mogą być wyższe niż generowane przychody.

Tak najczęściej dzieje się na wstępnym etapie działalności lub kiedy planujesz inwestycje. W takim przypadku korzystnym rozwiązaniem może być forma opodatkowania, w której może powstać strata podatkowa – czyli podatek liniowy lub opodatkowanie na zasadach ogólnych, według skali podatkowej.

Czy chcesz rozliczać się z małżonkiem

Zastanów się, czy nie chcesz rozliczyć się łącznie z małżonkiem. Jeśli tak, to musisz wybrać opodatkowanie na zasadach ogólnych.

Możliwość wspólnego opodatkowania z małżonkiem wyłącza uzyskiwanie przychodów opodatkowanych według stawki liniowej lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Czy chcesz korzystać z ulg podatkowych

Weź pod uwagę, że wybór konkretnej formy opodatkowania może pozbawić cię prawa do skorzystania z ulg podatkowych. Każda forma opodatkowania charakteryzuje się innym zestawem dostępnych dla podatników ulg, a opodatkowanie w formie liniowej pozbawia możliwości skorzystania z istotnej części ulg podatkowych.

Przeczytaj więcej o ulgach podatkowych dla przedsiębiorców.

Jaką księgowość chcesz prowadzić

Różne formy opodatkowania wiążą się z różnym zakresem obowiązków ewidencyjnych i księgowych. W zależności od wybranej przez ciebie formy opodatkowania dochodów z działalności, będziesz mieć obowiązek prowadzenia:

• podatkowej księgi przychodów i rozchodów (PKPIR), w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym
• ksiąg rachunkowych w przypadku przekroczenia limitu 2 mln EURO przychodów netto w poprzednim roku podatkowym;
• ewidencji przychodów, w przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Każdy z rodzajów księgowości wymaga określonej szczegółowości umieszczanych
w niej danych.

Przeczytaj więcej o księgowości i ewidencjach w firmie.

Jak zmienić formę opodatkowania

Możesz zmienić formę opodatkowania - wybrać inną niż dotychczas stosowana, ale musisz to zrobić w określonym terminie.

Jak przejść na opodatkowanie według skali

Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej.

To oznacza, że będziesz opodatkowany według skali podatkowej (na zasadach ogólnych), jeżeli rejestrując firmę nie wybierzesz innej formy lub wybierzesz inną formę, ale zgłosisz się do naczelnika urzędu skarbowego po terminie, w którym możesz dokonać takiego wyboru.

Jeżeli już prowadzisz działalność gospodarczą opodatkowaną według stawki liniowej albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i chcesz wrócić do opodatkowania na zasadach ogólnych, złóż Naczelnikowi Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie o zmianie z dotychczasowej formy opodatkowania w terminie:

• do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskasz pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej
• do końca roku - gdy pierwszy przychód uzyskasz w grudniu danego roku.

Przykład

Pani Marta stosuje podatek liniowy. Pierwszy przychód uzyskała w styczniu 2023 roku. Ma czas na zmianę z opodatkowania podatkiem liniowym do 20 lutego 2023 roku.

Oświadczenie o zmianie formy opodatkowania z podatku liniowego albo z ryczałtu możesz złożyć:

• w urzędzie skarbowym
• za pośrednictwem CEIDG, zmieniając dane we wpisie.

Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową i chcesz wrócić do opodatkowania na zasadach ogólnych, złóż Naczelnikowi Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie o rezygnacji z karty podatkowej w terminie do 20 stycznia roku kalendarzowego.

Oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania kartą podatkową możesz:

• złożyć w urzędzie skarbowym
• za pośrednictwem CEIDG, zmieniając dane we wpisie.

Jak przejść na opodatkowanie według stawki liniowej

Jeżeli chcesz wybrać opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej według stawki liniowej, złóż Naczelnikowi Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie
o wyborze opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej według tej stawki:

• w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskasz pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej
• do końca roku - gdy pierwszy przychód uzyskasz w grudniu danego roku.

Oświadczenie o wyborze opodatkowania podatkiem liniowym możesz złożyć:

• w urzędzie skarbowym
• za pośrednictwem CEIDG, zmieniając dane we wpisie.

Jak przejść na opodatkowanie ryczałtem

Jeżeli chcesz wybrać opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
złóż Naczelnikowi Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem:

• do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskasz pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej,
• do końca roku - gdy pierwszy przychód uzyskasz w grudniu danego.

Oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem możesz złożyć:

• w urzędzie skarbowym
• za pośrednictwem CEIDG, zmieniając dane we wpisie.

Jak zrezygnować z opodatkowania ryczałtem

Jeżeli chcesz zrezygnować z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i wrócić do opodatkowania na zasadach ogólnych, złóż Naczelnikowi Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie o zmianie formy opodatkowania w terminie:

• do 20 dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym uzyskasz pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej
• do końca roku - gdy pierwszy przychód uzyskasz w grudniu danego roku.

Oświadczenie o zmianie formy opodatkowania z ryczałtu możesz złożyć:

• w urzędzie skarbowym
• za pośrednictwem CEIDG, zmieniając dane we wpisie.

Jeżeli chcesz zrezygnować z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i wybrać opodatkowanie podatkiem liniowym, złóż Naczelnikowi Urzędu Skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej według stawki liniowej:

• do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskasz pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej,
• do końca roku - gdy pierwszy przychód uzyskasz w grudniu danego roku.

Oświadczenie o wyborze opodatkowania podatkiem liniowym możesz złożyć:

• w urzędzie skarbowym
• za pośrednictwem CEIDG, zmieniając dane we wpisie.

Jak zrezygnować z karty podatkowej

Jeżeli chcesz zrezygnować z opodatkowania w formie karty podatkowej, w terminie do 20 stycznia musisz złożyć Naczelnikowi Urzędu Skarbowego:

• oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania w ramach karty podatkowej – wrócisz wówczas do opodatkowania na zasadach ogólnych
• oświadczenie o wyborze opodatkowania podatkiem liniowym, bądź ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – będziesz wtedy opodatkowany w wybrany przez siebie sposób w kolejnym roku podatkowym.

Przykład

Pan Jakub stosował kartę podatkową w 2023 roku. 14 stycznia 2024 roku złożył wniosek o opodatkowanie ryczałtem przychodów ewidencjonowanych. W 2024 roku Pan Jakub opodatkowuje swoją działalność ryczałtem. Jednocześnie już więcej nie będzie mógł skorzystać z opodatkowania w formie karty podatkowej.