Opłata za produkty z tworzyw sztucznych

Obowiązki sprzedawcy

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą jednostkę handlu detalicznego (na przykład sklep), jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną (restauracja lub bar), od 1 stycznia 2024 roku muszą pobrać od swoich klientów dodatkową opłatę.

Opłata obowiązuje w przypadku:

• oferowania określonych produktów jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych, które są opakowaniami, lub
• gdy przedsiębiorca pakuje napoje lub żywność w tego rodzaju produkty.

Opłatę muszą pobierać również przedsiębiorcy, którzy sprzedają napoje lub żywność pakowaną w tego rodzaju opakowania za pomocą urządzeń vendingowych, czyli maszyn umożliwiających zakup produktu bez udziału sprzedawcy.

Opłata musi zostać pobrana, nawet jeśli taka maszyna nie stoi w sklepie, hurtowni lub barze czy restauracji.

Od 1 lipca 2024 roku przedsiębiorca będzie też zobowiązany do zapewnienia:

• opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będących opakowaniami, wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji, lub
• dostępności opakowań wielokrotnego użytku.

Nieprzestrzeganie nowych przepisów może skutkować nałożeniem administracyjnej kary pieniężnej w wysokości od 500 złotych do nawet 100 tysięcy złotych.

Co podlega opłacie

Wykaz produktów, których sprzedaż lub użycie będzie wymagało pobrania dodatkowej opłaty, został zawarty w załączniku nr 6 do Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej.

W wykazie znajdują się między innymi:

• kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka
• pojemniki na żywność, w tym pojemniki takie jak pudełka z pokrywką lub bez, stosowane w celu umieszczania w nich żywności, która jest:
  • przeznaczona do bezpośredniego spożycia na miejscu lub na wynos
  • zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika oraz
  • gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie – w tym pojemniki na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność.

Stawka opłaty

Opłata wynosi:

• 0,20 zł – w przypadku kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek

• 0,25 zł – w przypadku pojemników na żywność, w tym pojemników takich jak pudełka, z pokrywką lub bez, stosowanych w celu umieszczania w nich żywności, która jest:

  • przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos
  • zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika oraz
  • gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie

  – w tym pojemników na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność

Kiedy i gdzie wnosić opłatę

Pobraną od klienta opłatę wpłacisz na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce jej pobrania, w terminie do 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, w którym została pobrana.

Oznacza to, że pierwszy raz pobraną opłatę trzeba będzie przekazać do 15 marca 2025 roku. Jeśli przedsiębiorca nie wniesie opłaty lub wniesie ją nie w takiej wysokości, w jakiej powinien, to w drodze decyzji ustali ją marszałek województwa.

Skontaktuj się ze swoim urzędem i dowiedz się, jaki jest właściwy numer rachunku do wnoszenia opłaty.

Skorzystaj z wyszukiwarki i znajdź urząd marszałkowski.

Obowiązek prowadzenia ewidencji i składania sprawozdania

Przedsiębiorcy, którzy pobierają nową opłatę, muszą także prowadzić ewidencję liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będących opakowaniami.

Ewidencja obejmuje rok kalendarzowy i może być prowadzona w formie papierowej lub elektronicznej. Jeśli przedsiębiorca prowadzi więcej niż jeden sklep, hurtownię czy bar lub restaurację i w każdym z tych miejsc sprzedaje produkty podlegające dodatkowej opłacie, to ewidencja musi być prowadzona oddzielnie dla każdego z nich. Ewidencję należy przechowywać przez 5 lat.

Ponadto przedsiębiorcy, którzy są zobowiązani do pobierania nowej opłaty, muszą też składać roczne sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi - do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy marszałkowi województwa właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy.

Szczegółowy wykaz elementów sprawozdania znajduje się w art. 73 ust. 2 pkt. 3a Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

Sprawozdanie składa się za pośrednictwem indywidualnego konta w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Praktyczne informacje o tym, jak uzyskać wpis do Bazy, uzyskasz na stronie internetowej prowadzonej przez Ministerstwo Klimatu i środowiska.