Zbieg tytułów do ubezpieczeń ZUS pracownika na etacie

Zbieg kilku umów o pracę

Jeżeli jako pracownik pracujesz na podstawie kilku równoległych umów o pracę, to zawsze podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu ze wszystkich tytułów.

Oznacza to, że każdy z pracodawców jest zobowiązany odprowadzać składki od swojej umowy o pracę.

Pamiętaj! W przypadku umowy o pracę do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych należą składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.

Przeczytaj, jakie składki do ZUS płaci przedsiębiorca.

Zbieg umowy o pracę i działalności gospodarczej

Jeśli pracujesz na etacie i prowadzisz firmę, to ubezpieczenia z działalności zależą od twojego wynagrodzenia na etacie.

Jeżeli z etatu masz zagwarantowane co najmniej wynagrodzenie minimalne, to prowadząc działalność gospodarczą, nie musisz opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. Składki są pobierane wyłącznie z wynagrodzenia za pracę.

Jeśli pracujesz na etacie w niepełnym wymiarze godzin i twoje wynagrodzenie jest niższe niż minimalne, podlegasz ubezpieczeniom także z tytułu prowadzenia działalności i opłacasz składki na ubezpieczenie społeczne.

Wynagrodzenie minimalne w 2025 roku wynosi 4666 zł.

Niezależnie od wysokości wynagrodzenia, które otrzymujesz z tytułu pracy na etacie, składki na ubezpieczenie zdrowotne płacisz zarówno od wynagrodzenia otrzymywanego z etatu, jak i z działalności.

Uwaga! Pracownicy, których podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, są zwolnieni z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności, jeśli łącznie spełnione są dwa warunki:

• dodatkowe przychody z tytułu działalności nie przekraczają miesięcznie 50% minimalnego wynagrodzenia
• opłacany z działalności gospodarczej jest podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Przeczytaj:

• jakie składki ZUS płaci przedsiębiorca
• jak rozliczyć podatki przy prowadzeniu działalności i pracy na etacie.

Zbieg umowy o pracę i umowy-zlecenia

Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, która współpracuje również na umowę‑zlecenie może w określonych sytuacjach podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z obu tytułów.

Jeżeli pracownik równocześnie pracuje na umowę o pracę (i ma w niej zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie, które w 2025 roku wynosi 4666 zł brutto) i współpracuje na podstawie umowy-zlecenia z inną firmą niż ta, z którą łączy go stosunek pracy, to obowiązkowo podlega ubezpieczeniu społecznemu tylko z tytułu umowy o pracę.

Pamiętaj! W takiej sytuacji pracownik może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy-zlecenia.

Natomiast jeżeli pracownik nie ma zagwarantowanego w umowie o pracę minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2025 roku jest to kwota 4666 zł brutto), a jednocześnie współpracuje na podstawie umowy-zlecenia, to obowiązkowo trzeba odprowadzać składki społeczne z co najmniej tylu tytułów, żeby łącznie podstawa do ubezpieczenia społecznego wynosiła minimum 4666 zł.

Jak będzie to wyglądać w praktyce?

Jeżeli wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę i dodatkowo pracownik współpracuje z innymi podmiotami na podstawie kilku umów- zleceń, to jeżeli suma zarobków z umowy o pracę i zawartej jako pierwszej umowy-zlecenia wynosi minimum 4666 zł, pracownik podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tylko z tych dwóch tytułów.

Z pozostałych umów-zlecenia może podlegać dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym.

To oznacza, że obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym pracownik podlega tylko do kwoty minimalnego wynagrodzenia (4666 zł w 2025 roku), a w stosunku do pozostałych umów zleceń ubezpieczenia społeczne są dobrowolne.

Obowiązuje zasada pierwszeństwa – obowiązkowym ubezpieczeniom z tytułu umowy‑zlecenia pracownik będzie podlegać w kolejności zawierania tych umów.

Pamiętaj! Do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych odprowadzanych z tytułu umowy‑zlecenia należą składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe. Składka na ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolna.

Przykład

Tadeusz od 1 marca 2015 roku pracuje w wymiarze połowy etatu w spółce Koala sp. z o.o. i na podstawie umowy o pracę zarabia 2500 zł brutto. Tadeusz podpisał również trzy umowy‑zlecenia:

• pierwszą z nich zawarł 18 marca 2015 roku i za wykonywane na jej podstawie zlecenie otrzymuje 500 zł brutto miesięcznie
• drugą z nich zawarł 30 grudnia 2016 roku i za wykonywane na jej podstawie zlecenie dostaje 700 zł brutto miesięcznie
• trzecią z nich zawarł 18 stycznia 2022 roku i na jej podstawie zarabia 1200 zł brutto miesięcznie.

Tadeusz podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę oraz z pierwszej i drugiej umowy-zlecenia. Może również podlegać ubezpieczeniom społecznym na podstawie trzeciej umowy zlecenie, ale w przypadku trzeciej umowy ubezpieczenie nie jest obowiązkowe jak przy dwóch pierwszych (Tadeusz może, ale nie musi odprowadzać od niej składek na ubezpieczenia społeczne).

Pamiętaj! Pracownik nie może podlegać ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu umowy o pracę i trzeciej umowy-zlecenia, ponieważ obowiązuje zasada pierwszeństwa w czasie.

Jeżeli jednak zawierasz umowy-zlecenia z własnym pracownikiem lub w ramach umowy zlecenia zawartej z kimś innym twój pracownik będzie wykonywał zlecenie na twoją rzecz, to wówczas w każdym przypadku odprowadzasz składki na ubezpieczenia społeczne od wszystkich zawartych w takich okolicznościach umów o pracę i umów-zleceń.

Natomiast niezależnie od wysokości uzyskiwanych zarobków pracownik, który pracuje jednocześnie na umowie-zleceniu, obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy o pracę i zbiegających się z nią umów-zleceń.

Zbieg umowy o pracę i umowy agencyjnej lub umowy o świadczenie usług

W odniesieniu do zbiegu umowy o pracę z:

• umową agencyjną
• umową o świadczenie usług
• inną umową, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,

będą miały zastosowanie zasady dotyczące osób wykonujących pracę w zbiegu umowy o pracę i umowy-zlecenia.

Zbieg umowy o pracę i umowy o dzieło

Jeśli pracownik pracuje na podstawie umowy o dzieło u swojego pracodawcy (czyli z tym samym podmiotem ma podpisaną umowę o pracę i umowę o dzieło), to podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z obu tytułów. Oznacza to, że oskładkowany będzie łączny przychód z umowy o pracę i umowy o dzieło. Tak samo powinien być rozliczany przychód, gdy umowa o dzieło jest podpisana z innym podmiotem niż pracodawca, ale praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy.

W takiej sytuacji umowa o dzieło będzie oskładkowana na tych samych zasadach jak umowa o pracę.

Natomiast umowa o dzieło, która została podpisana z innym podmiotem niż pracodawca, a jednocześnie nie powoduje wykonywania pracy na rzecz pracodawcy, nie będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym ani zdrowotnemu.

Przykład

Ania ma podpisaną umowę o pracę ze spółką Z. Na podstawie tej umowy Ania zbiera truskawki. Następnie Ania podpisuje umowę o dzieło ze spółką Y – na podstawie tej umowy ma zrealizować projekt usprawniający zbieranie truskawek w spółce Z. W tej sytuacji – pomimo tego, że Ania zawarła umowy z różnymi spółkami – to obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu podlega jej łączny przychód z umowy o pracę i z umowy o dzieło.

Zbieg umowy o pracę i emerytury

Prawo do emerytury nie wpływa na obowiązek ubezpieczeniowy pracownika. Oznacza to, że za pracownika, który pobiera świadczenie emerytalne, należy opłacić składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne. Pracodawca, który zdecyduje się na zatrudnienie emeryta będzie musiał odprowadzić od niego następujące składki:

• składkę na ubezpieczenie emerytalne
• składkę na ubezpieczenie rentowe
• składkę na ubezpieczenie chorobowe
• składkę na ubezpieczenie wypadkowe
• składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Pamiętaj! W stosunku do pracowników emerytów (kobiet od 55. roku życia i mężczyzn od 60. roku życia) nie opłaca się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Socjalnych.

Przeczytaj więcej informacji na temat zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz Fundusz
Solidarnościowy.

Oznacza to, że jeżeli jesteś emerytem pracującym na podstawie umowy o pracę, to twój pracodawca opłaca za ciebie jednocześnie składkę na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne.

Zbieg umowy o pracę i renty

W przypadku zbiegu umowy o pracę z prawem do renty opłacasz składki na takich samych zasadach jak w przypadku zbiegu umów o pracę osób, które są jednocześnie emerytami.

Zbieg umowy o pracę i urlopu macierzyńskiego

Jeżeli pracownik przebywający na urlopie macierzyńskim pracuje jednocześnie na podstawie umowy o pracę u innego pracodawcy, to z tego tytułu nowy pracodawca będzie odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Zgodnie z przepisami nie jest możliwe podjęcie zatrudnienia u swojego pracodawcy w okresie urlopu macierzyńskiego. Będzie to możliwe dopiero w czasie urlopu rodzicielskiego i wtedy będzie się łączyło z rezygnacją z zasiłku.

Jeśli pracownik przebywający na urlopie macierzyńskim i pobierający zasiłek macierzyński zawrze umowę-zlecenia (niezależnie od tego, czy zrobi to z własnym pracodawcą czy inną firmą), wówczas obowiązkowo będą za niego odprowadzane składki emerytalne i rentowe z tytułu zasiłku, a składki emerytalne i rentowe z tytułu umowy-zlecenia będą dobrowolne. W takiej sytuacji od umowy-zlecenia trzeba będzie odprowadzić składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Przeczytaj więcej na temat pracy w czasie urlopu rodzicielskiego.

Zbieg umowy o pracę i urlopu wychowawczego

Osoby, które przebywają na urlopie wychowawczym mają opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i rentowe oraz zdrowotne, jeśli nie ma innego tytułu do ich opłacania.

Jeśli w czasie trwania urlopu wychowawczego pracownik podejmie zatrudnienie na podstawie innej umowy o pracę, to wówczas nie będzie podlegać ubezpieczeniom z tytułu urlopu wychowawczego, a składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne odprowadzić należy od umowy o pracę.

Przykład

Anna korzysta z urlopu wychowawczego w spółce XYZ. W czasie urlopu wychowawczego podejmuje współpracę ze spółką JKL na podstawie umowy o pracę. JKL będzie odprowadzała składki na ubezpieczenia społeczne i składkę zdrowotną od umowy zawartej z Anną.

Gdy pracownik jednocześnie przebywa na urlopie wychowawczym i pracuje na podstawie umowy-zlecenia u swojego pracodawcy (w podmiocie, w którym ma podpisaną również umowę o pracę), podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu wyłącznie z tytułu umowy-zlecenia.

Przykład

Krzysztof zawarł umowę o pracę w spółce X. Od 1 listopada 2022 roku przebywa na urlopie wychowawczym. W dniu 1 lutego 2023 roku Krzysztof zawarł ze spółką X umowę-zlecenie. Od tego momentu Krzysztof podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy-zlecenia.

Sprawdź więcej informacji na temat podstawy wymiaru składek dla osób korzystających z urlopów wychowawczych.