Firma poza Polską – gdzie płacić składki na ubezpieczenia społeczne

Firma w UE, EOG lub w Szwajcarii

Polacy, jako obywatele Unii Europejskiej, mają swobodę podejmowania działalności gospodarczej we wszystkich państwach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii.

Jeśli zaczynasz prowadzić działalność gospodarczą w którymś państwie członkowskim Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii, będziesz traktowany na równi z obywatelami tego państwa. To oznacza, że jeśli chcesz zarejestrować działalność w tym państwie, musisz sprawdzić, na jakich zasadach robią to jego obywatele.

Sprawdź na liście punktów kontaktowych Komisji Europejskiej, gdzie możesz się dowiedzieć, jakie procedury administracyjne obowiązują w państwach UE.

Państwami członkowskimi Unii Europejskiej są: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy.

Państwami członkowskimi Europejskiego Obszaru Gospodarczego są oprócz państw Unii Europejskiej: Norwegia, Islandia i Lichtenstein.

Niezależnie od tego, w którym państwie mieszkasz, jesteś objęty przepisami z zakresu zabezpieczenia społecznego obowiązującymi w państwie, w którym podejmujesz działalność gospodarczą. Jest to zasada miejsca wykonywania pracy, która obowiązuje w Szwajcarii, w państwach członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Przykład

Pani Justyna rozpoczęła działalność na własny rachunek, polegającą na produkcji lodów rzemieślniczych w Kopenhadze i prowadzi biznes tylko tam. Będzie objęta duńskimi przepisami w zakresie zabezpieczenia społecznego. Powinna opłacić należne składki do duńskiego systemu ubezpieczeń.

Firma w Polsce i w UE, EOG lub w Szwajcarii

Jak ustalić jakie przepisy obowiązują

Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą w Polsce i chcesz rozpocząć prowadzenie firmy w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii, to żeby ustalić, jakie przepisy obowiązują w zakresie ubezpieczeń społecznych, trzeba rozpatrzyć dwa przypadki:

1. Mieszkasz w państwie członkowskim Unii Europejskiej, w którym wykonujesz znaczą część działalność – będziesz podlegać ubezpieczeniom społecznym w państwie zamieszkania.

To, czy część działalności wykonywana w danym państwie członkowskim jest znaczna, trzeba ustalić na podstawie kryteriów, takich jak: czas pracy, obrót, liczbę świadczonych usług i dochód. Jeśli co najmniej 25% działalności realizujesz w państwie zamieszkania, to będziesz objęty zabezpieczeniem społecznym w tym państwie, więc tam zgłoś się do ubezpieczeń społecznych.

W praktyce jeżeli w trakcie przeprowadzania ogólnej oceny prowadzenia działalności okaże się, że przez co najmniej 25% czasu swojej pracy pracujesz w państwie członkowskim, w którym masz swoje miejsce zamieszkania, lub że zarabiasz co najmniej 25% swojego wynagrodzenia w państwie członkowskim, w którym masz swoje miejsce zamieszkania, oznacza to, że znaczna część pracy jest wykonywana w tym państwie członkowskim.

Pamiętaj! Musisz uwzględnić podane kryteria, jednak to nie jest wyczerpująca lista. Pod uwagę można wziąć także inne kryteria. Jeżeli informacje dotyczące godzin przepracowanych w państwie członkowskim miejsca zamieszkania nie są dostępne lub gdy z ogółu okoliczności nie wynika jasno, że znaczna część pracy została wykonana w państwie członkowskim miejsca zamieszkania, to żeby to ustalić, można zastosować inną metodę niż metoda czasu pracy, na przykład kryterium zarobków w danym państwie.

Przykład

Pan Paweł mieszka w Polsce i prowadzi działalność w Polsce i w Niemczech, polegającą na wykonywaniu instalacji wodociągowej. W Polsce na działalność poświęca 18 dni, a w Niemczech – 12 dni w miesiącu. W tej sytuacji Pan Paweł podlega ubezpieczeniom społecznym w Polsce, ponieważ w tym kraju wykonuje znaczną część działalności z uwagi na czas pracy.

Przykład

Pan Czesław prowadzi działalność w Polsce i w Hiszpanii. Ma rodzinę i mieszka w Polsce. Przez 3 dni w tygodniu pracuje w Polsce, a przez 2 dni w tygodniu – w Hiszpanii. Z uwagi na to, że przez 60% czasu pan Czesław prowadzi działalność na terenie Polski, czyli państwa zamieszkania, będzie objęty polskimi przepisami w zakresie zabezpieczenia społecznego.

2. Nie mieszkasz w państwie, w którym wykonujesz znaczną część swojej działalności– będziesz podlegać przepisom dotyczącym zabezpieczenia społecznego państwa, w którym znajduje się centrum zainteresowania twojej działalności.

Przykład

Pani Sylwia mieszka w Polsce i prowadzi agencje nieruchomości we Francji i na Malcie. Zdarza się, że dokonuje transakcji również na terenie Polski, ale to nieznaczna część jej działalności. Na stałe pani Sylwia pracuje na Malcie i tam sprzedaje najwięcej domów. W związku z tym, że nie prowadzi w Polsce znacznej części swojej działalności, nie będzie ubezpieczona w Polsce, ale na Malcie, bo tam znajduje się centrum zainteresowania jej firmy.

Przepisy nie definiują pojęcia „centrum interesów osobistych lub gospodarczych”. W praktyce przez interesy osobiste rozumie się najczęściej związki o charakterze rodzinnym i personalnym (osobistym, towarzyskim). Podstawowe znaczenie dla ustalenia miejsca ulokowania interesów osobistych może mieć miejsce przebywania najbliższej rodziny pracownika. W przypadku osób nieposiadających najbliższej rodziny zasadnicze znaczenie mogą mieć więzi towarzyskie lub partnerskie.

Natomiast za „centrum interesów gospodarczych" uznaje się miejsce osiągania przez ciebie głównych korzyści majątkowych, a zatem miejsce wykonywania pracy, posiadanych inwestycji, majątku, kredytów czy kont bankowych.

Przykład

Pani Barbara jest informatykiem specjalizującym się w tworzeniu programów antywirusowych. Prowadzi działalność we Włoszech i we Francji, gdzie mieszka. Pani Barbara ma stałych klientów we Włoszech, gdzie wykonuje około 80% swojej pracy. Oznacza to, że pani Barbara nie wykonuje znacznej części swojej pracy w państwie zamieszkania. Wynagrodzenie, jakie Pani Barbara uzyskuje we Francji również nie osiąga 25% jej dochodu. Z uwagi na powyższe zastosowanie będą miały przepisy dotyczące włoskiego zabezpieczenia społecznego.

Ważne! Powyższe zasady stosujesz zarówno wtedy, gdy twoja działalność jest zarejestrowana tylko w jednym państwie, ale prowadzisz ją na terytorium kilku państw, jak i wtedy, gdy działalność została zarejestrowana w różnych państwach należących do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii.

Przeczytaj Praktyczny poradnik. Ustawodawstwo mające zastosowanie w Unii Europejskiej (UE), Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) i Szwajcarii, oprac. Komisja Administracyjna ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego.

Jak zgłosić się do ubezpieczeń

W opisanych wyżej sytuacjach musisz poinformować o zamiarze prowadzenia działalności w dwóch lub więcej państwach odpowiednią instytucję i złożyć wniosek w sprawie ustalenia właściwego ustawodawstwa. W Polsce jest nią Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zgłoś się do oddziału właściwego ze względu na twoje miejsce zamieszkania.

Zobacz wniosek, który należy złożyć do ZUS w sprawie ustalenia właściwego ustawodawstwa.

Po otrzymaniu wniosku jednostka ZUS musi niezwłocznie ustalić, przepisy którego państwa będą miały zastosowanie do twojej sytuacji. To ustalenie wstępne, które ma charakter tymczasowy. ZUS powiadamia o nim też swoich odpowiedników z tych państw członkowskich, w których będzie prowadzona działalność gospodarcza.

Wstępne określenie przepisów mających zastosowanie stanie się ostateczne w terminie 2 miesięcy liczonych od momentu poinformowania przez ZUS o swoim ustaleniu instytucji z innych państw.

Od zasady przemiany ustawodawstwa tymczasowego na ostateczne zostały przewidziane dwa wyjątki:

Pierwszy dotyczy sytuacji, gdy ze względu na brak pewności co do określania, które przepisy będą miały zastosowanie, ZUS nawiązuje kontakt ze swoimi odpowiednikami z innych państw członkowskich i w ramach porozumienia instytucje te wspólnie określą, przepisy którego państwa będą mieć zastosowanie.

Drugi obowiązuje wtedy, gdy poinformowany odpowiednik ZUS z innego państwa członkowskiego zgłosi brak akceptacji lub odmienną opinię na temat sposobu ustalenia właściwych przepisów przed upływem dwumiesięcznego terminu.

Jeśli w twojej sytuacji właściwe okażą się polskie przepisy dotyczące ubezpieczenia społecznego (tymczasowo lub ostatecznie), to poinformuje cię o tym ZUS.

Jeśli właściwe będą przepisy innego państwa członkowskiego, to otrzymasz taką informację od odpowiednika ZUS z tego państwa.

Tymczasowa działalność za granicą

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą w Polsce przez co najmniej 2 miesiące i chcesz przenieść ją na okres nie dłuższy niż 24 miesiące do innego państwa, wciąż możesz podlegać polskim ubezpieczeniom społecznym.

Z tego rozwiązania możesz skorzystać, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:

• posiadasz dokumenty (umowy, faktury, rachunki) potwierdzające prowadzenie działalności w gospodarczej w Polsce przez co najmniej 2 miesiące przed przeniesieniem jej za granicę
• utrzymujesz w Polsce infrastrukturę pozwalającą na podjęcie działalności po powrocie, na przykład korzystasz z powierzchni biurowej w Polsce, opłacasz tu podatki czy posiadasz legitymację zawodową
• przenoszona przez ciebie działalność ma podobny charakter do tej wykonywanej w Polsce.

Jeżeli spełniasz te warunki, musisz złożyć w swoim oddziale ZUS wniosek o wydanie zaświadczenia A1, które potwierdza podleganie polskim ubezpieczeniom.

Jeśli nie spełnisz któregokolwiek z powyższych warunków, będą cię obowiązywać zasady dotyczące ubezpieczeń społecznych państwa, w którym rozpoczynasz prowadzenie działalności. Musisz zgłosić się tam do instytucji pełniącej taką samą funkcję jak ZUS w Polsce oraz wyrejestrować z polskich ubezpieczeń.

Przykład

Pani Aneta prowadzi w Polsce zakład pogrzebowy od 1 lutego 2021 roku. W maju tego samego roku chce przenieść działalność do Niemiec na 18 miesięcy i otworzyć zakład fryzjerski, bo wygrała na ten czas konkurs na dzierżawę lokalu. Pani Aneta powinna zarejestrować się do niemieckich ubezpieczeń, ponieważ działalność za granicą nie ma podobnego charakteru do tej wykonywanej w Polsce.

Przykład

Pan Hubert prowadzi sklep wielobranżowy w Polsce od maja 2016 roku. Od 1 maja 2021 roku chce na rok przenieść́ swoją aktywność zawodową do Czech. Zamierza realizować́ kontrakt na prace montażowe. Powinien zgłosić́ się̨ do czeskiego systemu zabezpieczenia społecznego i opłacać́ należne składki. Wynika to z tego, że wykonywana działalność ma inny charakter.

Jeśli przenosisz działalność do innego państwa na okres przekraczający 24 miesiące i minął termin ważności twojego zaświadczenia A1, to musisz płacić składki na ubezpieczenie w państwie, do którego przeniosłeś działalność.

Jeśli pomimo przekroczenia 24 miesięcy chcesz dalej płacić składki w ZUS, skontaktuj się z właściwym oddziałem ZUS. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wystąpi wtedy w twoim imieniu z wnioskiem o zawarcie porozumienia wyjątkowego do instytucji zagranicznej.

Porozumienie wyjątkowe może zostać zawarte także wtedy, gdy z góry wiesz, że okres przeniesienia działalności za granicę będzie trwał dłużej niż 24 miesiące. W takiej sytuacji od razu wystąp do oddziału ZUS o zawarcie porozumienia wyjątkowego.

Jeśli otrzymasz zgodę od podmiotu zagranicznego, nadal możesz opłacać składki na ubezpieczenia w Polsce do momentu zakończenia działalności za granicą.

Pamiętaj! To nie polski ZUS, ale zagraniczna instytucja wydaje zgodę lub jej odmawia i to od jej oceny stanu faktycznego zależy rozpatrzenie sprawy.

Jeśli prowadzisz działalność́ gospodarczą krócej niż̇ 2 miesiące, nie spełniasz podstawowego warunku, który umożliwia otrzymanie zaświadczenia A1. Musisz więc ubezpieczyć się w kraju, w którym będziesz czasowo prowadzić́ działalność́ gospodarczą. Tam będziesz odprowadzał składki na ubezpieczenia społeczne.

Przykład

Pani Hanna zarejestrowała w Polsce działalność́ gospodarczą w postaci salonu manicure w marcu 2022 roku, ale nie wykonała żadnej usługi. W kwietniu 2022 roku chciała przenieść́ swoją firmę do Włoch. Z uwagi na fakt, że nie prowadziła działalności przez 2 miesiące i nie wykonała żadnej usługi, nie spełniła warunku, dotyczącego prowadzenia działalności gospodarczej. Jeżeli nadal będzie chciała wykonywać swoją działalność we Włoszech, nawet czasowo, będzie musiała tam się ubezpieczyć.

Firma w Polsce i praca najemna w innym państwie

Prowadzisz w Polsce działalność na własny rachunek i zostałeś zatrudniony w innym państwie należącym do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii? Zgodnie z obowiązującymi zasadami prawa unijnego podlegasz ustawodawstwu państwa, w którym wykonujesz pracę najemną.

W związku z tym zostajesz wyłączony z polskiego systemu ubezpieczeń społecznych i nie opłacasz w Polsce żadnych składek. Żeby się wyrejestrować z ZUS, złóż:

• deklarację ZUS ZWUA (podając kod 600 – inna przyczyna wyrejestrowania)
• formularz ZUS ZWPA, na którym dokonasz wyrejestrowania płatnika składek ZUS
• oświadczenie o wyrejestrowaniu, w którym poinformujesz organ o podjęciu zatrudnienia w innym kraju i odprowadzaniu tam składek na ubezpieczenie społeczne
• druk A-1, który uzyskasz w instytucji będącej odpowiednikiem polskiego ZUS w państwie, w którym podejmujesz zatrudnienie (druk A-1 wykazuje okres podlegania ubezpieczeniom w danym państwie oraz tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym).

Pamiętaj! Jeżeli prowadzisz firmę w Polsce i zatrudniasz pracowników, składasz w ZUS tylko formularz ZUS ZWUA oraz oświadczenie o wyrejestrowaniu. Nie składasz druku ZUS ZWPA, ponieważ nadal jesteś płatnikiem składek za zatrudnionych pracowników.

Przykład

Pan Jerzy mieszka i prowadzi działalność w Polsce oraz został zatrudniony na podstawie umowy o pracę w firmie IT w Niemczech. Ponieważ̇ pracę najemną wykonuje w Niemczech, wobec pana Jerzego będą̨ miały zastosowanie przepisy niemieckie.

Przeczytaj, jak wyrejestrować się z ubezpieczeń w ZUS.

Praca marginalna w jednym państwie i praca najemna w innym

Jeśli wykonujesz stałą pracę, której poświęcasz mniej niż 5% twojego regularnego czasu pracy i w której zarabiasz mniej niż 5% uzyskiwanego przez ciebie zysku, zostanie ona uznana przez organ ubezpieczeń za pracę marginalną.

Jeżeli wykonujesz pracę o charakterze marginalnym w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej i jednocześnie pracujesz w innym państwie członkowskim, nie możesz zostać uznany za osobę wykonującą pracę w dwóch lub w kilku państwach członkowskich.

W związku z tym nie będziesz objęty przepisami o ubezpieczeniu społecznym państwa, w którym wykonujesz pracę marginalną.

Przykład

Pan Marcin pracuje w dwóch państwach: w Polsce prowadzi działalność gospodarczą, a w Portugalii pracuje w firmie Porto. W związku z tym, że w Portugalii wykonuje pracę najemną, powinny mieć do niego zastosowanie tamtejsze przepisy ubezpieczeniowe. W sytuacji, gdy wynagrodzenie pana Marcina z pracy w Porto będzie wynosić mniej niż 5% osiąganych przez niego dochodów, to praca ta zostanie uznana za pracę marginalną. Wówczas pan Marcin zostanie uznany za pracującego wyłącznie w Polsce i będzie musiał odprowadzać w Polsce składki od całości osiąganych przez siebie dochodów – zarówno w Polsce, jak i w Portugalii.

Jesteś polskim przedsiębiorcą świadczącym usługi w kraju Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinie lub Norwegii? Urząd w innym kraju nie przestrzega praw przysługujących tobie lub twojej firmie na mocy przepisów unijnych? Zgłoś swoją sprawę do Centrum SOLVIT Polska i uzyskaj bezpłatną pomoc.

Działalność gospodarcza poza UE

Jeżeli chcesz podjąć pracę zawodową lub działalność gospodarczą w państwie spoza Unii Europejskiej, przede wszystkim musisz posiadać odpowiedni tytuł pobytowy, który cię do tego uprawnia.

Musisz sprawdzić, czy Polska podpisała umowę o zabezpieczeniu społecznym z państwem, w którym chcesz prowadzić działalność gospodarczą, i czy twoja firma musi odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne w tym kraju. Jeżeli Polska ma zawartą umowę z państwem, w którym chcesz prowadzić działalność, zgodnie z którą możesz pozostać w polskim systemie ubezpieczeniowym, to co do zasady będziesz zwolniony z obowiązku rejestrowania się w zagranicznym systemie ubezpieczeń społecznych. W każdym przypadku trzeba jednak sprawdzić przepisy danej umowy, ponieważ mogą się one różnić.

Rzeczpospolitą Polskę wiąże umowa o zabezpieczeniu społecznym z: Australią, Bośnią i Hercegowiną, Czarnogórą, Izraelem, Kanadą, Koreą Południową, Macedonią, Mołdawią, Mongolią, Serbią, Stanami Zjednoczonymi Ameryki, Turcją, Ukrainą i Quebeckiem.

Przykład

Pan Jacek prowadzi działalność gospodarczą na terenie Polski i USA. Mieszka w USA, gdzie ma prawo stałego pobytu. Część usług nadal wykonuje w Polsce. Z uwagi na brzmienie art. 6 umowy o zabezpieczeniu społecznym, zawartej przez Polskę z USA, pan Jacek będzie podlegał amerykańskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych, zgodnie z zasadą miejsca zamieszkania.

Firma w Wielkiej Brytanii

Po brexicie, czyli po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, nadal możesz zarejestrować różne formy działalności gospodarczej w Wielkiej Brytanii, ale musisz dopełnić kilku obowiązków. Twoja sytuacja będzie się różnić w zależności od tego, czy działalność została założona przed końcem 2020 roku czy po 1 stycznia 2021 roku.

W Wielkiej Brytanii możesz założyć różne rodzaje działalności gospodarczej, takie jak:

• samozatrudnienie (ang. self-employment, self-employed, sole trader) – odpowiednik jednoosobowej działalności gospodarczej
• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (ang. Limited Company – LTD)
• spółkę partnerską (ang. Partnership)
• spółkę akcyjną (ang. Public Limited Company – PLC).

Działalność gospodarcza prowadzona przed końcem 2020

Jeżeli twoja firma została zarejestrowana w Wielkiej Brytanii przed końcem 2020 roku, to żeby móc kontynuować tę działalność, musisz skorzystać z programu osiedleńczego settlement scheme. Program służy do stworzenia bazy cudzoziemców przebywających na terytorium Wielkiej Brytanii.

Aby skorzystać z settlement scheme, złóż wniosek w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli Unii Europejskiej. Rejestracja jest obligatoryjna dla wszystkich, którzy chcą nadal żyć i pracować w Wielkiej Brytanii.

Składając wniosek, uzyskasz jeden ze statusów, który zależy od długości twojego pobytu:

• status osoby osiedlonej (settled status) – jeżeli mieszkasz w Wielkiej Brytanii od 5 lat – daje możliwość przebywania na terytorium Wielkiej Brytanii bez żadnych ograniczeń
• tymczasowy status osoby osiedlonej (pre-settled status) – jeżeli mieszkasz w Wielkiej Brytanii krócej niż 5 lat.

Po 5 latach pobytu w Wielkiej Brytanii możesz wystąpić o status osoby osiedlonej.

Wniosek o uzyskanie statusu osoby osiedlonej lub tymczasowo osiedlonej (settled lub pre-settled status) możesz złożyć przez stronę internetową lub aplikację mobilną. Zgłoszenie do programu osiedleńczego settlement scheme jest bezpłatne.

Sprawdź, jak zgłosić się do settlement scheme.

Działalność gospodarcza zarejestrowana po 1 stycznia 2021

Żeby wykonywać działalność na terenie Wielkiej Brytanii po 1 stycznia 2021 roku, musisz:

• uzyskać wizę pozwalającą na wykonywanie aktywności zawodowej
• zdobyć co najmniej 70 punktów w kategoriach określonych we wniosku, takich jak znajomość języka, oferowane wynagrodzenie, które nie może być niższe od minimalnego, podanie firmy deklarującej zatrudnienie, oraz kwalifikacje i wykształcenie.

Pamiętaj! System przyznawania wiz z prawem pobytu premiuje osoby posiadające wyższe wykształcenie i umiejętności, na przykład inżynierów, prawników czy informatyków. Odrębne wymogi przewidziano także dla zawodów medycznych. Za wniosek o wydanie wizy trzeba zapłacić od 610 do 1408 funtów.

Wiza jest wydawana na czas określony, który nie może być dłuższy niż pięć lat. Możesz ubiegać się o kolejne wizy w tej samej kategorii. Wśród wiz dotyczących aktywności zawodowej można wyróżnić między innymi wizy dla:

• pracowników wykwalifikowanych (Skilled Worker route)
• pracowników firm międzynarodowych, którzy zostali przeniesieni do oddziału firmy w Wielkiej Brytanii (Intra-Company Transfer)
• pracowników tymczasowych (Tier 5 Temporary Worker)
• pracowników sezonowych (Tier 5 Seasonal Worker)
• startupów
• studentów i absolwentów - Global Talents
• inwestorów chcących przeznaczyć co najmniej 2 mln funtów na działalność gospodarczą w Wielkiej Brytanii.

Możesz ubiegać się o wizę pozwalająca na wykonywanie aktywności zawodowej, jeśli masz ukończone 18 lat. Pamiętaj też, że musisz uiścić opłatę administracyjną za rozpatrzenie wniosku i opłatę do Narodowego Funduszu Zdrowia (NHS surcharge).

Przeczytaj:

• jak ubiegać się o wizę w Wielkiej Brytanii
• aktualne informacje dla przedsiębiorców dotyczące brexitu.

Ubezpieczenie w Wielkiej Brytanii

Jeżeli pracujesz lub prowadzisz biznes w Wielkiej Brytanii, masz obowiązek płacić tam składki na ubezpieczenie społeczne. W tym celu musisz uzyskać brytyjski numer ubezpieczenia (National Insurance Number – NIN), który jest nadawany brytyjskim obywatelom i zagranicznym rezydentom z prawem do pobytu i pracy. Numer NIN jest wykorzystywany do celów podatkowych i ubezpieczeniowych.

Wniosek możesz złożyć do lokalnego Jobcentre Plus.

W Wielkiej Brytanii nie ma odrębnej instytucji zajmującej się pobieraniem składek na ubezpieczenie społeczne. Odpowiednikiem polskich składek ZUS jest National Insurance Contribution.

Osoby samozatrudnione

Firmy jednoosobowe płacą jeden z rodzajów ubezpieczenia społecznego, uzależnionego od ich dochodów:

• Class 2 NICs: jeśli twoje zarobki osiągną 6475 funtów (rocznie); ubezpieczenie wynosi 3,05 funtów tygodniowo
• Class 4 NICs: jeśli twoje zarobki przekroczą 9501 funtów (rocznie); ubezpieczenie wynosi 9% przychodów (jeśli zarabiasz do 50 000 funtów) lub 2% przychodów (jeśli zarabiasz więcej niż 50 000 funtów).

Ważne! Jeśli zarabiasz mniej niż 6725 funtów, nie musisz ponosić kosztów ubezpieczenia społecznego w Wielkiej Brytanii. Nie muszą go również płacić kobiety, które ukończyły 60 lat, i mężczyźni, którzy ukończyli 65 lat.

Przeczytaj więcej na temat stawek ubezpieczenia społecznego dla osób samozatrudnionych w Wielkiej Brytanii.

Osoby prowadzące spółkę LTD

Jeżeli pełnisz funkcję dyrektora spółki LTD, jesteś klasyfikowany jako pracownik i masz obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne (NI). Opłacasz je jednak dopiero wtedy, gdy Twój dochód w danym roku podatkowym przekroczy 8 632 funtów, czyli tak zwany próg Primary Threshold.

Jeżeli jako dyrektor spółki LTD pobierasz miesięczne wynagrodzenie nieprzekraczające 758 funtów, jesteś zwolniony zarówno z zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, jak i z podatku. W sytuacji, gdy twoje wynagrodzenie miesięczne przekroczy 758 funtów, wysokość składek na ubezpieczenia społeczne jest ustalana procentowo.

Osoby prowadzące spółki partnerskie

W brytyjskiej spółce partnerskiej (Partnership) każdy z partnerów rozlicza się z urzędem skarbowym osobiście. Polskim odpowiednikiem spółki partnership jest spółka cywilna. Liczba partnerów ograniczona jest do 20 osób, a każdy z nich powinien być zarejestrowany jako self-employed.

Jeżeli jesteś partnerem w spółce, masz obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Informacja o wymaganej składce jest ustalana indywidualnie po rejestracji w HM Revenue and Customs.