Kiedy można zatrudnić pracownika tymczasowego

Co to jest praca tymczasowa

Praca tymczasowa polega wykonywaniu na rzecz danego przedsiębiorcy – określanego jako pracodawca użytkownik – przez okres nie dłuższy niż określony w przepisach, pracy:

• o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym
• której terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe
• której wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika.

Pracownika tymczasowego zatrudnia agencja pracy tymczasowej wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika. Agencja odpowiada w szczególności za wypłatę wynagrodzenia czy opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne.

Koszty skorzystania z usług agencji pracy tymczasowej, co do zasady, obejmują opłatę (prowizję) na rzecz agencji oraz koszty zatrudnienia, takie jak: wynagrodzenie pracowników, składki ZUS, podatek oraz inne koszty związane ze stosunkiem pracy.

Kiedy nie można zatrudnić pracownika tymczasowego

Pracownikowi tymczasowemu nie może być powierzone wykonywanie:

• pracy szczególnie niebezpiecznej
• pracy na stanowisku, na którym na stałe jest zatrudniony inny pracownik, ale uczestniczy w strajku
• pracy wymagającej uzbrojenia pracownika ochrony w broń palną bojową lub przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, których posiadanie wymaga uzyskania pozwolenia.

Dodatkowo pracownik tymczasowy nie może wykonywać pracy tego samego rodzaju co pracownik, z którym pracodawca użytkownik rozwiązał stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie 3 miesięcy poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia wykonywania pracy tymczasowej.

Zastrzeżenie to dotyczy także sytuacji, kiedy taka praca miałaby być wykonywana w jakiejkolwiek jednostce organizacyjnej pracodawcy użytkownika położonej w gminie, na terenie której znajduje się lub znajdowała się jednostka organizacyjna, w której był zatrudniony zwolniony pracownik.

Przykład

Pan Jan prowadzi dwa sklepy w gminie Sanok. W jednym z nich rozwiązał umowę z pracownikiem kasjerem z przyczyn organizacyjnych z dniem 30 czerwca 2020 roku. W lipcu 2020 roku. w drugim sklepie pojawiła się czasowa potrzeba zwiększenia liczby kasjerów. Przedsiębiorca nie będzie mógł skorzystać z pracowników tymczasowych w obu sklepach na stanowisku kasjera przez lipiec, sierpień i wrzesień, ponieważ rozwiązał z pracownikiem kasjerem umowę o pracę na koniec czerwca, a przyczyny rozwiązania umowy nie były związane z pracownikiem.

Jaką agencję wybrać

Przed podpisaniem umowy z agencją, zwróć szczególną uwagę na jej wiarygodność:

• Upewnij się, czy posiada certyfikat potwierdzający wpis do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa właściwego dla siedziby agencji. Możesz to sprawdzić w Krajowym Rejestrze Agencji Zatrudnienia.
• Upewnij się o standardach pracy agencji. Jedną ze wskazówek może być działalność na rynku dłużej niż rok czy posiadanie lokalu, w którym przyjmuje klientów. Zdarza się, że agencja podaje jedynie numer telefonu komórkowego, co może (choć nie musi) być sygnałem ostrzegawczym.
• Sprawdź jakość świadczonych usług, w szczególności sprawdź, czy agencja posiada ubezpieczenie OC (nie ma takiego obowiązku).

Jakie są obowiązki pracodawcy wobec agencji

Zawierając umowę z agencją pracy tymczasowej, jako pracodawca użytkownik masz określone obowiązki.

Powinieneś uzgodnić z agencją na piśmie:

• rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu
• wymagania kwalifikacyjne konieczne do wykonywania pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu
• przewidywany okres wykonywania pracy tymczasowej
• wymiar czasu pracy pracownika tymczasowego
• miejsce wykonywania pracy tymczasowej.

Korzystając z usług pracowników tymczasowych, powinieneś poinformować na piśmie agencję, która go zatrudnia, o:

• wynagrodzeniu za pracę, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu, określonym w przepisach o wynagrodzeniu obowiązujących u pracodawcy użytkownika
• o wewnętrznych regulacjach dotyczących wynagradzania obowiązujących w twojej firmie, a na wniosek agencji pracy tymczasowej przedstawić do wglądu treść tych regulacji
• przysługujących pracownikowi przerwach w pracy
• w przypadku pracy zmianowej – zasadach dotyczących przechodzenia ze zmiany na zmianę
• innych niż określone w umowie o pracę składnikach wynagrodzenia oraz świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych
• zmianach w wewnętrznych regulacjach dotyczących wynagradzania obowiązujących w twojej firmie
• warunkach wykonywania pracy tymczasowej w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy
• niewystępowaniu okoliczności uniemożliwiających rozpoczęcie wykonywania pracy tymczasowej, czyli o tym, że w twojej firmie nie doszło do rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie 3 miesięcy poprzedzających termin rozpoczęcia pracy tymczasowej przy pracach tego samego rodzaju co wykonywane przez zwolnionego z pracy pracownika stałego.

Masz też obowiązek dostarczać pracownikowi tymczasowemu odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, zapewniać napoje i posiłki profilaktyczne, przeprowadzać szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, ustalać okoliczności i przyczyny wypadków przy pracy, przeprowadzać ocenę ryzyka zawodowego oraz informować o tym ryzyku.

Przed zawarciem umowy powinieneś uzgodnić z agencją zatrudnienia:

• zakres informacji dotyczących przebiegu pracy tymczasowej, które mają wpływ na wysokość wynagrodzenia za pracę pracownika tymczasowego, oraz sposób i termin przekazywania tych informacji agencji pracy tymczasowej w celu prawidłowego obliczania wynagrodzenia za pracę tego pracownika
• zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika od agencji pracy tymczasowej obowiązków pracodawcy dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, innych niż obowiązki wynikające z przepisów)
• zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązku pracodawcy dotyczącego wypłacania należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

O treści tych uzgodnień agencja pracy tymczasowej zawiadamia na piśmie osobę, której ma być powierzone wykonywanie pracy tymczasowej, przed zawarciem z nią umowy o pracę.

Jakie są obowiązki pracodawcy wobec pracownika tymczasowego

Jako pracodawca użytkownik:

• jesteś zobowiązany zapewnić pracownikowi tymczasowemu bezpieczne i higieniczne warunki pracy w miejscu pracy
• musisz prowadzić ewidencję czasu pracy pracownika tymczasowego (na tej samej zasadzie co w przypadku pracowników stałych)
• nie możesz powierzać pracownikowi innej pracy niż określona w umowie ani też powierzać mu wykonywania pracy na rzecz i pod kierownictwem innego podmiotu
• jeżeli okres pracy na rzecz twojej firmy przez pracownika tymczasowego obejmuje 6 miesięcy lub więcej, jesteś zobowiązany umożliwić mu wykorzystanie w tym okresie należnego urlopu wypoczynkowego
• musisz prowadzić ewidencję osób wykonujących pracę tymczasową na podstawie umowy o pracę oraz umowy prawa cywilnego, zawierającą informacje o dacie rozpoczęcia i dacie zakończenia wykonywania takiej pracy w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy, oraz przechowywać tę ewidencję przez okres jej prowadzenia i przypadający bezpośrednio po nim okres 36 miesięcy. Ewidencję prowadzisz i przechowujesz w postaci papierowej lub elektronicznej, odrębnie dla każdego pracownika tymczasowego.

Pamiętaj, że pracownik tymczasowy nie może być traktowany mniej korzystnie w zakresie warunków pracy i innych warunków zatrudnienia niż pracownicy zatrudnieni na stałe przez pracodawcę użytkownika na takim samym lub podobnym stanowisku pracy.

Wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko prawom pracownika tymczasowego jest taka sama, jak w Kodeksie pracy, czyli od 1 000 zł do 30 000 zł.

Jak długo pracownik może wykonywać pracę tymczasową

Agencja może skierować pracownika tymczasowego do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz jednego pracodawcy użytkownika przez okres nieprzekraczający:

• łącznie 18 miesięcy w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy. Wtedy po okresie 18 miesięcy wykonywania pracy tymczasowej na twoją rzecz ten sam pracownik tymczasowy może być ponownie skierowany do ciebie po upływie okresu kolejnych 18 miesięcy.
• łącznie 36 miesięcy, jeżeli pracownik tymczasowy jest skierowany do zadań nieobecnego pracownika pracodawcy użytkownika. W takim przypadku pracownik tymczasowy może być skierowany przez agencję do tego samego pracodawcy użytkownika nie wcześniej niż po upływie 36 miesięcy.

Limity czasowe obowiązują w przypadku wykonywania pracy tymczasowej na podstawie zarówno umowy o pracę, jak i umów prawa cywilnego, a także w sytuacji naprzemiennego wykonywania pracy tymczasowej, czyli raz na podstawie umowy o pracę, a następnie na podstawie umowy prawa cywilnego lub odwrotnie.

Pamiętaj! Jako pracodawca użytkownik, niezależnie od tego, czy pracownik tymczasowy będzie kierowany do wykonywania u ciebie pracy tymczasowej z jednej czy z kilku agencji, nie możesz korzystać z pracy tego samego pracownika ponad limity wykonywania pracy tymczasowej określone w przepisach.

Wysokość grzywny za naruszenie ograniczeń w stosowaniu pracy tymczasowej czy wykroczenia przeciwko prawom pracownika tymczasowego może wynieść od 1 000 zł do 30 000 zł.